«Qazaqstanǧa şekaradan zaŋsyz öttı» degen aiyp taǧylǧan qytailyq qazaq Sairagül Sauytbai Jarkent qalasynda ötıp jatqan sot otyrysynda qylmysyn moiyndap, prokurormen prosessualdyq kelısım jasaudy ötındı. 2018 jyldyŋ 13 şıldesındegı sottyŋ tüske deiıngı bölıgınde prokuror Arzygül İmiarova Sairagül Sauytbaiǧa qatysty resmi aiyptau aktısın oqyp berdı. Onyŋ aituynşa, S.Sauytbai Qazaqstan Respublikasy Qylmystyq kodeksınıŋ 392-baby («Şekarany zaŋsyz būzu») boiynşa aiypty dep tanylǧan. Zaŋymyz boiynşa, sotta onyŋ kınäsı däleldense, elden şyǧarylady.
Sottyq tergeu barysynda Sairagül özıne taǧylǧan aiypty tolyq moiyndaitynyn jetkızdı. «Qytaida saiasi qysym jasalǧandyqtan, Qazaqstan şekarasynan zaŋsyz ötuge mäjbür boldym. Qytaida qūpiia bolyp sanalatyn «saiasi üirenu» ortalyqtarynda jūmys ıstedım. Memleket qūpiiasyn äşkerelemeu jönınde qolhat bergenmın» dep mälımdedı sotta ol. Al sudia Dinara Qūiqabaeva Sairagüldıŋ prokurormen prosessualdyq kelısım jasau turaly ötınışın qaraudy 23 şıldedegı sot otyrysyna qaldyrdy.
Aita ketelık, 2018 jyldyŋ mamyr aiynda Almaty oblysynyŋ tūrǧyny, Qazaqstan Respublikasynyŋ azamaty, Sairagül Sauytbaidyŋ küieuı – Uäli Sıläm öz äielın elımızdıŋ ŪQK qyzmetkerlerı Qorǧas keden beketınen şekarany zaŋsyz būzdy degen aiyppen ūstaǧanyn habarlaǧan bolatyn.
«Sairagül Sauytbaidyŋ ısı» turaly 17 şıldedegı Ükımet otyrysyna kelgen Syrtqy ıster ministrı Qairat Äbdırahmanovtan tüsındırme beruın ötıngen edık. Ministr bylai dep qysqaşa jauap berdı: «Qazırgı taŋda būl ıs sot, iaǧni qazaqstandyq sot tarapynan qarastyrylyp otyrǧanyna orai, oǧan bailanysty eşqandai tüsınıkteme bere almaimyn. Barlyǧy zaŋ boiynşa şeşıluı kerek. Barlyq etnikalyq qazaqtardyŋ taǧdyry, olar qaida bolsa da – bızdı nemqūraily qaldyrmaitynyn aitqym keledı».
Şyŋjaŋda tūratyn qazaqtardyŋ jergılıktı bilık tarapynan qatty qysymǧa ūşyrap, zorlyq-zombylyq pen jappai zaŋsyzdyqtan japa şegıp jatqany qaimana qazaqtyŋ qabyrǧasyna batyp otyr. Qytaidaǧy etnikalyq qazaqtardyŋ mäselesıne qatysty Syrtqy ıster ministrlıgıne saualdar joldap, tömendegıdei jauap aldyq:
«QR Syrtqy ıster ministrlıgıne Qytaidan köşıp kelgen jäne ünemı Qazaqstanda tūratyn etnikalyq qazaqtardyŋ qūqyqtary men müddelerın qorǧau boiynşa azamattardan ötınımder tüsude. Mäsele, negızınen, kelesı faktılerge bailanysty:
– QR azamattarynyŋ qos azamattyq üşın ūstaluy;
– QR-da tūruǧa yqtiiarhaty bar Qytai azamattarynyŋ ūstaluy;
-Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyǧyn qabyldaǧan jäne Qazaqstanda ünemı tūratyn etnikalyq qazaqtarǧa Qytaidaǧy zeinetaqy jinaqtaryn toqtatu. Qytai tarapynyŋ mälımetıne säikes, etnikalyq qazaqtar Qazaqstanǧa tūraqty tūruǧa rūqsatsyz ketıp, QR azamattyǧyn aldy jäne Qytaida tūrǧylyqty jerı boiynşa tırkeuden şyqpaǧan. Qazırgı uaqytta, taraptar osy mäselelerdı şeşu üşın tyǧyz jūmys ısteude.
Bız atqarǧan jūmystyŋ nätijesınde, qolymyzda bar mälımetke säikes, qazırgı taŋda ŞŪAA bilıgı 625 etnikalyq qazaq üşın Qazaqstanǧa şyǧuǧa qoiylǧan şekteudı joiu mäselesın qarastyruda. 2018 jylǧy 10 şıldege QR-dyŋ şeteldık mekemelerı men Syrtqy ıster ministrlıgıne jügıngen qos azamattyǧy üşın Qazaqstanǧa şyǧuǧa uaqytşa şekteu qoiylǧan.
19 azamattyŋ 14-ı bosatyldy. Özıŋız bıletındei, bızdıŋ jıgerımız jäne qytai tarapynyŋ qolǧabysy arqasynda qos azamattyq üşın ūstalǧan barlyq 12 adam bosatyldy».
