Eskertkış aumaǧyn abattandyrdy
«Jasyl aimaq» aptalyǧy aiasyndaǧy senbılık Baiqoŋyr audanyndaǧy Mahatma Gandi eskertkışı maŋynda öttı. Oǧan alys-jaqyn şet elderdıŋ elşılerı, qoǧam qairatkerlerı, Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ müşelerı qatysyp, 350 köşet otyrǧyzdy.
– Aǧaş otyrǧyzuǧa jäne qalany qoqystan tazartuǧa qatysqan belsendı azamattardy kördım. Mahatma Gandi tabiǧatymyzdy qorǧauǧa mındettı ekenımızdı aityp, amanattaǧan. Sondyqtan būl şarany joǧary baǧalaimyz, Qazaqstan halqy köktemgı ıske erekşe maŋyz beretınıne quanyştymyn, – dedı Ündıstannyŋ tötenşe jäne ökılettı elşısı Nagendra Prasad.
Ekoaksiiaǧa Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ müşelerı de qatysty. Aqyn Sändı Aqylai qalaǧa taza jäne ädemı körınıs beru üşın ekologiia aksiialaryn ötkızu maŋyzdy ekenın, 4 aǧaş, 3 şyrşa otyrǧyzǧanyn atady.
«Zlata» bolgar etnomädeni ortalyǧy töraǧasynyŋ orynbasary Vladimir Dostov: «Tamaşa köŋıl küimen jäne qolaily aua raiymen «Taza Qazaqstan» ekoaksiiasyn bastadyq. Mahatma Gandidıŋ tarihi maŋyzy zor. Ol bükıl älemde adami qasietterdı saqtaǧan jäne tabiǧat turaly ülken bılımı bar bıtımger retınde este qalady» dedı.
Auqymdy ekoaksiia aiasynda qalany sanitarlyq tazartu, nöser jäne aryq kärız jelılerı, köşelerdı, trotuarlardy, oramışılık aumaqtardy, qoǧamdyq keŋıstıkter men aulalardy tazalau jūmysy jürgızılude.
Ziialy qauym üles qosty
«Taza Qazaqstan» aksiiasyna ziialy qauym ökılderı qatysyp, «Atameken» etnomemorialdyq keşenı maŋynda köşet otyrǧyzdy.
Nūra audanynyŋ aşyluyna bır jyl toluymen ündesken ıs-şarada Astana qalasy Ardagerler keŋesınıŋ töraǧasy Sansyzbai Esılov, Tölegen Mūhamedjanov, Abai Baigenjin, Nadejda Petuhova, Mūhtar Töleutaev şyrşa köşetın otyrǧyzdy.
Jinalǧan qauym aldynda söz söilegen Nūra audanynyŋ äkımı Jüsıp Jūmaǧūlov:
– Qaladaǧy besınşı audannyŋ qūryluy – Astananyŋ damyp, körkeiıp kele jatqanynyŋ belgısı. Būl jaŋa taraudyŋ bastaluyna jüzdegen ǧylymda jürgen aǧalarymyzdyŋ, därıgerlerdıŋ, qūrylysşylardyŋ, saiasatkerlerdıŋ, mūǧalımderdıŋ jäne öz salasynyŋ basqa da mamandarynyŋ eŋbegı zor boldy, – dedı.
«Ardagerler ūiymy» RQB ortalyq keŋesı töraǧasynyŋ bırınşı orynbasary Ömırzaq Ozǧanbaev būl ıs-şaranyŋ bolaşaq ūrpaq üşın önegelı ıs ekenın atap öttı.
«Bır top ardager aǧaş otyrǧyzyp, qalanyŋ sänıne sän qosatyn bır qadam jasap jatyr. Mäŋgı kögerıp tūratyn şyrşa aǧaştary sekıldı Astanamyz da köktep, kögere bersın dep tılek aitqym keledı. Nūra audany äkımdıgınıŋ ūiymdastyruymen bız siiaqty aldyŋǧy tolqyn aǧa buynnyŋ aǧaş otyrǧyzyp jatqany bolaşaq üşın tärbielı, önegelı ıs bolady dep sanaimyn» dedı Ömırzaq Ozǧanbaev.
«Jasyl aimaq» aptalyǧynda Nūra audanynda 600-ge tarta türlı aǧaş otyrǧyzyldy. Auqymdy abattandyru jalǧasuda.
«Jaǧalau» maŋy jaiqalady
Elordanyŋ Nūra audanynda «Jaǧalau» tūrǧyn üi keşenınıŋ abattandyru jobasy tanystyryldy. «Kielı meken» aptalyǧy aiasynda ötken ıs-şarada auqymdy senbılık ūiymdastyrylyp, tūrǧyn üi keşenı aulasyna 100 aǧaş otyrǧyzyldy.
Senbılık kezınde Nūra audany äkımı Jüsıp Jūmaǧūlov tūrǧyndarǧa oramışılık aumaqty kürdelı jöndeu jobasy turaly aityp berdı. Biyl audan äkımdıgı 18 gektardy qūraityn aumaqta abattandyru jūmysyn jürgızbek. Onyŋ aiasynda «Jaǧalauǧa» qarasty barlyq 19 tūrǧyn üi aulasy qamtylady. Sondai-aq 150 aǧaş, bos jerlerge köpjyldyq ösımdıkter men köşetter otyrǧyzu, 200 jaryqtandyru tıregın ornatu josparlanǧan.
«Abattandyru jobasyna balalar alaŋdaryn kürdelı jöndeu, trotuar jelılerın, tūraq aimaqtaryn salu, aǧaştarmen, köpjyldyq ösımdıktermen kögaldandyru jäne saiabaqty abattandyru kıredı. Özgerıster tek aulalarǧa ǧana emes, Ş.Aitmatov pen I.Omarov köşelerıne de äser etedı» dedı Nūra audany äkımdıgı ışkı saiasat jäne äleumettık sala bölımınıŋ basşysy Ernar Myrzahan.
Atalǧan tūrǧyn üi keşenınıŋ tūrǧyndary barlyǧy 120 qap qoqys jinady. Qoqys toly qaptar kupondarǧa jäne sport qūral-jabdyqtaryna aiyrbastaldy. Odan soŋ qalalyqtar üşın palau, şai jäne tättılerden dastarqan jaiyldy. Senbılıkke qatysqandardyŋ bırı – elordalyq zeinetker Tıleubek Sämıtbaev.
«Jaǧalau» tūrǧyn üiı keşenınde 6 jyldai tūramyn. Aula maŋy jyl saiyn körkeiıp keledı. Audanymyzdaǧy hakım Abaiǧa arnalǧan saiabaq erekşe ūnaidy. Künde keşkısın nemerelerımmen seruendep qaitamyz. Bıraq aumaqtaǧy oryndyq ne jaryq tırekterın syndyryp ketetın jaǧdailar da kezdesedı. Är tūrǧyn öz aulasyn tazalauǧa, būzaqylyq jasamauǧa, jasyl jelektı kütıp-baptauǧa atsalysu kerek» dedı qala tūrǧyny.
Dın qyzmetkerlerı de atsalysty
Konfessiiaaralyq kelısım alleiasyna 60 aǧaş otyrǧyzyldy. Aksiiaǧa Astana qalasy dıni bırlestıkterınıŋ ökılderı, sondai-aq Dın ısterı basqarmasynyŋ jäne Dınderdı zertteu ortalyǧynyŋ qyzmetkerlerı qatysty.
«Bız 60 aǧaş otyrǧyzdyq. Bızben bırge ekoaksiiaǧa Astana qalasy dıni bırlestıkterınıŋ basşylary qatysady. Mūndai aksiialar qalany taza ūstauǧa, elorda tūrǧyndarynyŋ ekologiia mädenietın damytuǧa yqpal etetınıne senımdımın» dep atap öttı Dınderdı zertteu ortalyǧynyŋ bölım basşysy Oleg Siniakov.
«Äzıret Sūltan» meşıtınıŋ naib imamy Zakir mūndai ekoaksiialar şariǧatta da bar ekenın atap öttı.
«Bärımız bır Astanada tūramyz jäne onyŋ taza ärı ädemı bolǧanyn qalaimyz. Taza ömır süruge degen ortaq nietımızdı körsetu üşın qalada ūiymdastyrylǧan ekologiia aksiiasyn qoldaimyz. Osyndai jaqsy ıs-şaralardy ötkızu şariǧattyŋ tazalyq pen tärtıp jönındegı basymdyqtaryna säikes keledı» dedı ol.
Sondai-aq Astana qalasy Uspen kafedraldy soborynyŋ protoiereiı Dmitrii Baidek qala tūrǧyndaryn elordanyŋ örkendeuıne öz ülesın qosuǧa şaqyrdy.
«Menıŋ oiymşa, ärkım bızdıŋ qalany abattandyruǧa üles qosuy kerek, bız aǧaştardy neǧūrlym köp otyrǧyzsaq, soǧūrlym ol ädemı bolady. Sūlulyq adamdardyŋ qolymen jasaluy kerek» dedı ol.
900 köşet otyrǧyzyldy
Saryarqa audanynyŋ «Jastar-2» skverınde auqymdy aǧaş otyrǧyzu ūiymdastyrylyp, oǧan qala mäslihatynyŋ deputattary, Saryarqa audany äkımı apparatynyŋ mamandary jäne belsendı tūrǧyndar, erıktıler qatysty.
Alaŋǧa, qylqan japyraqty jäne japyraqty aǧaştardy qosqanda, 300-den astam aǧaş otyrǧyzyldy. Sonymen qatar aldaǧy künderı audan boiynşa 900-den astam jasyl jelek otyrǧyzu josparlanuda. Saiabaqta Moŋǧoliia, Palestina, Liviia jäne Malaiziia elşılıkterınıŋ ökılderı aǧaş otyrǧyzuǧa, aumaqty abattandyruǧa jinaldy.
– Ekoaksiia aiasynda sanitarlyq tazartu, nöser jäne aryq kärız jelılerı, köşelerdı, trotuarlardy, oramışılık aumaqtardy, qoǧamdyq keŋıstıkter men aulalardy tazalau jūmysy jürgızılude. Osy aptada audandaǧy qoǧamdyq demalys oryndarynda 900-ge juyq köşet otyrǧyzyldy, – dedı Saryarqa audany äkımınıŋ orynbasary Erjan Jūmaǧūlov.
Äke men bala aǧaş ektı
Qalalyq Bılım basqarmasy, Ädıstemelık ortalyq, Äkeler qauymdastyǧynyŋ qoldauymen ortalyq alleiada, Äiteke bi, Qorǧaljyn köşelerınıŋ qiylysynda 100 äke balasymen bırge aǧaş otyrǧyzdy. Maqsat aiqyn, meje bıreu – aumaqty kögaldandyruǧa jäne abattandyruǧa, ekologiia jaǧdaiyn jaqsartuǧa üles qosu, balalar men eresekterdı tabiǧatqa ūqypty qarauǧa tärbieleu. Is-şara äke men bala arasyn jaqyndatyp, bos uaqytty bırlesıp ötkızuge, otbasyndaǧy qarym-qatynasty damytuǧa yqpal etedı. Aksiiaǧa qatysqan balalar är adam öz qalasyn abattandyruǧa jäne tabiǧatty qorǧauǧa üles qosa alatynyn ūǧyndy.
Nūrlat BAIGENJE,
İndira BERJANOVA
