Apat aityp kelmeidı. Tosynnan bolǧan oqiǧalar kezınde azamattarǧa bırınşı bolyp kömekke ūmtylatyn – tötenşe jaǧdailar qyzmetınıŋ qūtqaruşylary. Būl ıs kez kelgen adamnyŋ qolynan kele bermeitındıgı anyq. Oǧan ülken jürek, maşyq, bılım men bılıktılık, sondai-aq täjıribe kerek. 19 qazan – Qūtqaruşylar künı – adamdardy qūtqaryp, ajaldan araşalaǧan abyroily qyzmet ielerınıŋ käsıbi merekesı. Biyl täuelsız elımızdıŋ tötenşe jaǧdailar qyzmetınıŋ qūrylǧanyna da 28 jyl toldy.
Memleket basşysy Azamattyq qorǧanys salasynyŋ qyzmetkerlerın Qūtqaruşy künımen qūttyqtady.
– Azamattyq qorǧanys salasynyŋ qyzmetkerlerın Qūtqaruşy künımen qūttyqtaimyn! Sızderdıŋ jūmystaryŋyz qauıp-qaterge toly ärı zor jauapkerşılıktı talap etedı. Memleket pen qoǧam sızderdıŋ antqa adaldyqtaryŋyzdy, qajyrly eŋbekterıŋızdı joǧary baǧalaidy. Barşaŋyzǧa baq-bereke tıleimın! – dedı Qasym-Jomart Toqaev.
Qūtqaruşylar künı qarsaŋynda elordada Asqar Zabikulin atyndaǧy köşenıŋ aşylu saltanaty öttı. «Ürker» tūrǧyn alabynyŋ bır köşesı örtpen alysqan öjet ūldyŋ atymen ataldy. Jiynǧa qatysqandar qūtqaruşylar alleiasynda qyzmettık mındetterın atqaru kezınde qaza tapqan qyzmetkerlerdı eske aldy. Ötken jyly qyzyl alaumen arpalysyp, 3 adamnyŋ ömırın qūtqaramyn dep ajal qūşqan ört söndıruşı – Asqar Zabikulinnıŋ erlıgın bılmeitın jan kemde-kem. Ol – 2022 jyldyŋ qaraşa aiynda qyzmettık boryşyn öteu kezınde qaza tapqan elordalyq ört söndıruşı. Asqardyŋ batyl äreketterınıŋ arqasynda adam ömırı saqtaldy. 19 qazanda Asqar Zabikulin atyndaǧy №6 Mamandandyrylǧan ört söndıru bölımı aumaǧynda ört söndıruşı, Halyq qaharmany Asqar Zabikulinge eskertkış aşyldy. Oǧan Astana qalasynyŋ äkımı Jeŋıs Qasymbek, qalalyq mäslihattyŋ töraǧasy Erlan Kanalimov, sala ardagerlerı, elordalyqtar qatysty.
– Qūtqaruşylar künı qaharman ört söndıruşı Asqar Zabikulinnıŋ biustı aşylǧany – elorda ömırındegı erekşe oqiǧanyŋ bırı. Onyŋ janqiiarlyq äreketı, qaharmandyǧy men batyldyǧynyŋ arqasynda adamdar ajaldan qūtqaryldy. Asqar Zabikulinnıŋ erlıgı jüregımızde mäŋgı saqtalatyny sözsız.
Künı-tünı el qauıpsızdıgı jolynda tynbai eŋbek etıp jürgen qūtqaruşylardy käsıbi merekelerımen qūttyqtaimyn! Sızderdıŋ erlıkterıŋız, qajyrly eŋbekterıŋız ülken qūrmetke ie, ärı öte qauıptı mamandyq sanalady. Bärıŋızge qyzmetten ylǧi da aman-esen oraludy tıleimın! – dedı qala äkımı Jeŋıs Qasymbek öz sözınde.
– Bügın elımızdıŋ batyrlary – qazaqstandyq qūtqaruşylar käsıbi merekelerın atap ötude. Qyzmetterıŋızdı abyroily atqaru üşın teoriialyq jäne praktikalyq bazany jaqsy meŋgerıp, kez kelgen tötenşe jaǧdailarǧa daiyn bolu kerek ekenı belgılı. Olardyŋ ärqaisysynyŋ jūmysy joǧary käsıpqoilyqty, jauapkerşılık pen adaldyqty talap etedı. Keide öz ömırlerıne qauıp tönse de qūtqaruşylar myŋdaǧan adamnyŋ ömırın saqtap qalu üşın küresedı. Batyrlyqtyŋ ülgısı retınde Asqar Zabikulinnıŋ erlıgın erekşe atap ötuge bolady, ört söndıruşınıŋ janqiiarlyq eŋbegı laiyqty baǧalandy, endı onyŋ atynda köşe bar, özı qyzmet etken ört söndıru bölımınıŋ aumaǧynda batyrǧa eskertkış aşyldy. Bügınde Qūtqaruşy künı tötenşe jaǧdailardyŋ aldyn alu jäne olardy joiu ısıne tıkelei qatysatyn mamandardyŋ barlyǧyn bırıktıretın şyn mänındegı jalpyhalyqtyq kün boldy. Adaldyq, batyldyq pen batyrlyq tanyta otyryp, qyzmettık mındetterıŋızdı abyroimen oryndaŋyzdar! – dedı mäslihat töraǧasy Erlan Kanalimov jiynda söilegen sözınde.
Kün men tünnıŋ kez kelgen uaqytynda, boran men aiazda, jaŋbyr men ystyqta, kez kelgen küide jäne köŋıl-küide ol otqa oranyp, suǧa baruǧa daiyn. Adamdardy qūtqaru men kömekke jedel kelu – basty missiiasy. Mūndai maqsat kün saiyn Qazaqstan ört söndıruşılerınıŋ aldynda tūr.
Tötenşe jaǧdailar jönındegı departamenttıŋ ärbır qyzmetkerı, eŋ aldymen, aptasynyŋ 7 künınde täulıgıne 24 saǧat boiy jedel kömekke keluge daiyn mamandar. Jyl saiyn elordalyq garnizon bölımşelerı orta eseppen 4 myŋnan astam şaqyrtularǧa barady, 600-den astam ört söndıredı, 1000-nan astam adamnyŋ ömırın qūtqarady jäne evakuasiialaidy. Kezekşı täulıkte 101 jäne 112 qyzmetke 1000-nan astam qoŋyrau tüsedı.
Tek 9 aidyŋ ışınde elordalyq qūtqaruşylar dabyl boiynşa 4242 ret şaqyrtuǧa barǧan. Ört söndıru jäne apattyq-qūtqaru jūmystaryn jürgızu kezınde kezekşı qarauyldardyŋ jeke qūramymen 257 adam qūtqaryldy, qauıpsız aimaqqa 378 adam evakuasiialandy.
Biyl elordalyq ört söndıruşıler Qostanai oblysynda (98 qūtqaruşy, 18 ört tehnikasy), Abai oblysynda (103 ört söndıruşı jäne 18 tehnika) jäne Pavlodar oblysynda Ertıs ormany örtıne qarsy küreste de airyqşa erlık körsetıp, ärıptesterıne kömektestı.
Sondai-aq jedel-qūtqaru jasaǧynyŋ qūtqaruşylary apatty jer sılkınısınen zardap şekkenderge kömek körsetu üşın Türkiia Respublikasyna bardy. Ört söndıruşıler men qūtqaruşylar qoiylǧan mındetterdı abyroimen oryndap, alǧys hattarmen, medaldarmen jäne tösbelgılermen marapattaldy.
Qazır elordanyŋ qauıpsızdık küzetınde ekı myŋnan astam qyzmetker eŋbek etude. Olar – ört söndıruşıler men qūtqaruşylar, psihologtar, medisina qyzmetkerlerı jäne taǧy basqa mamandar. Mūndaǧy ärbır käsıptıŋ qyzmet erekşelıgıne bailanysty özındık qiyndyqtary bar.
Departament sondai-aq memlekettık ört baqylauyn jüzege asyrady, tabiǧi jäne tehnogendık sipattaǧy tötenşe jaǧdailardyŋ aldyn alu jäne olardy joiu salasyndaǧy memlekettık saiasatty ıske asyrady. Su tasqyny, komandalyq-ştabtyq jattyǧular ötkızu boiynşa qauıptı uchaskelerdıŋ, aimaqtar men oşaqtardyŋ monitoringın jüzege asyruǧa qatysady.
– Elordalyq Tötenşe jaǧdailar departamentınde 205 bırlık tehnika bar. 2021 jyly qala äkımdıgı 2,5 mlrd teŋgege 48 negızgı jäne arnaiy tehnika satyp aldy, jalpy osy tötenşe qyzmet 100 paiyz qajettı qūral-jabdyqtarmen, tehnikalarmen jabdyqtalǧan. Qazırgı uaqytta astanany örtke qarsy qorǧaudy 18 ört söndıru bölımşesı jüzege asyrady. Astana qalasynyŋ äkımdıgı bes ört söndıru deposyn salu boiynşa jūmystardy jalǧastyruda. Ol boiynşa Köktal köşesı audanynda tört ret şyǧuǧa, İlinka tūrǧyn audanynda Janqoja batyr jäne Dospambet jyrau köşelerı audanynda 2, №28 köşe boiynşa 6 şyǧuǧa, İnternasionalnyi temırjolyna 2, Telman temırjolyna 4 şyǧuǧa arnalǧan ört söndıru deposy salynu üstınde, – deidı Tötenşe jaǧdailar departamentı basqarmasynyŋ bastyǧy Erkın Otarǧalymūly.
Basqarma bastyǧynyŋ aituynşa, jyl saiyn elordalyq garnizon bölımşelerı orta eseppen 4 myŋǧa juyq şūǧyl şyǧular jasaidy, 600-den astam ört söndırıledı, myŋnan astam adamnyŋ ömırı saqtalady.
Qyzmettık boryşqa adaldyq, mamandyqqa degen süiıspenşılık, mınezdıŋ berıktıgı men jauaptylyǧy qūtqaru vedomstvosynyŋ qyzmetkerlerıne özderınıŋ qiyn jūmystaryn laiyqty oryndauǧa mümkındık beredı. Ört söndıruşıler üşın tötenşe jaǧdai – būl ädettegı jūmys künı. Ol – adamdardyŋ qauıpsızdıgı jolynda jasalyp jatqan abyroily mındet.
