«Astana» konsert zalynda «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy aiasynda «Äsem qoŋyr» atty muzykalyq keş öttı. Būl atau bekerden-beker taŋdalmady. Küi anasy Dina Nūrpeiısovanyŋ osylai atalatyn küiı bar. Elordanyŋ memlekettık akademiialyq filarmoniiasynyŋ qazaq orkestrı ūiymdastyrǧan osy konsert qazaqtyŋ söz jäne saz önerınde ız qaldyrǧan aqyn jäne küişı qyzdardyŋ şyǧarmaşylyǧyna arnaldy.
1937 jyly Almatyda körkemönerpazdardyŋ sletı ötedı. Sol uaqytta būl jiynmen qatar oquşylar arasynda ekınşı respublikalyq olimpiada ötıp jatady. Ekı şaraǧa da qatysyp, talapty oquşylardy körgen Dinanyŋ esıne nemeresı Qoŋyr tüsedı. Sol jerde jalyndy jastarǧa arnap «Äsem qoŋyr» atty küiın jazady. Keibır öner zertteuşıler būl küi Äsemqoŋyr esımdı alysqa ūzatylyp bara jatqan qyzǧa arnalǧanyn aitady. Osy küimen aşylǧan keş ärı qarai basqa da muzykalyq şyǧarmalarmen jalǧasty.
Qaraǧandy oblysynyŋ Aqtoǧai audanynda tuyp, ömır sürgen Aqqyz (Mügülsım) Ahmetqyzynyŋ artynda «Qairan elım», «Aqqyz», «Jetım qyz», «Qosbasar», «Qoŋyr küi» syndy bırneşe küi, «Jalǧan-ai», «Qairan bauyrlarym», «Aman bol, amal qanşa», «Saǧynyş», «Hanşaiym» änderı qaldy. Al būl keş körermenderı onyŋ «Mūŋ Qosbasar» küiın tyŋdady.
Batys Qazaqstan küişılık mektebınde Aqbikeş, Nauşa qyz, Altynai esımderı de atalady. Ökınışke qarai, būl küişı qyzdardyŋ mūrasy jıtı zerttelmegen. Esımderı de kömeskılenıp, anda-sanda küilerı tartylǧanda ǧana atalady. Aqbikeş kezınde ataqty küişı Esjanmen küi tartysqan. Oǧan riza bolǧan Esjan qoştasarda «Qoş, aman bol, Aqbikeş» küiın arnaǧan. Al Nauşa qyz äigılı Esbaimen öner synasqan. Küişı qyzdyŋ «Şideme-şegeleme» küiı halyqqa jettı.
Altynai küişı – Maŋǧystau küişılık mektebınıŋ negızın qalauşy Abyl Taraqūlynyŋ şäkırtı. Onyŋ artynda «Altynai Aqjeleŋ» atty jalǧyz küi qalǧan. Maira Uäliqyzy men Sara Tastanbekqyzy – qazaq önerındegı belgılı esımder. Al Qytaidyŋ Ile aimaǧynda düniege kelıp, sonda ötken Appaq Maitabanqyzynyŋ «Kök özen», «Qūbajai» atty änderı aitylyp jür. Körermender Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Aitqali Jaiymov jäne dirijerler Nūrlan Bekenov pen Älışer Qasqyrbai jetekşılık etken orkestrdıŋ, Jazgül Daŋylbaeva, Anar Mūzdahanova syndy jeke solisterdıŋ oryndauynda būl şyǧarmalar qūlaq qūryşyn qandyrdy.
