Elordadaǧy «Dostyq» üiınde «Dombyra men küi önerı: bügıngı ahualy jäne bolaşaǧy» taqyrybynda döŋgelek üstel öttı. Jiynǧa qatysqan öner qairatkerlerı men filolog ǧalymdar, professorlar küidı – ūlt ruhaniiatynyŋ közı retınde tanytudaǧy jetıstıkter men mäselelerdı ortaǧa saldy. Astana qalalyq Işkı saiasat basqarmasynyŋ bastyǧy Däuren Babamūratov bırqatar öner qairatkerlerın basqarma atynan Alǧys hatpen marapattady.
Astana qalalyq qoǧamdyq keŋesı, Astana qalasy Almaty audany äkımdıgı, Qazaq ūlttyq öner universitetı, «Küi anasy» respublikalyq qory ūiymdastyrǧan ıs-şara maqsaty – qazaq halqynyŋ töl aspaby dombyrany jäne küi önerın keŋınen nasihattau. Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, professor, küişı, ūstaz Aitjan Toqtaǧan küi önerınıŋ bügıngı ahualy men bolaşaǧy turaly aita kele, qazaqta dombyra jasau ädısı Keŋes ükımetı kezınde bastapqy dästürlı türınen bıraz özgerıske ūşyraǧanyn, sol olqylyqtyŋ ornyn toltyru qajettıgın alǧa tartty. Būryn dombyra şertpe jäne tökpe küilerdı oryndauǧa laiyqtalǧan «qalaq» jäne «qauaq» türınde jasalatyn. Alaida qazan töŋkerısınen keiın «Jaŋa mädeniet qūru» saiasatynyŋ saldarynda dombyra jasau täsılı aitarlyqtai özgerdı.
– Ertede dombyra tūtas aǧaştan şauyp jasalǧan. Şeberler köbıne quraǧan nemese naizaǧai tüsıp, küiık şalǧan qaraǧailardy taŋdaǧan eken. Jasaǧan dombyrasyna qoi nemese eşkınıŋ ışegın tartqan. Sonyŋ arqasynda dombyranyŋ dybysy tömen, ünı obertondarǧa bai, qoŋyr bolǧan. Mūndai aspaptardyŋ küŋgırlegen ünı kiız üidıŋ akustikasyna säikes bolǧan. Al Keŋes ükımetı kezınde orkestrler men üiırmeler köptep aşylyp, dombyrany molynan şyǧaru kerek boldy. Sol qajettılıktı qamtamasyz etu üşın dombyra jasau ısı öndırıstık jolǧa qoiyldy. Şeberler dombyralardy jūqa taqtaişalardan qūrastyryp, olarǧa polimer materialynan jasalǧan jıŋışke, iaǧni balyq aulauǧa arnalǧan «leska» ışek taǧa bastady. Konserttık zal akustikasyna laiyqtap ıstelgen dombyralar ünı rasymen alysqa jetetın boldy. Alaida bız būdan ne ūttyq? Ūtqan jerımız – dombyra halyq arasyna jappai tarady. Al ūtylǧan jerımız, eŋ aldymen, ol ūltymyzdyŋ dybystyq idealyn joǧaltumen bailanysty, – dedı A.Toqtaǧan.
Döŋgelek üstel barysynda «Küi – ruhani jetıldırudıŋ filosofiialyq tūǧyrnamasy», «Dästürlı öner iesınıŋ tūlǧalyq qasietterı men muzykalyq stilınıŋ tūtastyǧy», «Küitanymnyŋ keibır ädısnamalyq qyrlary», «Dombyra jasau täsılderınıŋ qazırgı kezdegı ahualy jäne bolaşaǧy», «Orta arnaiy bılım beretın oqu oryndarynda bolaşaq küişılerdı daiyndau mäselelerı», «Halyq küilerınıŋ oryndauşylyq stilı men erekşelıgı», «Jastardyŋ küi önerıne közqarasy» degen taqyryptarda baiandamalar jasaldy. Qorytyndysynda jiynda aitylǧan mäseleler boiynşa ūsynystar tiıstı memlekettık organdarǧa joldanatyn boldy. Atap aitqanda, QR Mädeniet turaly zaŋynda dombyraǧa «Ūlttyq aspap» märtebesın beru, «Halyq küişısı» degen ataqty belgıleu turaly Ükımet qaulysyn engızu jaiy ūsynyldy. Sonymen qatar halyqaralyq deŋgeide «Dimash and dombra» älemdık dombyraşylar klubyn qūru, standarttarǧa säikes dombyra jasaityn memlekettık önerkäsıp aşu, jyl saiyn «Dombyra şeberı» respublikalyq baiqauyn ūiymdastyru, dombyra jasauşylardy attestasiiadan ötkızu jüiesın engızu turaly da aityldy. Sondai-aq «Mūrager» dombyra tartyp üiretu baǧdarlamasyn mektepterde 1-6 synyptarǧa engızu turaly ūsynystar boldy. Ūiymdastyruşylar Astana qalasy äkımdıgınen ūlttyq «Dombyra» ortalyǧyn aşuǧa yqpal etudı jäne elordadaǧy Dina Nūrpeiısova eskertkışınıŋ maŋaiyna jastarǧa arnalǧan jazǧy sahna ornatyp, küi oinap tūratyn subūrqaq saludy sūrady.
Jiyn soŋynda Respublika künıne orai Astana qalasy Işkı saiasat basqarmasynyŋ Alǧys hatymen Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, professor, küişı Aitjan Toqtaǧan, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, professor, küişı Orynbai Düisen, Qazaqstannyŋ mädeniet qairatkerı, dirijer Nūrlan Bekenov, küişı, kompozitor, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, «Daryn» jastar syilyǧynyŋ laureaty Anar Mūzdahanova marapattaldy.
