Täuelsız eldıŋ ūlany – Dimaş Qūdaibergen älemdık deŋgeidegı änşı, qazaqtan şyqqan bırden-bır megajūldyz. Dimaş sekıldı qazaq änın älemge tanytqan, ana tılımızdı älem halyqtary jappai üirengen sät eşqaşan bolǧan emes, ol – älem aspanyndaǧy än jūldyzy. Dimaş memleketımızdıŋ mereiın köterdı. Jer betındegı 8 milliardtan astam halyqtyŋ jartysynan astamy Dimaş Qūdaibergendı, ol arqyly qazaqty bıledı!
Qytaidaǧy Hunan telearnasynyŋ «Men änşımın» baiqauy Dimaştyŋ jūldyzyn jaqty, eldıŋ märtebesın asqaqtatty, älemge änşı balamyz jarqyrai tanyldy. Dimaş arqyly qazaq halqynyŋ abyroiy aspandap, mereiın tasytty.
Üş aiǧa sozylǧan baiqau kezınde Dimaş Qūdaibergen jetken jetıstıkterdı sanamalasaq, 14 turdyŋ üşeuınde bırınşı oryn aldy, äigılı akter Djeki Chan änşını özı ızdep kelıp tanysty, ataqty änşı Lara Fabian Dimaştyŋ önerıne ıltipat bıldırdı. Bolaşaqta ekeuı duet oryndauy mümkın, beinesı Niu-Iorktıŋ törıne ılındı, fransuz televideniesı Dimaş turaly arnaiy habar tüsırdı, «Daididau» – Aziiadaǧy eŋ üzdık änderdıŋ qataryna endı. Dimaştyŋ änı «Ūmytylmas kün» – «Aziianyŋ jaŋa änderı» reitingınde bırınşı orynǧa şyqty! Ol baiqauda alty tılde än oryndady.
Dimaş älemdık sahnaǧa qazaq dalasynyŋ keŋ tynysyn alyp şyqty. «Daididau» älemdı şarlap kettı. «Adai» küiı qazaqtyŋ qanyn oinatyp, ruh şaqyrdy. «Ūmytylmas kün» kün saiyn tyŋdaǧannyŋ esıne qazaqtyŋ atyn salyp tūratyn boldy.
Eŋ bastysy, Dimaş qazaq tılınıŋ märtebesın köterdı. Sahnada orys tılın qosqan joq. Qytaidaǧy bauyrlarymyz onyŋ är sözın qazaq tılınen qytai tılıne tıkelei audaryp otyrdy. Demek, Dimaş «Qazaq orys tılınsız älemdık deŋgeige şyǧa almaidy…» degen tüsınıktı tüp-tamyrymen joqqa şyǧardy. Qytailyqtar «Abai jolyn» oquǧa kırıstı. Qazaq tılın üirenuge tyrysyp, sözdık arqyly audarma jasap jatqandar qanşama. Alystaǧy fransuz qyzynyŋ «Daididaudy» qazaqşa şyrqap, bızdıŋ ūlǧa üzdıge tılek arnauynyŋ özı nege tūrady?!
Osy baiqau kezınde Aitbaevtar äuletı küllı jūrttyŋ nazarynda boldy. Iаǧni Dimaş arqyly dünie jüzıne qazaqtyŋ otbasylyq instituty «tanystyryldy». Küllı älem atasy men äjesınıŋ bauyrynda ösken balanyŋ qandai mädeniettı, qandai bauyrmal bolatynyn kördı. Ata – bala – nemere arasyndaǧy üzılmes altyn jıpke, ene men kelınnıŋ bır-bırıne degen jarasymdy syilastyǧyna kuä boldy. Dimaştyŋ qaryndasy Rauşanǧa hat jazǧan qytai jäne batystyŋ qyzdary bızdıŋ dästürımızge täntı ekenderın aityp, tamsanypty. Demek, Dimaş arqyly qazaqtyŋ dästürı de nasihattaldy!
Dimaş Qūdaibergennıŋ önerınıŋ arqasynda Astana qalasynda 2017 jyly ötken EKSPO-ǧa keluge talaptanyp otyrǧandardyŋ qatary kürt artqany belgılı. Dimaştyŋ Astanada, Almatyda ötken jeke konsertterıne älemnıŋ tükpır-tükpırınen änşınıŋ janküierlerı kelgenın bılemız. Älem halyqtary arasynda Dimaş tuǧan elge kelıp, tuǧan jerıne baryp, ana tılımızdı üirenıp, änderımızdı şyrqap, dästürımızdı nasihattaǧan qanşama adam bar ekenın esepteudıŋ özı qiyn!
Dimaş şyǧarmaşylyǧyn el turizmın damytar ırı joba retınde qabyldap, oǧan memleket tarapynan erekşe köŋıl bölınuı tiıs. Dimaş – qazaq elınıŋ brendı retınde älem aldynda elımızge investisiia qūiu, turizmdı damytudyŋ eŋ bır serpındı jobasy bolar edı
Dimaş – fenomen, än älemındegı erekşe qūbylys, naǧyz qūbylys. Sondai-aq 2021 jyly Dimaş Qūdaibergen Aziiadaǧy eŋ symbatty er adam atandy. Işkı jan düniesıne syrtqy körkı sai altyn ūl – ūltymyzdyŋ maqtanyşy, ūltymyzdyŋ brendı desek te bolady!
Qazaǧymnyŋ betkeūstar öner jūldyzyn eldıŋ pasporty retınde erekşe qarap, memleket qorǧauyna aluy kerek edı ǧoi degen oi mazalaidy bızdı.
Älemdegı eŋ tanymal, myqty muzykanttarǧa, kompozitorlarǧa onyŋ qaitalanbas, erekşe dauysyna arnap än jazdyryp, onyŋ qomaqty gonoraryn memleket tölese, söitıp şyǧarmaşylyǧyn jaŋa satyǧa köteruge serpın berse, Dimaşty bükıl eldıŋ boitūmaryndai közdıŋ qaraşyǧyndai qorǧai alsaq degen tılek bar.
Dimaştyŋ qai konsertı bolsyn, sonyŋ aldynda mındettı türde fan-kezdesuı ötedı. Änşınıŋ Mäskeudegı konsertıne älemnıŋ 56 elınen 500-ge tarta janküierı jinalsa, London törındegı üzdık sahnalardyŋ bırınde, sondai-aq Bırıkken Arab Ämırlıgınıŋ astanasy Dubai qalasynda qazaq elınıŋ maqtanyşy Dimaş Qūdaibergen özınıŋ jeke konsertın ötkızgenı belgılı. Niu-Iorkte de Dimaştyŋ jeke şyǧarmaşylyq konsertı joǧary deŋgeide dürkırep ötkenı mälım. Şetelderdegı Dimaştyŋ konsertterıne şaşbauyn köterıp, qoldau körsetuge kelgenderdıŋ qatarynda elımızdıŋ barlyq aimaǧynan arnaiy barǧan tyŋdarmandar da bar edı.
Dimaştyŋ öz elındegı jeke konsertterı anşlagpen ötkenı belgılı. Astanadaǧy konsertınde änşınıŋ janküierlerı – şetelden kelgenderdıŋ qarasy köp boldy. Qytaidan kelgen 3000-nan astam qytailyqtyŋ elordadaǧy ırı sauda ortalyǧy «Han şatyr» sauda jäne oiyn-sauyq ortalyǧyndaǧy barlyq tauardy satyp alyp ketkenı turaly estıgenımız de künı keşe siiaqty edı. Änşınıŋ Almatydaǧy konsertı de anşlagpen öttı. Ortalyq stadiondaǧy oryn sany 20 myŋ adamǧa laiyqtalǧan edı, sodan köptıŋ sūranysyna orai, fan-aimaqqa taǧy da myŋdaǧan bilet satyldy. Söitıp konsertke kelgenderdıŋ sany 35 myŋnan asty. Al konserttı tamaşalauǧa älemnıŋ 65 elınen 13 myŋ turist, änşı tyŋdarmandary Almatyǧa bırneşe kün būryn arnaiy keldı. Qaladaǧy qonaqüiler Dimaştyŋ janküierlerıne lyq toldy, qonaqüi biznesı jyl boiy tabatyn tabysyn bırneşe künde oryndap, qaltasyn toltyrdy. Turizm damysa, el ekonomikasyna da kırıs äkeledı, sondyqtan da ışkı turizmdı ılgerıletu öte maŋyzdy. Turizm – tabys közı. El saiasatynyŋ basym baǧyty osyǧan negızdeluı tiıs. Turizmge investisiia qūiu – bolaşaqqa jasalatyn jūmys. Qazaqstannyŋ turizm salasy eşbır şet elderden kem emes. Erte ǧasyrlyq qonystar men orta ǧasyrlyq qalalar, körıktı jerler men taŋǧajaiyp mekender – Qazaqstan turizmınıŋ küretamyry. Oǧan endı eldıŋ mädeni äleuetın Dimaş sekıldı öner jūldyzdarynyŋ şyǧarmaşylyǧyn nasihattaudy qosar bolsaq, ūtpasaq, ūtylmaimyz.
Endeşe, Dimaş şyǧarmaşylyǧyn el turizmın damytar ırı joba retınde qabyldap, oǧan memleket tarapynan erekşe köŋıl bölınuı tiıs. Turisterdı köptep tartuǧa mädeniet salasynyŋ äleuetı jetedı. «Mädeni ıs-şaralar qalanyŋ ruhani ömırın baiytuǧa, şyǧarmaşylyq äleuetın arttyruǧa tiıs» degen Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ sözı oryndalsa, Dimaş – qazaq elınıŋ brendı retınde älem aldynda elımızge investisiia qūiu, turizmdı damytudyŋ eŋ bır serpındı jobasy bolar edı.
Al än älemınıŋ hanzadasyn tyŋdaǧan qanşama adam qaterlı ısıktı jeŋıp, qanşama bala auruynan aiyqqany turaly aqparat äleumettık jelıde de, aqparat qūraldarynda da köp. Dimaş – ūltyn süietın azamat, boiynda adamdyq qūndylyqtyŋ qazynasy bar tūlǧa. Ol – älemdık beibıtşılıktıŋ simvoly ıspettı. Ony älemnıŋ tükpır-tükpırındegı adamdar jaqsy köredı. Bızdıŋ oiymyzşa, ol – saiasattan biık tūlǧa. Özınıŋ änımen, tamaşa dausymen tılı bölek, tanymy bölek milliardtaǧan jandardyŋ jüregıne jol tapqan naǧyz önerpaz, älem elşısı deuge bolady.
– Sonymen Dimaş fenomenı bızge ne syilady? Ol qazırgı qazaq estradasynda jürgen fonogrammamen än aitatyndardyŋ kım ekendıgın tolyqqandy körsetıp berdı. Dimaştyŋ kümıstei syŋǧyrlaǧan estı ünı arqyly qazaqtyŋ än talǧamy basqalai sapalyq deŋgeige köterıldı, dauystyŋ da ierarhiialyq ärı tektık äueletı bolady desek, būl jaǧynan Dimaştyŋ dauysy aristokrattyq dauysqa jatatynyn däleldedı. Ol tek muzyka salasynda ǧana emes, aitalyq poeziia men prozaǧa, kerek deseŋız, bügıngı filosofiia men teologiia salasyna da däl osyndai özgerıs kerek ekendıgın körsettı. Dimaş özınıŋ aristokrattyq azat, häm asqaq dauysymen üş ǧasyr boiy bodanda bolǧan ūlttyq ruhymyzdy köterdı, keŋırek oilanuǧa, şeŋberden şyǧuǧa, özınıŋ eren dauysymen erkındıktıŋ şyn maǧynasy men qadırın tüsınuge şaqyrdy. Ol maǧan qazaqqa beine bır osy missiiamen kelgendei, körınedı de tūrady, – deidı Yqylas Ojaiūly.
– Qazır älemnıŋ qai tükpırınde bolsyn, Dimaştyŋ esımı qazaq degen sözdıŋ sinonimı ärı simvoly retınde qabyldanady. Būl degenıŋ ǧajap qoi, bız sekıldı az ūltqa odan artyq ne kerek? Öner arqyly qazaqty dünie jüzıne tanytudyŋ jolyn tapqan jäne sondai missiia būiyrǧan, jer jüzınıŋ tyŋdarmandaryna taŋdai qaqtyryp, ünıne tamsandyrǧan teŋdesı joq qūbylys, – deidı folklortanuşy, etnomuzykatanuşy, änşı, küişı, epik jyrşy Berık Jüsıpov.
Būl biıkke, būl abyroiǧa Dimaş oŋai jetken joq. Bala kezınen muzykalyq sauatyn aşyp, oqyp, ızdenıp, myqty muzykanttardan tälım alyp, tynbai eŋbektenu men talmai küresudıŋ arqasynda osy därejege jettı. Qazır de bılımın jetıldırıp, mūhittyŋ arǧy jaǧynda Amerikada jür. Qazaqtyŋ änıne, älem muzykasyna jaŋa tynys alyp kelgen ol – ünemı ızdenu üstınde, üirenuden jalyqpaidy, özınıŋ bolmysyndaǧy qarapaiymdylyǧymen, kışıpeiıl, aqjarqyn peiılımen milliondardyŋ jüregıne jaryq syilap jürgen än jūldyzy! Jaratqan tıl-közden saqtasyn dep tıleuın tılep otyramyz, ärbır jaŋalyǧyna, ärbır quanyşyna jüregımız jarylardai şattanatynymyz ras.
Dünie didarynda Dimaş – qazaq jasynyŋ baǧdarşamy, alǧa jeteleitın jaryq jūldyzy ıspettes.
