EKSPO – DAǦDARYSQA QARSY JOBA
«EKSPO-2017» halyqaralyq mamandandyrylǧan körmenıŋ Ūiymdastyru keŋsesınde körmenı ūiymdastyru jäne ötkızu mäselelerı boiynşa Qoǧamdyq keŋestıŋ törtınşı otyrysy öttı. Basqosuda biyl ötken jiyndar qorytyndylanyp, aldaǧy uaqytta qarastyrylatyn 10 negızgı ūsynys maqūldandy.
Qoǧamdyq keŋes müşelerı men sarapşylar bas qosqan alqaly jiynda «Astana EKSPO-2017» Ūlttyq kompaniiasy» aksionerlık qoǧamynyŋ basqarma töraǧasy Ahmetjan Esımov söz söilep, 2016 jyly atqarylǧan jūmystarǧa toqtaldy.
– Bügın Qoǧamdyq keŋestıŋ törtınşı otyrysyna jinalyp otyrmyz. Alǧaşqy basqosu jyldyŋ basynda, 26 qaŋtarda boldy. Ol kezde şeşımın tappaǧan mäseleler jeterlık edı: qūrylysy aiaqtalmaǧan nysandar, qatysuǧa niet bıldıruşı elderdıŋ kemdıgı jäne taǧy basqa. Sodan berı bıraz tabandy jūmystar atqaryldy. Juyrda Elbasy osynda kelıp, jūmys barysymen tanysyp, oŋ baǧasyn berdı. Osy alaŋda el Täuelsızdıgınıŋ 25 jyldyǧyna arnalǧan monument saltanatty jaǧdaida aşyldy. Qazırgı uaqytta bız EKSPO pavilondarynyŋ ışkı kontentın toltyru şarualaryna kırısıp jatyrmyz. Būl – körmenıŋ joǧary deŋgeide ötuı üşın öte maŋyzdy ısterdıŋ bırı, – dedı ol.
Ahmetjan Esımovtıŋ aituynşa, biyl halyqaralyq pavilondardyŋ qūrylysy tolyqtai aiaqtaldy. Bügınde nysandardy qatysuşylarǧa tapsyru bastalyp kettı. Oǧan qosa, kommersiialyq pavilondar men Qoǧamdyq kommunikasiia ortalyǧy daiyn. Būryn Energiia zertteu ortalyǧy dep atalǧan būl jerde Bıryŋǧai qyzmet körsetu ortalyǧy, Akkreditasiia ortalyǧy jäne Media ortalyq ornalaspaq. Memlekettık saraptamadan 11 nysan öttı. Būl körsetkış jyl soŋyna deiın ūlǧaimaq.
Qazırgı uaqytta qūrylysy bıtken nysandardyŋ kontentıne köŋıl bölınıp jatyr. Sonyŋ ışınde taqyryptyq pavilondar men üzdık täjıribeler aimaǧy qarastyryluda. Halyqaralyq konkurstyŋ qorytyndysy boiynşa 25 memleketten 24 joba ırıktelıp alyndy. Būl jūmystarǧa älemdık jetekşı mamandar tartyldy. Olardyŋ qatarynda Nobel laureattary bar eken.
Pavilondar 8 memleketke ülestırıldı. Belarus, Vengriia, Germaniia, Qytai, Resei, Singapur, Türkiia, Fransiia elderı qazırdıŋ özınde ıske kırısıp kettı. Jaŋa jyldan bastap qysqa uaqyt aralyǧynda 130 qatysuşynyŋ bärıne pavilondardy tapsyru közdelıp otyr. Sondai-aq, qatysuşylarǧa tūrǧyn jailardy beru de bastalyp kettı. Baspanalar aqysyz bolmaidy, bärı jalǧa berıledı. Körmeden keiın elordanyŋ tūrǧyn üilerı 4 400 zamanaui jaily päterlermen tolysady.
– EKSPO – būl daǧdarysqa qarsy joba. Bız mūny naqty derektermen jäne sifrlarmen däleldei aldyq. Otandyq tauar öndıruşılerdıŋ qoldau maqsatynda bırneşe kompaniiamen yntymaqtastyq ornady. Nätijesınde 322 otandyq tauar öndıruşı tartyldy. Olarmen jalpy kölemı 48,9 mlrd teŋgege şaqtalǧan kelısımşart jasaldy. Sonyŋ arqasynda Qazaqstanda 50 myŋ şamasynda jūmys orny qūrylyp, saqtaldy. Sonymen qatar, demeuşılık retınde 126 mln euro men 211 mlrd teŋge kölemınde investisiia tartyldy, – dedı Ahmetjan Esımov.
Osy uaqytqa deiın 18 halyqaralyq ūiym men 112 eldıŋ körmege qatysatyndyqtary maqūldandy. Onyŋ 108-ı komissarlaryn belgılep qoidy. 94 kelısımge qol qoiylyp, 75 eldıŋ ūlttyq künderınıŋ merzımı anyqtaldy. Ūlttyq pavilondardyŋ 89 tūjyrymdamasy daiyn.
Otyrysta Qoǧamdyq keŋestıŋ töraǧasy, L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ rektory Erlan Sydyqov EKSPO kezınde qonaqüilerdegı oryndar jetıspei jatsa, JOO-lar jazda jataqhanalaryn bosatyp beruge äzır ekenın aitty. Onyŋ sözınşe, jataqhanalardy şeteldık qonaqtarǧa beru mäselesımen kompaniiamen qosa, «Astana Konvenşn» ūiymy ainalysady. Jatyn oryndardyŋ baǧasy qonaqüilerge qaraǧanda edäuır arzan bolmaq.
Sonymen qatar, Qoǧamdyq keŋes müşesı, «Aiqyn» gazetınıŋ bas redaktory Nūrtöre Jüsıp gidterdı daiyndau barysynda olardyŋ bırneşe tıldı üirenuıne ǧana emes, Qazaqstannyŋ tarihy, geografiiasy jäne ekonomikasy jönındegı maǧlūmattarǧa qanyq boluyna män beru kerektıgın atap öttı.
Orynbek ÖTEMŪRAT