Uaqyt zymyrap ötken saiyn tarihtyŋ qatpary qalyŋdai beredı. Oilap otyrsaq, elımız egemendık alǧany, derbes memleket atanǧany keşe ǧana sekıldı edı… Al bügın Qazaqstan täuelsızdıgınıŋ 25 jyldyǧyn toilaǧaly otyrmyz. Būl jiyrma bes jyl qazaq elı üşın altyn ǧasyrǧa bergısız jyldar desek, qatelespeimız.
Ärine, täuelsızdıktıŋ alǧaşqy jyldary men qazırgı kezeŋnıŋ aiyrmasy jer men köktei. Qūldyraǧan ekonomika, älsıregen äleumettıŋ jaǧdaiy sol kezde uyǧyn endı tıgıp jatqan jas memlekettıŋ halqy üşın de, eldı basqaruşylar üşın de orasan synaq bolǧany sözsız. Alaida, osyndai auyr kezeŋnen Qazaq elı bırtındep aiaǧyna tūrdy.
Osyndai almaǧaiyp kezde jas memlekettıŋ tızgının ūstaǧan köşbasşyǧa köp jaǧdai bailanysty bolǧany aqiqat. Būl rette respublika jūrtşylyǧy öz taŋdauyn dūrys jasai bıldı deuge negız bar.
1991 jyldyŋ 1 jeltoqsan künı eldıŋ tılegımen, halyqtyŋ qoldauymen Nūrsūltan Nazarbaev egemen elımızdıŋ tūŋǧyş prezidentı bolyp sailandy. Osy künnen bastap täuelsız memlekettı basqaru mındetın moinyna alǧan Elbasynyŋ saiasi köregendılıgı, qiyndyqqa qarsy tūratyn tabandylyǧy tanyla bastady.
Osyndai özınıŋ taǧdyry men elınıŋ taǧdyry toǧysqan syndarly kezeŋde Nūrsūltan Nazarbaev: «Men halqymnyŋ täuekelıne sendım. Öz halqymnyŋ jolynda basymdy bäigege tıkken adammyn. Maǧan osyndai tektı halyqqa, arǧy-bergıdegı qazaq balasynyŋ peşenesıne būiyrmaǧan baqytty – täuelsız memleket qūrudyŋ baqytyn būiyrtqan halyqqa qyzmet etuden artyq baqyt joq, osy jolda men bar qairat-qabıletımdı, bılım-bılıgımdı aiamai jūmsaimyn, qandai da täuekelge baramyn…» dep jürekjardy sözın aitqan bolatyn. Mıne, sodan berı Elbasy halqyna senıp, el-jūrtyna arqa süiep keledı. Halqy da Tūŋǧyş Prezidentıne degen senımdılıgın joǧaltpai, onyŋ bastaǧan baiandy ısterın qoldap jür.
Täuelsızdıkke qol jetkızgen uaqyt ışınde Nūrsūltan Äbışūlynyŋ ūtymdy da ūtqyr basşylyǧymen auqymdy ekonomikalyq, saiasi jäne äleumettık baǧdarlamalar jüzege asyrylyp keledı. Qazaqstannyŋ halyqaralyq qoǧamdastyqtaǧy bedelı men märtebesı kün sanap, jyl sanap asqaqtai tüstı. Sonyŋ aiqyn aiǧaǧy dep Qazaqstannyŋ EQYŪ ūiymyna töraǧa bolyp Sammit ötkızgenın, qysqy Aziia oiyndaryn ūiymdastyrǧanyn, Älemdık jäne dästürlı dınder köşbasşylarynyŋ qūryltaiyn dästürge ainaldyrǧanyn aituǧa bolady. Qazaq elı törtkül düniege beibıtşılık pen tatulyqtyŋ mekenı retınde tanyla tüstı. Köptegen halyqaralyq bedeldı ūiymdar Qazaqstanda türlı saiasi, mädeni jäne sporttyq şaralar ūiymdastyruǧa müddelılık tanytyp, qazaqstandyq damu modulderın öz tırlıkterıne jarata bastady. Būl rette, äsırese, ūltaralyq tatulyq pen azamattyq kelısım baǧytyndaǧy Qazaqstan jetıstıkterı önege retınde baǧalanyp otyr.
Osyndai elıŋ üşın maqtanatyn, jūrtyŋ üşın şattanatyn igı bastamalardyŋ jüzege asuy memlekettıŋ tızgının nyq ūstaǧan Elbasymyzdyŋ saiasi qairatkerlıgı men qajyr-qairatymen tıkelei bailanysty ekenı sözsız.
Täuelsızdık jyldarynda jüzege asqan eŋ auqymdy jobanyŋ bıregeiı, ärine, jaŋa elordamyz Astana bolyp otyr. Būl, şynymen de, Elbasynyŋ saiasi köregendılıgınıŋ, nar täuekelınıŋ, qiyndyqqa qarsy tūra alatyn qaisarlyǧynyŋ, maqsatkerlıgı men tabandylyǧynyŋ jemısı. Sondyqtan da jūrtşylyq «Elorda – Elbasynyŋ erlıgı» dep baǧalaidy.
Memleket basşysy Astana jaiyndaǧy özınıŋ bır sözınde: «Jaŋa astana tūrǧyzu ideiasy mende täuelsızdıktıŋ alǧaşqy künderınen bastap paida bolǧan. Astanalardy köşıru kez kelgen memlekettıŋ ömırınde ärdaiym airyqşa tarihi kezeŋ bolǧan. Jaŋa Astana saludyŋ jarqyn mysaly – AQŞ-tyŋ bırınşı prezidentı Djordj Vaşingtonnyŋ nūsqauy boiynşa jan balasy tūrmaǧan jerde salynǧan Vaşington. Reseide astana auysuynyŋ ekı retınde de zor tarihi mänı bar edı. Bızdıŋ körşımız Qytai öz tarihynda astanasyn alty ret köşırgen. 1923 jyly Türkiia astanany Ystambūldan Ankaraǧa köşırdı.
Bızdıŋ jas ta täuelsız memleketımızdıŋ tübegeilı müddelerı de astanany köşırudı talap ettı» dep aǧynan jarylyp edı.
İä, şynymen de memlekettıŋ astanasyn auystyru degen oŋaiǧa tüsetın şarua emes. Būl tūtastai bır eldıŋ tarihyndaǧy orasan özgerıs, saiasi ärı äleumettık qūbylys dese de bolady.
Būl tarihi qūbylys qalai bastalyp edı… Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev özınıŋ oiyndaǧy maqsaty men mūratyn 1994 jyly 6 şılde künı sol kezdegı Joǧarǧy Keŋestıŋ kezekten tys jalpy otyrysynda jariialap jıberdı. Ärine, būl ūsynys, būl bastama alǧaşqyda köpşılık üşın kümändı ıstei körıngen edı. Alaida, Prezidenttıŋ köregendılıgı men tabandylyǧy arqasynda qos ǧasyrdyŋ toǧysynda qazaq elınıŋ jaŋa astanasy boi köteretın boldy. 1995 jyly 15 qyrküiekte «Qazaqstan Respublikasynyŋ astanasy turaly» zaŋ küşı bar Jarlyq şyqty. Al 1997 jyldyŋ 10 jeltoqsan künı Aqmola qalasy Qazaqstan Respublikasynyŋ astanasy bolyp tanyldy.
1998 jyldyŋ 6 mamyr künı Aqmola qalasynyŋ atauy Astana bolyp ataldy. Osy jyldyŋ jazynda jas elordanyŋ halyqaralyq deŋgeidegı tūsaukeserı öttı. Osylaişa, ūly dala tösınde Astana atty äsem qalanyŋ jūldyzy jarqyrap jandy.
Alyp qūrylys alaŋyna ainalǧan Astana kün sanap adam tanymastai özgerıp, tek qana elordalyq tūrǧyndardyŋ maqtanyşyna ainalyp qoimai, bükıl Qazaqstan halqynyŋ közaiym quanyşyna ainaldy. Bırınen soŋ bırı boi tüzegen ǧajaiyp ǧimarattar, janǧa saia bolatyn saiabaqtar men közdıŋ körkın alatyn köşeler men köpırler jas Astanaǧa sän men saltanat bere tüstı.
Astana bılım men mädeniettıŋ de ülken ordasyna ainaldy. Jaŋa zamannyŋ talabyna qarai qūrylǧan universitetter men mektepter, öner sarailary men konsert zaldary, sport keşenderı halyqaralyq şaralardyŋ oşaǧyna ainalyp otyr. Qarap otyrsaq, «Bäiterek» monumentı, «Aqorda» rezidensiiasy, Täuelsızdık saraiy, «Hazıret Sūltan» meşıtı, «Astana Arena» stadiony, «Han Şatyr» sauda-oiyn-sauyq ortalyǧy jäne basqa da ǧimarattar elordamyzdyŋ eŋsesın köterıp, qalanyŋ säuletımen qatar däuletın de aişyqtap tūrǧandai.
Biyl Astana tarihynda eleulı oqiǧa atalyp ötıldı. Elorda halqynyŋ sany 1 000 000-ǧa jettı! Astana jastar qalasy dep te aitylady. Būl – bügıngı ömırdıŋ şyndyǧy. Astanaǧa
arman quyp kelıp jatqan jastardyŋ qatary jyl sanap köbeiıp kele jatyr.
Aldaǧy jyly Astana törınde EKSPO-2017 halyqaralyq körmesı öteiın dep tūr. Būl da Qazaqstan elıne, onyŋ Köşbasşysy Nūrsūltan Nazarbaevqa körsetılıp otyrǧan senım jäne qūrmet. Bügıngı taŋda osy auqymdy şaraǧa äzırlık qyzu jürgızılıp jatyr. Älemnıŋ köptegen elderı aituly körmege qatysatyndaryn rastap, onyŋ jaqsy ötetındıgıne senımdılıkterın bıldırıp otyr. Demek, osy şara arqyly qazaq elı, onyŋ elordasy Astana törtkül düniege taǧy da tanyla tüsıp, abyroiy asqaqtaityny aqiqat.
Tüptep aitqanda, täuelsız elımızdıŋ Tūŋǧyş Prezidentı Nūrsūltan Nazarbaev bastaǧan Qazaqstan kemesı älem mūhitynda erkın ärı senımdı jüzıp keledı. Bügıngı taŋda Qazaqstan memleketı jer-jahandaǧy barlyq eldermen terezesı teŋ qarym-qatynas jasap, beibıtşılık pen tatulyqtyŋ besıgıne ainalǧan el retınde tanylyp otyr. Al būl bırlık pen berekesı jarasqan eldı Elbasynyŋ ūiytyp otyrǧany sözsız.
Olai bolsa, memlekettıŋ myqty boluyna, eldıŋ mereilı boluyna ölşeusız eŋbek sıŋırıp kele jatqan Nūrsūltan Äbışūly Nazarbaevtyŋ armany men maqsatyna arqau bolǧan azat jolymyz, beibıt künımız, berekelı ömırımız ūzaǧynan süiındırsın dep tıleiık. Elbasymyz aitqandai, barşamyzdyŋ künı-tünı oilaitynymyz qazaq elınıŋ täuelsızdıgı bolsyn! El de, Elbasy da esen-aman bolǧai!
Ǧalym QOJABEKOV
