Biyl Qazaqstannyŋ halyq jazuşysy, Memlekettık syilyqtyŋ laureaty, qoǧam qairatkerı Fariza Oŋǧarsynovanyŋ tuǧanyna seksen jyl toldy. Aqynnyŋ tuǧan jerı – Atyrauda bastalǧan merekelık şaralar körnektı aqyn elorda Alataudan Arqaǧa qonys audarǧanda ūly köşpen bırge kelıp, ömırınıŋ soŋǧy jyldaryna deiın tūrǧan bas şaharda jalǧasyn tauyp, dübırlı şaraǧa ūlasty.
AQYNǦA KÖŞE BERILDI
Osydan tört-bes jyl būryn Fariza apamyz tūrǧan Esıldıŋ sol jaǧalauyndaǧy eŋselı üige eskertkış taqta qoiylǧan edı. Endı, mıne, däl osy sol jaǧalaudan aqynǧa köşe berıldı. Aldymen igı şaranyŋ basy jaŋa köşenıŋ aşyluynan bastau aldy. Oǧan qala äkımınıŋ orynbasary Baqtiiar Mäken jäne ziialy qauym ökılderı men alys-jaqynnan kelgen qonaqtar qatysty.
Alǧaşqy söz kezegın alǧan äkım orynbasary bügıngı şaranyŋ orny bölek ekendıgıne toqtaldy.
– Halqymyzda «Jaqsynyŋ esımı eşqaşan ūmytylmaidy» degen jaqsy söz bar. Bügın bız qazaqtyŋ dana qyzyn, dara qyzyn eske alyp, elordada esımı berılgen köşege jinalyp otyrmyz. Būl igı ıs – apamyzdyŋ aruaǧyna degen ülken qūrmet. Jas ūrpaq būdan önege alady dep oilaimyz. Bala künımızden aqyn öleŋderın jattap östık. Ol kısınıŋ aitqan örelı sözderı de jūrt jadynda qaldy. Parlament deputaty bolyp eldık ısterge de aralasty. Sondyqtan Fariza apamyzdyŋ köşesı qūtty bolsyn! – dedı ol.
Köşenıŋ aşylu lentasyn Baqtiiar Mäken men aqynnyŋ ūly Almas Oŋǧarsynov kestı.
Odan keiın belgılı jazuşy, Memlekettık syilyqtyŋ laureaty Aldan Smaiyl aqynnyŋ jan-jaǧyn qoǧamdastyryp jüretındıgın aityp, jyly estelık örbıttı.
– Fäkeŋ jai aqyn bolǧan joq, aqiqattyŋ aqyny boldy, ömır boiy şyndyqty aityp öttı. Şyndyqty aitudyŋ özı erlık. Şyndyqty aitqan adam ärkımge jaǧa bermeidı. Bıraq ol kısı eşkımnıŋ köŋılıne qaramai eldıŋ mūŋyn küittep öttı. Oǧan degen halyqtyŋ mahabbaty şeksız ekendıgın aqyn dünieden ozǧannan berı körıp kelemız. Fariza zamanymyzdyŋ abyzy atanǧan Äbış Kekılbaiūlynyŋ tuǧan qaryndasyndai edı, keide ekeuın egız köretınbız. Äbekeŋ ol kısını ömırbaqi erkeletıp öttı. Şyn mänınde, Fäkeŋ – qazaqtyŋ qyzy bola otyryp, halyqtyŋ ūly bola bılgen adam, – dedı qalamger.
Būdan keiın jiylǧan jūrt Ūlttyq panteondaǧy Fariza apamyzdyŋ beiıtıne gül şoqtaryn qoiyp, dūǧa baǧyştady. Sodan soŋ «Radisson Hotel Astana» qonaqüiınıŋ meiramhanasynda aqyn aruaǧyna as berılıp, qūran oqyldy. Būl taǧylymdy şaraǧa qala basşysy Altai Kölgınov qatysyp, söz söiledı. Sonymen bırge aiauly janmen ömırde jaqyn syilasyp, aralasqan ziialy azamattar da estelıkter aitty.
«AQYN ATYNDAǦY MŪRAJAI AŞSAM DEIMIN»
Ūlttyq akademiialyq kıtaphanada Fariza Oŋǧarsynovanyŋ «Şılde» jäne «Poldnevnyi jar» atty qazaq jäne orys tılderındegı kıtaptarynyŋ tanystyrylymy boldy.
Būl kıtapqa aqynnyŋ tūtas bır däuırdıŋ ideialyq-körkemdık beinesın jan-jaqty somdaǧan tuyndylary engen. Jinaqty orysşaǧa aqyn, ädebiettanuşy Tatiana Frolovskaia tärjımalaǧan.
Tanystyrylymda ǧalym, qoǧam qairatkerı Myrzatai Joldasbekov aqyn turaly estelıgımen bölıstı.
– Äbış pen Farizany bölu qiyn. Ekeuı de bölınbeitın tūlǧa. Men ekeuımen de jūbymyz jazylmai bırge jürıp, talai saparlas, dämdes boldym. Fariza qazaq qyzdarynyŋ qamqorşysy boldy. Solardyŋ jaǧdaiy men mūŋ-mūqtajy degende janyn şüberekke tüiıp, bar jūmysyn tastap jüretın. Aǧa syilai bıletın, ädeptı, tektı edı, – dedı. Belgılı ädebiettanuşy Ermek Amanşaev ta aqynnyŋ şyǧarmaşylyǧy turaly tolymdy söz qozǧady.
Sonymen bırge aqynnyŋ balasy Almas Oŋǧarsynov jaŋa kıtaptyŋ jaryqqa şyǧuyna qoldau körsetken azamattarǧa alǧysyn aityp, bolaşaqta atqarylatyn josparymen bölıstı.
– Byltyr anamnyŋ estelık kıtaby şyqty. Al bügıngı ekı kıtaptyŋ jaryq köruınıŋ tarihy bar. Osy jinaqty şyǧaruǧa qoldau körsetken Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevqa rizaşylyǧymdy bıldıremın. Jäne kömek körsetken azamattarǧa alǧys aitamyn. Negızınde, ötken ǧasyrdyŋ 70-80-jyldary aqynnyŋ jyr jinaqtaryn oqyrmandar ızdep jürıp oqydy. Qazırgı jastar ony köbınese ǧalamtordan oqidy. Osy kıtapty daiyndauǧa anamnyŋ jan dosynyŋ bırı, audarmaşy Tatiana Frolovskaianyŋ sıŋırgen eŋbegı zor. Ökınışke qarai, būl kısıden bır apta būryn aiyrylyp qaldyq. Anamyzdyŋ esımın mäŋgı este saqtau maqsatynda bıraz jūmystardy qolǧa aldym. Men üşın eŋ maŋyzdysy, kökeiımde jürgen arman – aqyn atyndaǧy mūrajai aşu. Būl jūmysty ekı jyl būryn elordadan bastap kettım. Mümkındık bolsa, bolaşaqta aşylady dep oilaimyn. Sol üşın bıraz elderdegı belgılı adamdardyŋ muzeilerın araladym. Oǧan anamnyŋ tūtynǧan zattary men qoljazbalaryn qoiǧym keledı. Sondyqtan osy armanymdy jüzege asyruǧa bar küşımdı jūmsap jatyrmyn, – dedı ol.
Sondai-aq «Jastar» teatrynda Almaty men Mäskeude qoiylǧan jazuşy-dramaturg Roza Mūqanovanyŋ «Fariza» spektaklı jūrtşylyqqa ūsynyldy. Basty röldı «Daryn» memlekettık syilyǧynyŋ laureaty Nazgül Qarabalina somdady. Qoiylymdy tamaşalauǧa elorda basşysy Altai Kölgınov qatysyp, söz söiledı:
– Bügın erekşe künde bas qosyp otyrmyz. Öitkenı aqyn, qoǧam qairatkerı, halqynyŋ süiıktı qyzy Fariza Oŋǧarsynovanyŋ 80 jasqa tolǧan mereitoiyna arnalǧan «Fariza» spektaklıne jinaldyq. Elbasy – Tūŋǧyş Prezidentımız ol kısını «Qazaq poeziiasynyŋ padişasy» dep aitqan. Bügıngı ıs-şaralar Prezidentımız Qasym-Jomart Toqaevtyŋ tapsyrmasy boiynşa jüzege asyrylyp otyr.
Fariza apamyz – halyqtyŋ adamy. Ol kısı qalamnyŋ ūşymen halyqtyŋ joǧyn joqtap, mūŋyn aitty, – dep jinalǧandarǧa ızgı lebızın bıldırdı.
