Elorda ırgesındegı Burabai: bügını men bolaşaǧy

Resmi derekke süiensek, elımızdegı turistık kompaniialardyŋ 90 paiyzǧa juyǧy syrtqy turizmdı nasihattaidy eken. Endı memleket tarapynan ışkı turizmdı damytuǧa köŋıl bölıne bastady. Oǧan Burabaida turizmdı damytu jobalaryn tanystyruǧa arnalǧan baspasöz turynda közımız jettı. Aldaǧy uaqytta Burabai aimaǧy qalai türlenbek? Qandai sauyqtyru ortalyqtary boi köteredı? Şynynda, onda demalu Türkiiamen salystyrǧanda qymbat pa? Aşyq aspan aiasynda ötken şara kezınde būl sūraqtarǧa Aqmola oblysynyŋ äkımı Mälık Myrzalinnıŋ özı jauap berdı.

Demaluǧa keletın kımder?

Burabaiǧa bara jatqanda taudyŋ üstındegı «BURABAY» jazuy alystan äibat körındı. Tura Kaliforniiadaǧy belgılı HOLLYWOOD jazuyndai. Alyp ärıpter Şuchinsk qalasyndaǧy telemūnaranyŋ janyndaǧy tauǧa ornatylǧan. Aqmola oblysy äkımınıŋ orynbasary Marat İǧalidıŋ aituynşa, jalpy ūzyndyǧy – 60 metr, biıktıgı 14 metrdı qūraityn ärıpter tünde türlı-tüstı bolyp janady eken.
Sonymen, Prezident Burabaiǧa qatysty naqty tapsyrma bergenı belgılı. Bırınşı, otandyq jäne şeteldık turisterdıŋ sanyn köbeitu bolsa, ekınşıden, qyzmet körsetu sapasyn arttyryp, säikesınşe baǧasyn tüsırudı mındettedı. Özın oblys äkımımen qatar, Şuche­-Burabai kurortynyŋ basty PR menedjerı retınde tanystyrǧan Mälık Myrzalin ötken jyly aimaqqa 1 millionnan astam turist kelgenın aitty. Demaluǧa keluşılerdıŋ köbı özımızdıŋ jäne Resei azamattary eken. Bızdıŋ bar körgen-bılgenımız bır ǧana Burabai bolǧandyqtan, oblystyŋ turis­tık klasterıne jalpy jetı jüzden astam nysan kıretını taŋǧaldyrdy. Onyŋ ışınde kurorottyq mekemeler, ūlttyq tabiǧi parkter, ūlttyq qoryq jäne mädeni eskertkışter bar.

On jyl soǧylǧan tramplin

Aldymen Astananyŋ jiyrma jyldyǧy qarsaŋynda paidalanuǧa berılgen älemdık deŋgeidegı şaŋǧy bazasyna jolymyz tüstı. Mūnda Kökşetau, Pavlodar oblystarynan kelgen sport mektepterınıŋ şäkırtterı daiyndyq jürgızude. Nysannyŋ tehnikalyq jäne tehnologiialyq jabdyqtaluy halyqaralyq standartqa sai. Körermenderge arnalǧan tribunalar, basseinderı bar sportzaldar, töreşıler pavilony, zamanaui teletüsırılım bölmelerı, därıgerlık ortalyq, äkımşılık ǧimarat, 187 orynǧa laiyqtalǧan qonaq üi de bar. Oblys äkımı būl nysannyŋ elımızde qysqy sport türlerınıŋ damuyna yqpal etetının, şaŋǧy jarysy men biatlonnan jattyǧular, jarystar ötkızuge ülken mümkındık beretının alǧa tartty. «Būdan bylai bızdıŋ elde şaŋǧy jarysy, biatlon, şaŋǧy roller sporty bolsyn, halyqaralyq därejedegı jarystardy ötkızuge bolady. Bügıngı taŋda alys jaqyn şetelderdegı sportşylar osy şaŋǧy bazasynda özderınıŋ oqu- daiyndyq jiyndaryn ötkızuge qyzyǧuşylyq tanytyp otyr» dedı ol. Nysannyŋ aşylu saltanatynda Elbasynyŋ özı «Qazaqstannyŋ jerı änşeiın jatqan dala emes, neşe türlı keremet demalatyn jerler bar ekenın körseteiık. Onyŋ üstıne Astana ırgesındegı Burabaida aluan türlı şaralar ötkızıletın bolady. Turis­tık jerlerdı köbeitıp, baǧasyn qoljetımdı etıp qoiu kerek. Turisterdıŋ sanyn üş millionnan on millionǧa arttyratyn bolsaq, odan tüsetın qarjy 8 paiyzǧa artady» degenı esımızde.

Jaǧajai, alleia, akvapark…

Tramplindı tamaşalaǧan soŋ, oblys äkımı jurnalis­terdı ertıp, ortalyq alaŋǧa qarai aiaŋdady. Jolşybai Burabaidyŋ mäselelerımen tanystyryp keledı. «Ärine, bızde de şeşılmegen mäsele bar. Ony özımız jaqsy bılemız» dedı äkım. Onyŋ aituynşa, Burabai kentınde aumaǧy 14 gektardy alatyn jaŋa yqşam audannyŋ qūrylysy bastalypty. Bızge kenttıŋ ortalyq alaŋy men köşelerındegı aiaqtalǧan jöndeu jūmystaryn körsettı. Jaŋadan ekı alleia salynyp, qaldyqtardy sūryptaityn zamanaui konteinerler men ortalyq köşelerdıŋ bärıne jaŋadan jol belgılerı qoiylypty. Osynyŋ nätijesınde oqys oqiǧalar aitarylyqtai azaiǧan.
Ortalyq alaŋnan soŋ, turistık alaŋǧa qarai bettedık. Onda ölketanu jäne tabiǧat muzeiı, haiua­nattar saiabaǧy, kädesyi dükenderı, oiyn-sauyq ortalyqtary şoǧyrlanǧan. Būl jerdegı haiuanattar saiabaǧyn bolaşaqta safari-saiabaqqa ainaldyru maqsatynda keŋeitu josparlanǧan körınedı.
Mälık Myrzalin köl jaǧasyndaǧy problemalardy da söz ettı. Körkeitu üşın aǧylşyn investorlary 10 su syrǧanaǧy bar üstı jabyq akvasaiabaq saluda. Qūny – 200 mln teŋge. Joba 2019 jyly aiaqtaluy tiıs. Ärine, investorlarmen kelısım qiynǧa soqqan eken. Öitkenı olar aşyq aspan astyndaǧy saiabaq salǧysy keledı. Al turis­ter üşın tek mausymdyq kezde emes, akvasaiabaqtyŋ jyl boiy jūmys ıstegenı tiımdı. Jalpy, köl jaǧasynda tegın jäne aqyly jaǧajailar bar. Baǧasy 500 teŋgeden bastalyp, qyzmet körsetu türıne bailanysty köbeie beredı.

Bölektau biıgındegı sūhbat

Äkım jurnalisterge seruen retınde Bölektaudyŋ eŋ biık jerıne şyǧudy ūsyndy. Ärine, tauǧa şyǧu qalam ielerıne oŋaiǧa soqpady. Är jerge bır toqtap, şarşap-şaldyǧyp jetkende äkım jurnalis­terdı joǧarydan kütıp aldy. Elden būryn jyldam jetkenıne qarap, äkım apta saiyn tauǧa şyǧatyn şyǧar dep oiladyq. Bölektaudyŋ basyndaǧy sūlulyqty sözben jetkızu mümkın emes. Allanyŋ qazaqqa bergen bailyǧyna tamsanyp bolǧannan keiın, äkım turizmdı damytudyŋ basqa da jobalary turaly aita bastady.
«Alda jüzege asatyn jobalardyŋ bırı – Bölektau tauynyŋ maŋaiynda tūrǧyzylatyn 233 gektar aumaqty qamtityn bırneşe nysan. Ol – sport jäne sauyqtyru ortalyqtary, otbasylyq qonaqüiler, akvasaiabaq, syrǧanau alaŋdary jäne taǧy basqalar. Bügınde atalǧan jobalardyŋ injenerlık infraqūrylymdary boiynşa jūmystar jürgızılude. Ekınşı ülken joba –Şuche kölınıŋ jaǧasynda, Rixos Borovoe qonaqüiınıŋ janynan kottedjder qalaşyǧyn tūrǧyzu. Jaqyn arada qalaşyq qūrylysy bastalady. Taǧy bır joba – Burabai kentındegı jaŋa meşıt pen 14 gektar jerdı qamtityn köpbeiındı keşennıŋ qūrylysy aiaqtaluǧa jaqyn. Burabai kentınen bastau alatyn keşen kölge deiın jalǧasady. Atalǧan qūrylys nysandary – Ükımet pen Mädeniet jäne sport ministrlıgınıŋ turizmdı damytuda bırlesıp qolǧa alǧan jobalary. Sonymen qatar, Aqylbai kölınde at sporty jäne Kökşetaudyŋ soltüstık jaq betınde taudan syrǧanau keşenderı boi kötermek. Qazırgı uaqytta aldyŋǧy qatarly kompaniialarmen jūmystar jürgızıldı. Aldymen taudan syrǧanaudyŋ ärtürlı deŋgeiı boiynşa ūzyndyǧy 5 şaqyrym jerdı alatyn 14 taudan tüsu qūrylǧysy salynatyn bolady» dedı oblys äkımı Mälık Myrzalin.

Qalauyŋyz qai jer: Burabai nemese Antalia

Burabaidan görı Türık elıne baryp demalǧan äldeqaida arzan. Jūrttyŋ köbı osyndai pıkırdı jiı aitatyny ras. «Burabai şynymen şetelden qymbat pa?» degen saual äkımge tötesınen qoiyldy. Mälık Myrzalin būl saual bügıngı künge deiın Aqmola oblysy äkımderıne ünemı qoiylatynyn aityp, jymidy.
«Qazır jaǧdai qalypqa tüstı. Bügıngı künge deiın Burabai şipajaiynda eşqandai bäsekelestık bolmady. Adamdar jylyna bır ret, iaǧni jaz boiy ǧana jūmys ıstep, jyldyq tabys tapqysy keldı. Būl ainalyp kelgende, baǧanyŋ ösuıne äkeledı. Bızdıŋ maqsat – jyl boiǧy qyzmettı damytu. Būl tūrǧyda investorlar tartylyp, jaŋadan infraqūrylymdar qolǧa alyndy. Jyl boiy jūmys ısteitın qonaqüiler salynuda. Ärine, olardyŋ qyzmet sapasy men baǧasy retteletın bolady. Al osyǧan deiın jūmys ıstep kelgen qonaqüiler bäsekege qabılettı ärı qoljetımdı qyzmet körsetıp, baǧany tüsıruı kerek» deidı oblys äkımı.
Belgılı bolǧandai, Burabaidaǧy qonaqüilerdı sanatyna qarai standarttau mäselesı qolǧa alynǧan. Mūnda Four seasons baǧdarlamasy boiynşa ai saiyn üş-tört şara ūiymdas­tyrylady. Turister üşın sporttyq, mädeni, oiyn-sauyq baǧdarlamalary bar. Ärine, būl mäselenıŋ bärın keşendı türde şeşu kerek. Sondyqtan äkımdık Burabay PASS turisterge arnalǧan karta jobasyn ıske qosypty. Ol jüie boiynşa ūnatqan qonaqüiıŋızdı brondap, aldyn ala tölem jasaisyz. Sosyn qolyŋyzǧa keşendı karta berıledı.
«Osy kartanyŋ ışınde bärı qarastyrylǧan. Iаǧni, aqşaŋyzdy elu paiyzǧa deiın ünemdeuge bolady. Būl – öte qoljetımdı baǧa. Sodan keiın ǧana Burabaida nemese Türkiiada demalǧan qanşalyqty arzanyraq tüsetının salystyra alasyz» dedı Aqmola oblysynyŋ äkımı Mälık Myrzalin.

Äjethana da maŋyzdy

Qazaqstannyŋ qai öŋırıne jol tartsaŋyz da, jol boiyndaǧy äjethanalardyŋ jaiy syn kötermeidı. Mäselen, osy jazda Alaköldıŋ Jarbūlaq jaqtaǧy jaǧasyna jolymyz tüsken edı. Avtobus aialdaǧan ekı jerdıŋ de därethanasy adam aitsa nanǧysyz jaǧdaida boldy. Tegın äjethana tügılı, aqyly äjethananyŋ özıne kıru mümkın emes. Qūlaǧaly tūrǧan äjethananyŋ ne esıgı ne töbesı joq. Basqa amal joq. Avtobustyŋ qyryqqa juyq jolauşysy jalǧyz därethananyŋ kezegınde tūrdy. Turizmdı damytu üşın tym bolmasa jol boiyndaǧy äjethanalardy retke keltırgen jön-au. Al Burabaiǧa barar jolda būl mäsele tolyǧymen şeşımın tapqany quantty. «Jūrttyŋ köbı äkım degen äjethana sekıldı ūsaq-tüiek mäselemen ainalyspauy tiıs dep synap jatady. Men ol oimen kelıspeimın, kerısınşe ainalysuy kerek» degendı aityp qaldy. Būǧan deiın «Astana-Burabai» tasjoly boiyndaǧy äjethanalar mäselesıne qatysty bırşama syn aitylyp kelgenı aqiqat. Bügınde jol boiynda «Qaz­AvtoJol» ūlttyq kompaniiasynyŋ bastamasymen «Kazway» pavilony ıske qosylǧan. Onyŋ ışınde dämhana, düken, äjethana, telefon quattaityn qūrylǧy, wi-fi, avtotūraq, iaǧni jolauşyǧa qajettınıŋ bärı bar. Bır pavilonnyŋ qūny – 22 mln. Mūny käsıpkerler jalǧa alyp, öz ısterın jürgızıp otyr.
«Aqmola oblysy boiynşa osyndai 6 pavilon bar, onyŋ törteuı tasjol boiynda, ekeuı Burabai kurortynda ornalasqan. Būdan bölek, Burabaidyŋ özınde europalyq standartqa sai zamanaui üş äjethana qoiyldy, aldaǧy uaqytta olardyŋ sanyn on bır danaǧa jetkızu qaras­tyryluda» dedı Mälık Myr­zalin.
Ne desek te, jurnalis­terdı kütıp alyp, barlyq problemalardy körsetıp, aldaǧy jobalar turaly keŋınen mälımdegen Aqmola oblysynyŋ äkımı Mälık Myrzalin tym qarapaiymdylyǧymen taŋ qaldyrdy. Ainalasyna biznesten qyz­metke kelgen özı sekıldı qarapaiym azamattar jinalǧanyn kördık. Öitkenı aimaq basşysy qonaqüi, meiramhana ielerımen jiı kezdesıp, ortaq mäselelerdı bırge talqylaǧandy dästürge ainaldyrǧan eken. Burabaiǧa demaluǧa emes, jūmys babymen jiı keletını de sondyqtan.
Köz toimas sūlulyǧyna qarap «Qazaqstannyŋ Şveisariiasy» atanǧan Burabaiǧa memleket tarapynan qoldau da köp, qarajat ta jetkılıktı. Sondyqtan baryn salyp, janyn salyp qyzmet etse, būl Burabai älı talai äkımnıŋ baǧyn jandyrar edı.