Qazaq handyǧynyŋ 550 jyldyǧyna arnalǧan dübırlı toi demalys künderı de jalǧasty. «Qazaq elı» monumentınıŋ aldyndaǧy alaŋda respublikamyzdyŋ tükpır-tükpırınen kelgen ärtürlı ūlt ökılderı kiız üi tıgıp, mereilı meiramdy arqa-jarqa atap öttı. Etnoauylda Elbasymyz Nūrsūltan Nazarbaev ta qonaq boldy. Ol kısı barlyq delegasiia müşelerımen emen-jarqyn äŋgımelesıp, önerlerıne rizaşylyǧyn jasyrmady. Sonysynan şyǧar, bır kiız üidıŋ tūsyna toqtaǧanda estelık qylyp özıne qamşy men jainamaz satyp aldy.
Ūlan-asyr ūly dumannyŋ lebı şynymen-aq bölekşe sezılıp tūrdy. Künnıŋ kenet suytyp, aspan qabaǧynyŋ aşylmaǧanyna qaramastan, alaŋdaǧy būqaranyŋ qatary eş azaiǧan joq. Öŋırlerden jinalǧan önerpazdardyŋ nebır qyzyqty qoiylymdaryn, ädemı än-bilerın körgen soŋ, tamsanbasqa lajyŋ qalmaidy eken. Aqmola oblysy tıkken üş üidıŋ törıne Abylai hannyŋ taǧy qoiylypty. Hannyŋ rölınde – Şahmet Qūsaiynov atyndaǧy drama teatrdyŋ ärtısı Jaras Qaldarov. Akterlık qabıletınıŋ qarymy sondai, HVIII ǧasyrda ömır sürgen aibarly tūlǧanyŋ bekzat bıtım-bolmysyn barynşa nanymdy etıp somdap jür. Al, almatylyqtardyŋ kreativtı ideiasy jasty da, kärını de taŋǧaldyrǧany sözsız. Olar biık şaŋyraqqa almalardy ılıp, erekşe būryş jasapty. Qaq ortadaǧy ülken taiqazanǧa qyp-qyzyl alma toltyrǧan. Keiınırek onyŋ bärın ainaladaǧy halyqqa ülestırıp berdı. Almaty oblysynyŋ meimandary da aituly toiǧa airyqşa daiyndalypty. Eŋbekşıqazaq audanyndaǧy «Jetı qazyna» qūsbegılık ortalyǧynyŋ qyrandary men tazylary etnoauyldy aralauşy adamdardyŋ nazaryn bırden audartty. Bolat Qūsaiynov pen Şoqan Töleşev syndy müsınşılerdıŋ körkem tuyndylary da köpşılıktıŋ köŋılınen şyqty. Aqtöbelıkter «Kemel eldıŋ keruenı», «Aldar köse» atty teatrlandyrylǧan körınısterdı ūsynyp, ūlttyq oiyndar ūiymdastyrdy. Qyzylorda oblysy äzırlegen baǧdarlama da bızge ūnady. Olar «Ūlyqtalsyn ūly dala tarihy» degen taqyryppen oblys muzeilerı qoryndaǧy köne jädıgerlerden körme ötkızıp, zergerlık, kılem toqu, aǧaş oiu boiynşa şeberlık därısterın paş ettı. Saltanatty künnıŋ soŋy «Siqyrly bi älemı» festivalı men «Ǧasyrlar ünı» etnokonsertıne ūlasty.
Uyz-lebız
Şarizat qajy QANATŪLY (Qaraǧandy oblysy, Şet audany):
BALALAR QŪMAI MEN TAZYNYŊ AIYRMAŞYLYǦYN
BILSE EKEN
Qazaq handyǧynyŋ 550 jyldyq mereitoiyna Qaraǧandy öŋırınen tazy, qūmai, bürkıtımızdı alyp, arnaiy keldık. Bız bügınde öte sirek kezdesetın tazylar ūstaimyz. Solardy halyqqa körsetıp, nasihattaǧymyz keledı. Balalar tazy men qūmaidyŋ aiyrmaşylyǧyn bılıp össe eken deimız. Sondai-aq, osy şaraǧa elımızdegı jalǧyz qūsbegı qyz Maqpal Äbdırazaqovanyŋ bürkıtı «Aqjelkenı» de ala keldık. «Aqjelke» – osyǧan deiın bırneşe dürkın chempion bolǧan bürkıt. Özı qoian, tülkı, qarsaq aulaidy.
Zeinetke şyqqaly berı ūlttyq at sportyn damytudy qolǧa alǧan edım. Alǧaşqy nätijelerımız jaman emes siiaqty. Biyl Astana künıne orai ötken kökparda jüldelı orynǧa ie boldyq.
Gülzira KERIMBAEVA (Atyrau oblysy, Qyzylqoǧa audany, Saǧyz auyly):
JOLDASYM SAZSYRNAI, ÖZIM SABYN JASAIMYN
Osynau aituly merekege sazsyrnai, sändık būiym, kartina jäne emdık sabyndar äkelıp otyrmyz. Joldasym Talasov Jailau saz balşyqtan türlı būiymdar jasaidy. Äsırese, onyŋ qolynan şyqqan sazsyrnailar köpşılık arasynda ülken sūranysqa ie. Al, özım şiden ärtürlı kartinalar toqimyn, emdık sabyndar daiyndaimyn. Bızdıŋ Qyzylqoǧa jerınde itsigek degen därılık şöp ösedı. Sol şöptı maldyŋ qara jılıgımen bırge qainatqanda, emdık sabyn bolady. Ol türlı terı aurularyna qarsy qoldanylady. Mereitoida astanalyqtardy osyndai paidaly dünielermen tanystyrǧandy jön kördım.
Toǧjan BABİEVA, Saltanat QOSBAEVA (Batys Qazaqstan oblysy, Oral qalasy):
KÖRMEMIZDIŊ TŪSAUY OSY TOIDA KESILDI
Bız Oral qalasyndaǧy «Tekemet» şyǧarmaşylyq şeberhanasyna jetekşılık etemız. Būnyŋ aldynda Batys Qazaqstan oblysyndaǧy Öner institutynda sabaq bergenbız. Qazır bızdıŋ ortalyqta özımızdıŋ studentterımız jūmys ısteidı. Negızınen, sändık-qoldanbaly önermen ainalysamyz. Şeberhanadaǧy dünielerımız Qazaq handyǧynyŋ 550 jyldyǧyna arnalǧan merekede alǧaş ret köpşılık nazaryna ūsynylyp otyr.
Bız şyǧarmalarymyzda qazaqtyŋ tarihyna, salt-dästürlerı men ädet-ǧūryptaryna ülken män beremız. Mysaly, «Dala taǧdyry», «Altyn hanşaiym», «Danalyq jolynda», «El qorǧany» dep atalatyn kartinalarymyzdan ūly köştı, ejelgı qalalardyŋ bualdyr beinesın, Tamǧaly tastaǧy suretterdı köre alasyz. Köneden syr şertetın osyndai maǧynaly tuyndylar merekege kelgen jūrttyŋ köŋılınen şyqqanyna quanyştymyz.
Nūrgül DÄLELHANQYZY (Almaty oblysy, Taldyqorǧan qalasy):
MONŞAQTY SÖMKE MEN ÄMİIаNǦA SŪRANYS KÖP
Qazaq handyǧynyŋ 550 jyldyǧyna arnalǧan toiǧa öz qolymnan şyqqan būiymdardy äkeldım. Özım 12 jyldan berı qolönermen ainalysamyn. San türlı monşaq tastardy tıze otyryp, sömkeler, ämiiandar, alqalar, täpışkeler tıgemın. Tıptı biık ökşelı aiaq kiımderdıŋ üstıŋgı bölıgın alyp tastap, müldem basqa pışınde qaita tıgıp şyǧa alamyn. Ondai aiaq kiımder kır juǧyş mäşinemen de oŋai juylady.
25 qyrküiekte elordadan qolöner üiırmesın aşqaly jatyrmyn. Oǧan 13 pen 65 jas aralyǧyndaǧy äiel adamdar qatysa alady. Osy quanyşymdy sızdermen bölısıp otyrmyn. Üiırmege qatysam deuşı qyz-kelınşekterge esıgımız aşyq.
Bettı daiyndaǧandar: Botagöz MARATQYZY, Roza ÄREN
