Elorda tūrǧyny qalta staqandaryn şyǧarmaqşy
Astanalyq Saparkül Rabaeva qaltaǧa salyp jüruge yŋǧaily ärı ekologiialyq jaǧynan tiımdı staqandar öndırısın qolǧa almaq.
EcoCup dep atalatyn joba turaly ideiany oǧan Tokioǧa saparlap qaitqan dosy aitypty. Japondar qoǧamdyq oryndarda su ışuge jūqa qaǧazdan jasalǧan qaltaşa-staqandardy paidalanady eken. Bırınşıden, olardyŋ jasaluyna kädımgı bırrettık staqandarǧa qaraǧanda äldeqaida az şikızat ketse, ekınşıden, ydyrau merzımı de qysqa. Iаǧni, plastik sekıldı jüzdegen jyldar boiy jer astynda jatpaidy. Mūnymen qosa, olar oryn ünemdeu jaǧynan da taptyrmas mümkındık körınedı. Syrtqa sömkesız şyǧa qalsaŋyz, älgı staqandardy qaltaǧa salasyz da kete beresız. Paidalanar aldynda staqannyŋ bükteuın jazyp, konus nemese silindr pışınıne keltırıp alsaŋyz bolǧany.
– Osy oqiǧadan soŋ bıraz uaqyt ötken. Bırde kışkentai balammen bırge «Äzıret Sūltan» meşıtıne bardym. Su ışetın bötelke ala şyqpappyz, ūlym sälden soŋ mazasyzdanyp, su sūrai bastady. Būryşta dispenser tūr eken, bıraq janynda taza staqan joq. Adamdar özderı paidalanǧan bır rettık plastik staqandardy sol jerge qaita qoiyp ketıp jatyr. Amalsyzdan solardyŋ bırın juyp, ūlyma su qūiyp berdım. Sol sätte būrynǧy japondardyŋ qaltaşa-staqandary turaly oi esıme sap etıp tüstı, – deidı Saparkül.
Joba avtorynyŋ aituynşa, eko-staqan qūramynyŋ 87 paiyzy selliulozadan, al 13 paiyzy d2w tehnologiiasymen daiyndalǧan polietilennen tūrady. Būl ädıs zattyŋ tez ydyrauyna yqpal etedı. Qoqysqa tastalǧan eko-staqan 18 aidyŋ ışınde şırıp ketedı.
Qazırgı taŋda Saparkülmen bırge Däuren Sūltanov jäne Däuret Hairiev esımdı astanalyq azamattar da atalǧan jobanyŋ basy-qasynda jür. Olar qanatqaqty joba retınde Qytaidan 55 myŋ qalta staqanyn şyǧaryp äkelıptı. Patent mäselesın tolyqtai bıtırgen soŋ, staqandardy Nūr-Sūltan qalasyndaǧy mekemelerge ūsynyp körmek. Sūranys köp bolyp jatsa, staqandardy şyǧaratyn stanoktardyŋ bırneşeuın satyp alu josparlarynda bar. Aitpaqşy, jastar juyrda «Damu» qory ūiymdastyrǧan «Ūlttyq önım» körmesıne qatysyp, «Eŋ jaŋaşyl joba» nominasiiasymen marapattalypty.