Ömırden erte ozǧan opera änşısı Erık Qūrmanǧaliev sirek kezdesetın dauys iesı edı. Kontratenor dep atalatyn būl dauys opera önerındegı er oryndauşylardyŋ eŋ joǧary dauysy bolyp sanalady. Keibır mälımetter boiynşa Erık Qūrmanǧaliev Keŋes Odaǧyndaǧy alǧaşqy kontratenor boldy. Jas şaǧynda Mäskeuge oquǧa ketıp, sol jaqta änşı retınde qalyptasqan ol Resei astanasynda ömırden öttı.
«100 jaŋa esım» jobasy ekınşı kezeŋınıŋ jeŋımpazy Batyrjan Smaqovty Erıktıŋ ızbasary dep atasaq, qatelespespız. Kontratenorlar qazır älemde köbeise de, Qazaqstanda Batyrjan jalǧyz.
Qaraǧandy gumanitarlyq kolledjınıŋ muzyka fakultetın üzdık diplommen bıtırgen jas daryn fortepiano mamany bolyp şyqty. Bılımın jetıldıru maqsatynda Astanaǧa kelıp, Qazaq ūlttyq öner universitetınıŋ «hor dirijerı» mamandyǧyn oqyp, tämamdady.
Al änşılık joly İtaliiada bastaldy. Ozimo qalasynyŋ halyqaralyq operalyq än aitu akademiiasynda, odan keiın Pezaro şaharynyŋ Djoakino Rossini konservatoriiasynda oqydy. İtaliia magistraturasyn qyzyl diplommen bıtırdı. Osydan üş jyl būryn Siriia balalaryna kömek körsetu maqsatynda bırneşe qaiyrymdylyq konsertın berıp, «IýNESKO Beibıtşılık ärtısı» ataǧyn aldy.
Astananyŋ özınde «Orfeidıŋ oraluy» atauymen ekı konsert ötkızdı. Konsert baǧdarlamasyna barokko däuırındegı ūly kompozitorlar – İogann Sebastian Bah, Georg Fridrih Gendel, Kristof Villibald Gliuk, Klaudio Monteverdi, Antonio Vivaldi, Djoakkino Rossini, Luidji Bokkerini sekıldı muzyka korifeilerınıŋ şyǧarmalarymen qatar, operadaǧy Orfei jaily aŋyzdyŋ ariialary engızıldı. 1660 jylǧy köne jazbalardyŋ negızınde düniege kelgen tuyndy sol kezde Qazaqstanda alǧaş ret oryndaldy.
«Orfeidıŋ oraluy» taqyryby kezdeisoq taŋdalǧan joq. Än aitatyn jartylai qūdai, jartylai adam keipındegı obraz köne grek mifologiiasyna tän. «Orfei» eŋ alǧaşqy operalar qataryna jatatyndyǧyn da ūmytpaǧan dūrys. Men osy konsert arqyly muzykadaǧy ertegınıŋ mazmūnyn jetkızgım keldı» deidı keiıpkerımız. Kontratenor dauysynyŋ ielerı, negızınen, barokko däuırınıŋ äuenderın, Qazaqstanda jiı
oryndalmaityn köne muzykalardy şyrqaidy. Änşılıktıŋ qyr-syryn Batyrjanǧa İtaliiada halyqaralyq deŋgeidegı tanymal pedagog Djemm Bertanoli, basqa da täjıribelı professorlar üirettı. Batyrjannyŋ Kommunada opera horynyŋ dirijerı bolǧany da bar.
Şeteldegı oquyn aiaqtaǧan soŋ keiıpkerımızdı Qazaqstannyŋ Eŋbek Erı, Qazaq ūlttyq öner universitetınıŋ rektory Aiman Mūsaqojaeva elge şaqyrdy. Batyrjan sol oqu ornynda oqytuşylyq qyzmetpen qatar aralas hordyŋ körkemdık jetekşısı men dirijerı bolyp jūmys ısteidı. Būǧan qosa, «Qazaqkonsert» memlekettık konserttık ūiymynyŋ änşısı, «Astana Opera» teatrynyŋ şaqyrylǧan solisı qyzmetterın qosa atqaryp jür.
Şetelmen de bailanysyn üzgen joq – İtaliiadaǧy «Coro lirico Perla Verde» horynyŋ şaqyrylǧan dirijerı. İtaliia, Gruziia, Fransiia, Egipet, İordaniia, Resei, BAÄ, Polşa syndy älem elderıne konserttermen baryp tūrady. «Jas daryn» (Qazaqstan), «Tanysu» (San-Marino), «Jumeirah Sounds» (BAÄ) halyqaralyq baiqaularyna qazylar alqasynyŋ müşesı retınde şaqyrylady.
Batyrjan «Sankt-Peterburg gran-priı» jäne Turin qalasynda ötken «Concorso della Musica Sacra» baiqaularynyŋ laureaty ekenın aita ketu kerek. Öner iesı Bibıgül Tölegenova, Roza Jamanova, Ermek Serkebaev, Älıbek Dınışev sekıldı elımızdegı belgılı änşılerdıŋ önerıne bas iedı. Medet Şotabaev, Galina Cheplakova, Tatiana Visinskaia, Dina Hamzina, Sündet Baiǧojin, Azamat Jyltyrközov syndy ärıptesterınıŋ önerıne täntı.
Onyŋ aituynşa, hor dirijerı men solist – bır-bırınen ajyraǧysyz, bır-bırımen tyǧyz bailanysty mamandyqtar. «Jastyq şaǧynda bärın ülgerıp qalu kerek. Özım meŋgergen osy mamandyqtardyŋ bırın ekınşısınen joǧary qoia almaimyn. Öitkenı adamǧa dauys Qūdaidan berıledı. Al ony ärı qarai şyŋdau oryndauşynyŋ özıne, ūstazdaryna bailanysty. Maǧan öner jolymda jaqsy ūstazdar kezdestı» deidı Batyrjan.
Özınıŋ jospary jaily: «Qazır ǧylymǧa bet būrudamyn. Oiymda köp jobalar bar. Hor muzykasynyŋ antologiiasyn jasaǧym keledı. «Venesiia karnavaly» atty baǧdarlamany äzırlep, tiıstı ataumen künı keşe ǧana konsert te ötkızdık. Oqytuşy bolǧan soŋ jas oryndauşylardy nasihattaumen, olardyŋ önerın damytumen ainalysamyn. Öner adamyna qoldau ärqaşan qajet. Sol maqsatpen jas daryndardyŋ konsertterın ūiymdastyramyn» deidı Batyrjan.
Jas darynnyŋ diskografiiasynda äzırge tört jeke albom bar. Josparlary, jobalary köp darynǧa olardyŋ sättı oryndaluyn tılep, qoştastyq.
