Juyrda Reseidıŋ bır telearnasynan osydan ekı jyl būryn 88 jasynda dünie salǧan talantty akter, jūrtşylyqqa kinodaǧy tamaşa rölderı arqyly jaqsy tanys Aleksei Batalovqa arnap qoiylǧan memorialdyq taqtanyŋ aşyluyn kördım.
Eskertkış taqta akterdıŋ Mäskeude otyz jylǧa juyq tūrǧan üiıne qoiyldy. Endı mūny nege aityp otyrsyz deisız ǧoi… Sebebı bar. Osy taqtada tanymal tūlǧanyŋ jaryq düniede kım bolǧandyǧy, qandai filmge tüskendıgı, qandai ataǧy bar, qysqasy, bärı de obrazben aişyqty körsetılgen. Maǧan onyŋ asqan körkemdıkpen jasalǧandyǧy ūnady. Taqtany körıp tūryp, akter Batalovtyŋ kım ekendıgı köz aldyŋyzǧa döŋgelenıp kele qalady.
Bızdıŋ bas şaharda da ömırden ötken aituly tūlǧalar tūrǧan üidıŋ qabyrǧasyna qoiylǧan taqtalar bar. Bıraq sony bılıp, körıp jatqan jūrttyŋ qarasy az. Tıptı, baiqamauy da mümkın. Mäselen, osy üş-tört jyldyŋ kölemınde Säken Jünısov, Fariza Oŋǧarsynova, Rymǧali Nūrǧali, Äbış Kekılbaiūly sekıldı ūltymyzdyŋ marqasqalary tūrǧan üilerge memorialdy taqta qoiyldy. Ötken joly «Poeziia padişasy» atanǧan Fariza apamyz ömırınıŋ soŋǧy jyldary tūrǧan D.Qonaev köşesındegı üiınıŋ qabyrǧasyndaǧy taqtany ädeiılep baryp kördım. Bıraq osy eskertkıştı onşa eşkım baiqamaidy. Taqtanyŋ tūrqy da şaǧyn, közge de ılınbeidı. Üidıŋ ırgesınen ärı-berı ötıp jatqan jūrt osynda qazaqtyŋ ūly şaiyry tūrǧandyǧynan beihabar. Asyl söz zergerı Äbış aǧaǧa da, ǧalym Rymǧali aǧaǧa da qoiylǧan eskertkış solai… Bır būryşta bılınbei tūr.
Osynyŋ bır sebebı bar ma dep, qalalyq Mädeniet jäne sport basqarmasynyŋ Tarihi jäne mädeni eskertkışterdı qorǧau jönındegı memlekettık inspeksiia bölımınıŋ basşysy Asqar Qalybaevqa habarlastyq. Ol kısı memorialdyq taqtany qoiudyŋ standarty bar ekendıgın aitty. Dūrys eken delık. Bıraq Almatyǧa jol tüskende Mūhtar Äuezov, Qūrmanbek Jandarbekov sekıldı ardaqtylar tūrǧan üige qoiylǧan eskertkış taqtany körıp, köŋılımız tolǧan edı. Sol kezde bas şahardaǧy memorialdyq taqtany osylai nege jasamasqa degen oi qylaŋ berdı.
«Bızdıŋ oiymyzdy belgılı ǧalym Serık Negimov te qūptady. «Eskertkış taqta degen – mäŋgılık tūratyn dünie. Ony äsem, körnekı jasau qajet. Jazuy da örnektı bolǧan jön. Elımızdıŋ astanasynda tūrǧandyqtan, ol adamǧa äser etuı kerek. Tünde şam jaǧyp, jarqyratyp qoisa bolady. Būdan jastar taǧylym alady. Sondyqtan oǧan memlekettık közqaras kerek» dedı aǧamyz. Ǧalymnyŋ sözınde jan bar.
Bır sözben aitqanda, memorialdyq taqtanyŋ özı – ideologiia ekendıgın ūmytpaiyq. Bız osy arqyly tūlǧany qadırleudı, därıpteudı jas ūrpaqqa üiretemız.
