Jaqynda «Nūr Otan» partiiasy Strategiialyq saraptamalar institutynyŋ aǧa sarapşysy Janar Smaqova biylǧy «Jastar jylynda» qandai mäseleler qolǧa alynuy kerektıgı jaily öz oiymen bölıstı.
Solardyŋ bırı retınde sapaly bılım jaiyna erekşe toqtalǧan maman mynadai negızgı qadamdardy ıske asyrudy ūsyndy:
– Bırınşıden, oqytuşylar arasyndaǧy bäsekelestıktı arttyrǧan jön. Mäselen, batys elderınıŋ joǧary oqu oryndarynda studentter pändı ǧana emes, mūǧalımdı de özı taŋdaidy. Iаǧni, mūǧalımnıŋ jalaqy mölşerı osyǧan bailanysty. Bügınde bızdıŋ universitetterde de pän men oqytuşyny taŋdau qūqy bar bolǧanmen, būl täjıribe öz deŋgeiınde oryndalyp jatqan joq. Bır jaǧynan, mūny da tüsınuge bolady. Jalaqylary az bolǧandyqtan, mūǧalımderdı yntalandyru şynymen qiyn. Qazırgı taŋda Ükımette mūǧalım märtebesı turaly zaŋ jobasy qaraluda. Eger ol maqūldansa, pedagogtarǧa qatysty bıraz problemanyŋ tüiını tarqar edı. Ekınşıden, oqu oryndarynyŋ materialdyq-tehnikalyq bazasyn nyǧaitu qajet. Elbasynyŋ byltyrǧy Joldauyna säikes, otandyq joǧary oqu oryndaryn ırılendıruge bailanysty saiasat jalǧasyp jatyr. Sondai-aq respublikanyŋ aluan öŋırlerınde Nazarbaev universitetı ülgısındegı oqu ordalary aşylady. Üşınşıden, bılım beru prosesıne qatysatyn barlyq adamdardyŋ arasynda osy salanyŋ mädenietın qalyptastyru asa maŋyzdy. Onyŋ ışıne mūǧalımder men studentterdıŋ öz ısterıne jauapkerşılıgı, köp ızdenıs, jemqorlyqqa jol bermeu sekıldı jaittar kıredı. Oŋtüstık Afrika Respublikasyndaǧy Stellenboş universitetınıŋ kıreberısınde «Kez kelgen ūlttyŋ joiyluy üşın bılım sapasynyŋ tömendeuı jetkılıktı. Sauatsyz därıgerdıŋ qolynan nauqastar qaza tabady, sauatsyz injener soqqan qūrylys qūlaidy, sauatsyz zaŋgerler ädıletsızdıkke esık aşady» dep jazylyp tūr eken. Däl aitylǧan söz!
Būdan soŋ Janar Jūmaǧaliqyzy jastardyŋ jūmysqa ornalasu mäselesı turaly da äŋgıme qozǧady. Onyŋ oiynşa, bügıngıdei mümkındık köp zamanda ärbır universitet tülegınıŋ öz mamandyǧy boiynşa qyzmetke tūruyna kedergı az. «Mäselen, öŋırlerde oqityn studentter Astanadaǧy memlekettık organdarda öndırıstık täjıribeden ötıp, oquyn bıtırgen soŋ, sonda qaita oralyp jatqandaryn bırneşe ret kördım. Ol üşın, ärine, ümıtker özın jan-jaqty körsete bıluı tiıs» deidı ol.
Äŋgımemız barysynda tūrǧyn üi mäselesın de ainalyp ötpedık. Osy oraida keiıpkerımız jastarǧa arnalǧan tūrǧyn üi baǧdarlamasyndaǧy limittı 29 jastan ärı ūzartudyŋ tiımdılıgın aitty:
– Mysaly, keibır normativterge säikes, jas ǧalym kategoriiasyna 35 jasqa deiıngı azamattar jatady. Būl – adamnyŋ edäuır täjıribe jinaqtap, aǧa ärıptesterınen sabaq alyp, tolysatyn, aiaqqa tūra alatyn uaqyty. Jastar otau qūryp, balaly-şaǧaly bolǧannan soŋ, üi alǧylary kelıp, jan-jaǧyna qarai bastaǧan şaqta jastary 29-dan asyp ketuı mümkın. Sondyqtan meilınşe köbırek jas otbasylardyŋ, jas mamandardyŋ üilı bolǧanyn qalasaq, jas mölşerınıŋ şegın arttyru nūr üstıne nūr bolar edı.
Mamannyŋ oiynşa, «Jastar jylynda» erekşe nazar audararlyq taqyryptardyŋ taǧy bırı – densaulyq mäselesı. «Soŋǧy kezderı jastar arasynda salauatty ömır saltyn ūstanu trendke ainalyp barady dese de bolady. Sport jas astanalyqtardy bırıktıretın küşke ainaldy. Olar jyl boiy qolaisyz aua raiyna qaramastan, taŋerteŋ jügıredı, krossfit jäne iogamen ainalysady, äleumettık jelılerde chellendjder oilap tabady. Marafondar men «aironmender» tanymal bola bastauda. Keşkılık 7-8-der şamasynda fitnes zaldarǧa kırseŋız de, qaptaǧan jastardy köresız. Osy rette qalalardaǧy mekemeler öz qyzmetkerlerıne sergek ärı şymyr bolu joldarynda qoldau bıldırse, qandai tamaşa! Keibır kompaniialardaǧy HR bölımı ūiym qyzmetkerlerıne arnap fitnes-ortalyqtarda jeŋıldıkter ūiymdastyryp nemese jattyǧu qūraldaryn öz keŋselerıne äkelıp ornatady. Mysaly, «Nūr Otan» partiiasy ortalyq apparatynyŋ qyzmetkerı retınde, men aptasyna ekı ret ärıptesterımmen bırge öz keŋsemızdegı iogaǧa baramyn. Osyndai täjıribelerdı barşa öŋırlerdegı kompaniialar da eskerıp, qadamdar jasasa, būl da «Jastar jylynda» oraiyn tapqan oŋ ısterdıŋ bırı bolady» dep sözın tüiındedı ol.
