Elordadaǧy Ūlttyq akademiialyq kıtaphanada körnektı ǧalym, filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, professor Tūrsynbek Käkışevtıŋ «Maǧjan men Säken» kıtabynyŋ tūsauy kesılıp, ardaqty azamatqa arnalǧan «Ǧalym» zaly aşyldy.
Doptai domalaǧan uaqyt. Ūlaǧatty tūlǧanyŋ dünieden ozǧanyna da jyl toldy. Halqymyz «Jaqsynyŋ aty, ǧalymnyŋ haty ölmeidı» deidı. Däl osy söz Tūrsynbek aǧamyzǧa arnap aitylǧan sekıldı. Ras, ömırde halqym dep jarǧaq qūlaǧy jastyqqa timei, ölşeusız eŋbek etken erlerdıŋ aty eşqaşan öşpeidı. Asyl aǧamyz da solardyŋ soiynan.
Ǧibratty ǧalymnyŋ ömır joly qaltarys-būltarysqa toly bolǧan. 1927 jyly Aqmolanyŋ Būlandy degen audanynda düniege keledı. Tuǧan jerınde sauat aşyp, bılım nūryna şomylady. Odan keiın Aqmolaǧa kelıp, (bügıngı Astanaǧa) oblystyq Qazaq drama teatrynyŋ akterı atanady. Bala künınen injener-geolog bolam degen ol Almatyǧa oquǧa attanady. Auyldan kelgen jıgıt alǧaş aq bas Alataudy körıp, taŋǧajaiyp sezımge bölenedı. Almaly qalanyŋ köşesınde geolog mamandar oqityn oqu ornyn ızdep kele jatyp, maŋdaişasynda S. M. Kirov atyndaǧy Qazaq memlekettık universitetı (bügıngı äl-Farabi atyndaǧy Qazaq ūlttyq universitetı) degen jazudy körıp, eŋselı ǧimaratqa enedı. Aldynan bır qaiyrymdy kısı şyǧyp, jalyndy jıgıttıŋ boiyndaǧy otty körıp, atalǧan oqu ordasyna tüsuge ūsynys jasaidy. Mıne, osylai bastalǧan qysqa jol keiın daŋǧylǧa ūlasyp, halqymyzdyŋ qalauly azamatyna ainaldyrady. Universitette jürgende Mūhtar Äuezov, Beisenbai Kenjebaev sekıldı igı jaqsylardan tälım alady. Ǧylym jolyna tüsedı. Qarşadaiynan qazaq ädebietı synynyŋ tarihyn zerttedı. Beiımbet Mailin şyǧarǧan «Sadaq» jurnalyn halqymen qaita qauyştyrdy. Dauylpaz aqyn Säken Seifullin jaiynda qūndy eŋbekter jazdy. Säbit Mūqanovtyŋ ädebi älemın biıkke köterdı. Özı de ömırde ūlttyq müdde, asyl mūrat jolynda azamattyq qaǧidasynan taimady. Ädıldıktı tu etıp, şyndyqty pır tūtty.
Aituly jiyndy Parlament Senatynyŋ deputaty, Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ töraǧasy, tanymal aqyn Nūrlan Orazalin aşyp, qarymdy qairatkerdıŋ önegelı ömır joly jaiynda arǧy-bergı uaqytty qamtyp, şeşılıp söiledı. Odan keiın Mädeniet jäne sport ministrı Arystanbek Mūhamediūly da ǧalymnyŋ maǧynaly ǧūmyry turaly ızgı lebızın bıldırdı.
– Bügın – bız üşın erekşe kün. Qazaq ruhaniiatynda öz orny bar körnektı ǧalym, ūlaǧatty ūstaz, atpal azamatty eske alyp jatyrmyz. Aǧamyzdyŋ özı dünieden ozsa da, onyŋ qaldyrǧan mūralary mäŋgılık. Bır ǧana Säken Seifullin jaiynda jazylǧan eŋbekterınıŋ özı – bır töbe. Sondyqtan da onyŋ şyǧarmalarynyŋ barlyǧy aldaǧy taŋda zertteudı qajet etedı, – dedı ministr.
Belgılı ǧalym Myrzatai Joldasbekov ardaqty azamatpen Almatydaǧy äl-Farabi atyndaǧy Qazaq ūlttyq universitetınde bırge qyzmet atqarǧan jyldardan söz örbıttı. «Tūrsynbek aǧamyz qajymaityn, talmaityn qazaq ädebietınıŋ ülken bır qairatkerı boldy. «Qazaq ädebietı» degen qasiettı kafedrada bırge jūmys ıstedık. Anau-mynauǧa köne bermeitın mınezı bar edı. Adal, öte taza adam bolatyn» degen jyly estelıgımen bölıstı.
Şara barysynda Ūlttyq akademiialyq kıtaphanadan aşylǧan «Ǧalym» zalyna halqymyzdyŋ aiauly perzentınıŋ jeke kıtaphanasynan alty myŋǧa juyq kıtaby men Säken Seifullin, Säbit Mūqanovtardyŋ ömırı men qyzmetıne qatysty mūraǧattyq qūjattar tabys etıldı. Odan bölek, ǧalymnyŋ jeke qoljazbalary men basqa materialdardan jinaqtalǧan 83 papkadan tūratyn qūjat syiǧa tartyldy. Bır ǧajaby, talantty tūlǧanyŋ ömır boiy jinaǧan kıtaptary arasynda arab tılındegı sirek basylymdar jäne latyn älıpbiındegı qazaq balalar ädebietı, körkem ädebietter, ädebiettanu, tarih, arhitektura, öner, ensiklopediialar toptamalary sekıldı qūndy dünieler köptep kezdesedı.
Jiyn soŋynda körnektı ǧalymnyŋ zaiyby, filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, professor Küläş Ahmet Tūrsynbek aǧamyz turaly parasatty oi örbıtıp, jinalǧandarǧa rizaşylyǧyn bıldırdı.
Azamat ESENJOL
