Juyrda elımızdegı kinoteatrlar naryǧynyŋ 33 paiyzyn qamtityn Kinopark-Kinoplexx jelısınıŋ bas direktory Almaz Maldybaev biylǧy 1 säuırden bastap atalmyş jelıler jūmysy toqtauǧa mäjbür bolatynyn mälımdedı. Oǧan Gollivud studiialarynyŋ öz filmderın Reseige jöneltuden bas tartuy sebep boldy. AQŞ kinotuyndylary Qazaqstanǧa soltüstıktegı körşımız arqyly orys tılıne dubliajdalyp keledı eken. Reseige salynǧan sanksiialar elımızge mūhittyŋ arǧy jaǧynan keletın filmderdıŋ jolyn bögedı.
Qazır kinoteatrlarda qazaqstandyq jäne Europa elderınıŋ filmderı bolmasa, Gollivudtyŋ tuyndylary joqtyŋ qasy. Mäselen, elordadaǧy «Keruen» sauda oiyn-sauyq ortalyǧyndaǧy «Kinopark 7 IMAX Keruen» kinoteatrynda 1 säuırden bastap gollivudtyq bır ǧana «Morbius» filmı körsetılıp jatyr. Al kelesı mamyr aiynda kinoteatrlar tabysynyŋ negızın qūraityn amerikalyq filmder mülde körsetılmeuı mümkın. Sebebı körermenderge ūsynatyn daiyn kino joq. Eger jaǧdai tez arada şeşılmese, Gollivudtyŋ Resei arqyly keletın kinotuyndylaryna bailauly kinoteatrlar şynymen jabyluy mümkın.
Jaqynda Mädeniet jäne sport ministrı Däuren Abaevtyŋ töraǧalyǧymen elımızdegı kinoindustriiany damytu mäselelerıne arnalǧan keŋes öttı. Jiynda kinoprokat mäselelerı de talqylandy. Sonda şeteldık kompaniialarmen barlyq qajettı kelıssözder jürgızılıp jatqany aityldy. Atap aitqanda, Gollivudtyŋ üş studiiasy – Universal Pictures, Warner Bros jäne Paramount Pictures būryn bekıtılgen kestege säikes qazaqstandyq körermenderge öz kartinalaryn ūsynudy jalǧastyratyny baiandaldy. Al Walt Disney Company jäne Sony kompaniialarymen otandyq kinoprokatşylar tıkelei kelıssözder jürgızude. Būl kelıssözderge Mädeniet jäne sport ministrlıgınıŋ ökılderı de qatysyp jatyr.
Almaz Maldybaevtyŋ aituynşa, ministrlıkte mäsele talqylanǧan soŋ, kinoprokat naryǧyndaǧy otandyq kompaniialarda jaǧdaidyŋ oŋ şeşıletınıne senım paida boldy.
Mäselen, elordadaǧy «Keruen» sauda oiyn-sauyq ortalyǧyndaǧy «Kinopark 7 IMAX Keruen» kinoteatrynda 1 säuırden bastap gollivudtyq bır ǧana «Morbius» filmı körsetılıp jatyr. Al kelesı mamyr aiynda kinoteatrl ar tabysynyŋ negızın qūraityn amerikalyq filmd er mülde körsetılmeuı mümkın. Sebebı körermenderge ūsynatyn daiyn kino joq
– Ötken aida, 10 nauryzdan bastap «Men – qyzaramyn» atty Walt Disney Company şyǧarǧan multfilmdı körsetuımız kerek edı. Bıraq Reseige salynǧan sanksiiaǧa bailanysty būl multfilm kelmedı. Sodan soŋ dabyl qaǧuyma tura keldı. Dereu Mäskeuge, sondaǧy Walt Disney Company jäne Sony kompaniialarynyŋ ökılderıne habarlastym. Anton Serenko, Vadim Smirnov degen jıgıttermen 20 jyldan berı jūmys ıstep jatyrmyn. Olar ötınışımdı AQŞ-qa jıberuge, kömektesuge tyrysuǧa uäde berdı. Sodan nätije şyqty, «Morbius» atty filmdı aldyq. Sony kompaniiasynyŋ filmderı boiynşa mäsele şeşılıp jatyr, Walt Disney Company-men kelıssözder älı jürgızılude. «Doktor Strench» atty filmdı aluymyz kerek edı. Bıraq audarma jūmystary qaitadan bastalǧan eken. Film bızge kele me, kelmei me, älı belgısız. Bastysy, säuır jäne mamyr ailarynda kinoteatrlarda körsetıletın kinolar qorymyzda bar. Bızge būl tarapta «Qazaqfilm» kinostudiiasy, Mädeniet jäne sport ministrlıgı, Ūlttyq kinony qoldau memlekettık ortalyǧy kömektesıp jatyr. Bıraq sodan keiın jaǧdai qalai bolatyny belgısız, – deidı Almaz Maldybaev.
Onyŋ sözınşe, Gollivud studiialarynyŋ ştab-päterlerı Mäskeude ornalasqan. Filmder sodan Qazaqstanǧa jäne Özbekstan, Qyrǧyzstan sekıldı basqa elderge taralady. Audarma jūmystary da Reseide jolǧa qoiylǧan. Orta Aziia memleketterı de qazır sanksiiaǧa bailanysty amerikalyq filmderden tapşylyq körıp otyr.
Ūlttyq kinony qoldau memlekettık ortalyǧy basqarma töraǧasynyŋ orynbasary Bauyrjan Şükenovtıŋ pıkırınşe, Reseige salynǧan sanksiialar kerısınşe otandyq kinoindustriianyŋ damuyna jol aşady.
– Otandyq kompaniialar Gollivud filmderınıŋ teŋ jartysyn dubliajdap jür. Oǧan ülgermese, tüpnūsqasyn körsetıp, subtitrmen beruge bolady. Qytai elı talai jyldan berı osylai jasap jür. Qazırgı jaǧdaida jaŋa mümkındıkterdı paidalanuǧa bolady. Memlekettıŋ qoldauymen tüsırılgen jiyrma şaqty film bar. Sonyŋ bärı biyl prokatqa şyǧuy kerek. Özımızdıŋ qazaqşa kinolardy nasihattaityn kez keldı, – deidı Bauyrjan Şükenov.
Būǧan Almaz Maldybaevtyŋ aitar öz uäjı bar. Onyŋ aituynşa, dubliaj biudjetı ortaşa eseppen 100 myŋ dollardan bastalyp, 300 myŋ dollarǧa deiın barady. Qazaqstandyq distribiuterler mūny kötere almaidy. Onyŋ üstıne dubliaj jūmysy jyldam bıtkenı jön.
– Qazaqstandyqtar arasynda qazır tanymaldyqqa ie Nūrlan Qoianbaev, Nūrtas Adambai, Qūralai Anarbekovanyŋ filmderı tabys äkeluı mümkın. Bıraq festivalderge arnap tüsırılgen basqa qazaqstandyq kinotuyndylar bızge tiımsız bolady dep esepteimın. Sebebı būl filmderdı körsetu arqyly qyzmetkerler jalaqysy, ǧimaratty jalǧa alu qūny, nesielerdı jabu siiaqty şyǧyndarymyzdy jaba almaimyz. Bızge būryn körsetılgen filmderdı prokatqa qaitadan jıberu, qazaq jäne keŋes kinosynyŋ klassikasyn körsetu turaly keŋester aitylyp jatyr. Bıraq būl filmder qoljetımdı resursta, Iýtubten köruge bolady. Sondyqtan bızge būdan eşqandai paida joq. «Bolaşaq» qory qazaq tılıne audarǧan filmder öte az tabys äkeledı. Körermenderde sūranysqa ie filmderdıŋ 99,9 paiyzy orys tılınde, qazaq subtitrlarmen jüredı. Ärine, men qazaq tılıne qarsy emespın. Bıraq körermenderdıŋ köbısı filmderdı qazaq tılınde köru üşın älı de bıraz uaqyt ötu kerek dep esepteimın, – deidı Almaz Maldybaev.
Kinopark-Kinoplexx jelısınıŋ jabyluy turaly habar kinorejisserlerdı de alaŋdatty. Aqan Sataevtyŋ Qasym han turaly «Ūly dala taŋy» atty tarihi filmı juyrda prokatqa şyǧuy tiıs. Kinorejisser Almaz Maldybaevpen kezdesıp, kinotuyndysynyŋ kinoteatrda körsetıluı jönınde kelıstı.
Qazır Gollivud filmderın Resei arqyly emes, aradaǧy deldalsyz Qazaqstanda dubliajdau mäselesı, Korei, Qytai, Ündıstannyŋ kinolaryn elımızge äkelu qarastyrylyp jatyr. Mūnyŋ nätijesın aldaǧy uaqyt körseter.
