Qazır oqimyn degen balaǧa mümkındık mol. Ülken ömırge qadam basqan jastardy maŋyzdy synaq – ūlttyq bıryŋǧai testıleu kütetını belgılı. Bır jaqsysy – biyl da talapkerler ŪBT-ny ekı ret tapsyra alady. Juyrda memlekettık bılım grant iegerlerınıŋ tızımı jariialandy. Biyl ŪBT-da 135 myŋǧa juyq talapker şektı ball jinady. Üstımızdegı jyly üzdık nätijesı bar sertifikatty memlekettık bılım beru granttaryn taǧaiyndau konkursyna ūsynu mümkındıgı berıldı.
Qai mamandyq sūranysqa ie?
Biyl Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ tapsyrmasyna säikes halyq tyǧyz qonystanǧan batys jäne jaŋadan qūrylǧan öŋırlerdıŋ jastary üşın granttar bölındı. Pedagogikalyq, injenerlık, IT mamandyqtarǧa jäne jaratylystanu ǧylymdary boiynşa Atyrau oblysyna – 1500, Maŋǧystau oblysyna – 1500, Ūlytau oblysyna – 300, Jetısu oblysyna – 300, Abai oblysyna – 500, Şymkent qalasyna – 400, Türkıstan oblysyna 500 grant berıldı.
Bır granttyq orynǧa eŋ ülken konkurs «Stomatologiia» mamandyǧy boiynşa boldy. Būl mamandyq boiynşa 22 talapker bır orynǧa talasty. Ärı qarai «Halyqaralyq qatynastar jäne diplomatiia» (14 adam), «Qūqyq» (11 adam), «Muzyka mūǧalımderın daiarlau», «Dene şynyqtyru mūǧalımderın daiarlau» jäne «Psihologiia» (10 adam) mamandyǧy.
Grantqa ümıtkerler arasynda baldar teŋdıgı jaǧdaiynda basym qūqyqqa ie bolatyn 20 myŋǧa juyq talapker, olardyŋ ışınde «Altyn belgı» iegerlerı, halyqaralyq jäne respublikalyq olimpiadalardyŋ jeŋımpazdary, oqu üzdıkterı bar. Sondai-aq granttardy üilestıru barysynda äleumettık osal sanattaǧy balalardyŋ kvotalary eskerıldı.
Bölıngen bılım grantynyŋ sany – 73 myŋ, oǧan konkursta 94 myŋ oquşy talasady
(1 orynǧa – 1,5 adamnan). Bäseke müldem joq deuge bolady
Joǧary oqu oryndaryna qūjattardy tapsyru 25 tamyzǧa deiın jüzege asyrylady.
Parlament Mäjılısınıŋ deputaty Ashat Aimaǧambetov «Grantty jeŋıp almaǧandarǧa ne ısteuge bolady?» degen saualǧa bylai dep jauap berdı.
Bastysy, älı de grantty jeŋıp aluǧa mümkındık bar. Qalaişa?
Bırınşıden, igerılmegen bırneşe myŋ grant qaitadan üilestırıledı. Iаǧni grant alǧan talapkerlerden keiın tūrǧan talapkerlerge ŪBT-da jinaǧan ūpai sanyna säikes berıledı. Sony kütuge bolady.
Ekınşıden, äkımdıkterdıŋ granty bar. Bırneşe myŋ grant jergılıktı biudjetten bölınedı.
Üşınşıden, «Qazaqstan halqyna» qorynyŋ granty taǧy bar.
Törtınşıden, keibır talapkerler türlı sebep boiynşa jeŋıp alǧan grantynan bas tartady. Olardyŋ sany da az bolmaidy. Ol granttar da qaita taǧaiyndalady.
Besınşıden, tıptı eşteŋe bolmasa, universitetke aqyly türde tüsıp, keiın jaqsy oqyp, GPA joǧary bolsa, bılım alu kezınde bosaǧan bos grantty ūtyp aluǧa bolady.
Altynşydan, «gap year» arqyly bır jyl daiyndalyp, qaitadan ŪBT tapsyryp, grantty jeŋıp aluǧa bolady. Ol – menıŋ öz basymnan ötken oqiǧa. Būl da jaqsy şeşım.
Jetınşıden, kolledjge tüsuge bolady. Kolledjde grant köp, qajettı mamandyqtar boiynşa kolledj bıtırgender naryqta tapşy. Kerek bolsa, keiın ärı qarai JOO-ǧa tüsıp, qysqa merzımde joǧary bılım alyp şyǧuǧa da bolady.
ŪBT-dan soŋ…
Ūlttyq bıryŋǧai testıleudıŋ nätijesı şyqqannan keiın pıkır ekıge jaryldy: bırı grant kölemınıŋ köbeigenıne quansa, bırı oqu sapasyna alaŋdaitynyn jetkızdı. Oqyp körelık.
– Jalpy bölıngen bılım grantynyŋ sany – 73 myŋ, oǧan konkursta 94 myŋ oquşy talasady (1 orynǧa – 1,5 adamnan). Bäseke müldem joq deuge bolady. Menıŋ oiymşa, el Prezidentıne dūrys ūsynys berılmeidı nemese oǧan jalǧan aqparat berıledı. Osyndai qate ūsynystyŋ saldarynan jaqsy oqityn oquşy da, ülgerımı naşarlar da bılım grantyna ie bolady. Al bükıl joǧary oqu oryndary – universitetter tüsınıksız jaǧdaida qalady, – dep alaŋdaidy Erbolat Mūhamedjan özınıŋ Facebook paraqşasyndaǧy jazbasynda.
– Memleket töleitın grant qūny naryqtyq baǧadan bırneşe ese tömen jäne naryqtyq jaǧdaidy ädıletsız retteidı, – deidı ol.
Jelıde halyq ne deidı?
– Grant sanynyŋ köptıgı sapany tömendetude. Kei mamandyqtardyŋ granty jabylmai qalyp, jarty jyldan soŋ qaita bölıske tüsıp, sapyrylysyp jatqany. Grant qūny tömen. Kemınde bakalavriat 2 mln, magistratura 3 mln, doktorantura 4 mln boluy kerek. Universitetter sonda ǧana eŋsesın köteredı, – deidı Bauyrjan Erdembekov.
– Soŋǧy jyldary grantty tym köbeitıp jıberdı. Kolledjge bölıngen grant odan köp. Jylda igerılmeitın qanşama grant qalady. Bıraq sonda da böle beredı, – deidı Aiatjan Ahmetbekūly.
– Mektepte de bılım joq. 50 balmen tüsıp ketuge bolatynyn bıledı ǧoi, sosyn oqymaidy. Būryn bız oqyǧan kezde 28 balanyŋ 8-ı ǧana grantqa tüsken(qadırlı bolatyn). Endı qazır bärı quanyp jatyr ǧoi, bıraq keiın az balmen tüskender jūmys ıstegende qyzyqtyŋ kökesı sonda bolady. Qandai ball – sondai maman! Sapa mäselesı ǧoi, – deidı Şyryn Qauanova.
– Aitqanyŋyz oryndy. Men Abai atyndaǧy QazŪPU tapsyrǧanda, 50 orynǧa 700-dıŋ üstınde qūjat tırkelgen edı. Būl – 1990-91 jyldar. Test joq, auyzşa tapsyratyn edık.
P.S: Ministrlıktıŋ mälımdeuınşe, universitetterge tüsuge jäne ömırdegı jaŋa kezeŋnıŋ bastaluyna daiyndalatyn soŋǧy synyp oquşylary üşın yŋǧaily jaǧdai biyl da jasalady. Byltyrdan berı ŪBT-ǧa qatysty bırneşe artyqşylyq engızıldı. Iаǧni būl – testıleudı 4 ret tapsyruǧa jäne grantqa tüsuge 2 mümkındık. Qalǧany talapkerdıŋ ūmtylysyna bailanysty.
