Astana qalasy äkımdıgı iesız itter men mysyqtarǧa arnalǧan baspana salu turaly bastama kötergen bolatyn. Alaida äleumettık jelıdegı jūrt «İtterge emes, äuelı adamdarǧa baspana salu kerek edı» dep būl bastamany synap jatyr. Bır qaraǧanda, azamattardyŋ būl uäjı oryndy körıngenımen, qaŋǧybas itterge arnalǧan ortalyq aşu ülken şaharǧa qajet-aq.
«Astana vetservis» kommunaldyq memlekettık käsıpornynyŋ mälımetı boiynşa ötken jyly 1234 adamdy it qauyp alǧan. Sondai-aq, osy jyldyŋ alǧaşqy ekı aiynda elordada 85 adamdy it tıstegenı turaly derek tırkelgen. Osyndai oqiǧalardyŋ jiı oryn aluyna bailanysty äkımdık itterge arnalǧan arnaiy oryn äzırlep otyr. «Astana vetservis» direktory Aidarhan Arystanovtyŋ aituynşa, ortalyqqa qajet jer arnaiy halyqqa qyzmet körsetu ortalyǧy audanynda bölıngen.
– Jaŋa ortalyqta tört jüzge juyq it pen jüzge juyq mysyq ūstalatyn bolady. Ortalyq aumaǧynda it pen mysyqtardy jattyqtyruǧa arnalyp jabdyqtalǧan aula salynady. Januarlar üiı jartylai memleket esebınen qarjylandyrylady. Sondai-aq, halyqqa qyzmet körsetu arqyly özın-özı qamtamasyz etedı. Onda bailanys januarlar baǧy, üiretu alaŋdary, karantindı bölık jäne januarlardy sterildeu blogy bolady, – deidı ol.
Aidarhan Arystanov qaŋǧybas itterge qamqorlyq körsetude erıktılerdıŋ kömegı köp bolyp otyrǧanyn atap öttı. Bıraq ol qala basşylyǧy bölıp otyrǧan qarajat tört aiaqtylardy tamaqtandyruǧa äbden jetkılıktı ekenın jetkızdı. Desek te, jany jomart astanalyqtar januarlarǧa et, süt, nan äkelıp, qamqorlyq körsetude. Mysaly, jaqynda bır erıktı qyz 80 kelı siyr etın alyp kelıp, januarlardy tamaqtandyryp ketken.
Şynynda da, qala syrtynda ornalasqan ortalyqqa baryp, itterdı tamaqtandyruǧa erıktıler köp küş salyp jatyr. Solardyŋ bırı – dizainer-interer bolyp jūmys ısteitın İrina Skorensova. Bız ortalyqqa barǧan kezde ol kölık qaǧyp ketken ittı rentgenge tüsıruge därıgerge alyp bara jatyr eken.
– İesız itterge arnalǧan ortalyq aşylǧanyn estıp, erıktı boluǧa bel şeştım. Eŋ alǧaş ötken aptada kelıp, itterdı tamaqtandyryp ärı su berıp ketıp edım. Tızım boiynşa 16 adam erıktı boluǧa tırkeldık. Bız keste boiynşa künıne ekı ret osynda kelıp jūmys jasaimyz. Jalpy, jūmystan qolym bosaǧanda ortalyqqa kelıp itterge kömektesken ūnaidy. Mūnda men siiaqty kelıp, itterge kömekteskısı keletın adamdar öte köp. Bız üiden äkelgen nemese keibır qaiyrymdy jandar tastap ketken tamaqty itterge beremız. Keibır adamdar «itterden qorqamyz» dep jatady. Al men nege ekenın bılmeimın, itter tıstep alady eken dep qoryqpaimyn. Tıptı ittermen äŋgımelesıp, olarmen syrlasatyn kezderım bolady, – deidı ol.
Bız erıktıden «qalanyŋ syrtyndaǧy ortalyqqa kelıp-ketu qiyndyq tudyrmai ma?» dep sūradyq. Onyŋ aituynşa, demalys künderı ortalyqqa kelıp, 3-4 saǧat uaqyt ötkızu eşteŋe özgertpeidı. Sondai-aq, ol itterdı äleumettık jelı arqyly iesıne tauyp beruge kömektesetının atap öttı.
– Qalanyŋ syrtynda ornalasqan itterge arnalǧan ortalyqqa kelıp-ketu qiyn emes. Bız bırneşe erıktı bırıgıp jeke kölıgımızben osynda kelıp, itterge qamqorlyq jasaimyz. Onyŋ üstıne bızdıŋ mındetımız itterdı tamaqtandyru ǧana emes, sonymen qatar, olardy öz iesıne tapsyru bolyp sanalady. Mäselen, bız äleumettık jelı arqyly är ittı ǧalamtorǧa tırkep qoiamyz. Sondaǧy habarlandyru arqyly osynda adamdar kelıp, özıne ūnaǧan ittı alyp kete alady. Mäselen, keşe iesız 4 ittı alyp kettı. Onyŋ ekeuın Aqkölge, al qalǧan ekeuın jergılıktı astanalyqtar asyrap aldy. Sondai-aq, juyrda Qaraǧandy qalasynan arnaiy kelıp, ekı ittı alyp kettı. Jalpy, mūnda kelıp, ūnaǧan itıŋdı asyrap aluǧa mümkındık bar, – deidı ol.
Qaŋǧybas itterge arnalǧan ortalyq aşu bır qaraǧanda erıkkennıŋ ermegı bolyp körınuı mümkın. Alaida mūndai ortalyqtyŋ aşyluy adamdarǧa itter tarapynan tönetın qauıptı seiıltedı. Öitkenı ötken jyly – 1234, al biylǧy jyldyŋ alǧaşqy ekı aiynda 85 adamdy it qauyp alǧan. Eger ortalyq öz mındetın mınsız atqaratyn bolsa, itterdıŋ adamdarǧa şabuyly azaiar edı. Turizm ortalyǧyna ainalyp jatqan elordamyzdyŋ köşelerınde iesız it pen mysyq qaptap jürse, bärımızge syn emes pe?
Serık JOLDASBAI
