Qazaqstannyŋ basty äleumettık problemasynyŋ bıregeiı – halyqtyŋ basym bölıgınıŋ kedeilıgı. Qazaqstan Prezidentı Qasym-Jomart Toqaev Ükımetke halyqtyŋ tabysyn arttyru baǧdarlamasyn äzırleudı tapsyrdy. «Ärbır basqaru deŋgeiınde kedeilıktı azaitudyŋ naqty körsetkışterın belgıleu kerek» dedı Prezident.
Düniejüzılık bank älemdegı kedeilıktıŋ ekı şegın qarastyrǧan: tabysy ortaşadan tömen elder üşın künıne bır adamǧa – 3,2 AQŞ dollary, tabysy ortaşadan joǧary elder üşın – 5,5 AQŞ dollary.
Al Qazaqstanda eŋ tömengı künkörıs deŋgeiı 2,8 dollardy qūraidy, Reseide – künıne 6 dollar.
Eŋ tömengı künkörıs deŋgeiı öte tömen bolǧannyŋ özınde, 2021 jyly tabysy künkörıs deŋgeiınen tömen adamdar sany resmi türde 998 myŋ adam boldy.
Al beiresmi sarapşylar būl körsetkıştıŋ 1,5 mln, odan da joǧary ekendıgın aitady.
Ömır körsetkendei, halyqtyŋ jappai kedeilıgı memleketke öte qymbatqa tüsedı!
Işkı jalpy önımnıŋ eselep ösuıne qaramastan, Qazaqstan ondaǧan jyldar boiy kedeilık şegın kötermei keledı.
Bügınde Qazaqstan eŋ tömengı künkörıs deŋgeiı älemdegı eŋ tömen elderdıŋ bırı jäne Nigeriia, Angola, Venesuela, Gabon siiaqty elderdıŋ deŋgeiınde tūr.
Al Europalyq elderde kedeilık ortaşa tabystyŋ 60% deŋgeiınde belgılenedı.
Sonymen bırge, pandemiia bastalǧannan berı tūrmysy tömen üi şaruaşylyqtarynyŋ qarjysyna nūqsan keltıretın infliasiianyŋ ösuıne bailanysty äleumettık tölemderdıŋ tiımdılıgı tömendedı.
Mysaly, Qazaqstanda halyqtyŋ eŋ az qamtylǧan 40 paiyzy öz biudjetınıŋ 59 paiyzyn azyq-tülık önımderıne jūmsaidy.
Kei kezderı būl körsetkış odan da joǧary. Elımızde azamattardyŋ tömen äleumettık jaǧdaiynyŋ ekı indikatory bar – eŋ tömengı künkörıs şegı jäne kedeilık şegı. Kedeilık şegı, eŋ tömengı künkörıs şegınıŋ, iaǧni 36 myŋ teŋgenıŋ 70 paiyzyn qūraidy.
Būl – ertedegı Ükımetterdıŋ halyqqa aqşany az töleu üşın ıstep qoiǧan «qulyǧy».
Iаǧni, äleumettık kömek alǧyŋ kelse, «sıŋır kedei» boluyŋ kerek!
Osy tavtalogiianyŋ nätijesınde, 2020 jyly baǧanyŋ tūraqty ösuıne bailanysty äleumettık kömekke sūranys ösıp, zäru adamdardyŋ sany artsa da, atauly äleumettık kömekpen qamtylǧan adamdardyŋ sany azaiǧan.
Būl faktor öz kezegınde zäru azamattardyŋ äleumettık jaǧdaiyn müldemge tūralatyp jıberdı!
Nur-Otan partiiasynyŋ fraksiiasy kedeilıkpen küresu üşın Ükımet mynadai şaralar qarastyruy qajet dep esepteidı.
- Eldegı jalpy ışkı önım deŋgeiıne, halyqaralyq standarttarǧa säikes Qazaqstanda kedeilık şegın arttyru. Qoǧam ışındegı kedeilık turaly közqarasqa säikes keletın, kedeilıktıŋ jaŋa anyqtamasyn engızu.
- Eŋ tömengı künkörıs şegı men kedeilık şegın bırıktıre otyryp, eŋ tömengı künkörıs şegın arttyru.
- Ekı eŋ tömengı jalaqy mölşerınde tabys alatyn azamattardy jeke tabys salyǧynan bosatu.
- Eŋ tömengı jalaqyny jyl saiyn indeksasiialau mäselesın şeşu.
- Eŋ tömengı jalaqy alatyn azamattardyŋ jūmyssyzdyq boiynşa saqtandyru somasyn arttyru arqyly saqtandyru jüiesın jetıldıru.
Erlan Sairov,
Mäjılıs deputaty
