Halqymyzǧa tanymy tereŋ muzykalyq şyǧarmalarymen jaqsy tanys Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, belgılı kompozitor Jolaman Tūrsynbaev jetpıs jasqa toldy.
Jolaman aǧamyz aq qaiyŋdary syŋsyp än salǧan Soltüstık Qazaqstan oblysynyŋ Esıl audanyndaǧy Jekeköl degen alaqandai auylda düniege kelgen. Bala künınen önerge, muzykaǧa ǧaşyq bolyp ösken jas ören orta mekteptı tämamdaǧannan keiın Almaty konservatoriiasyna oquǧa tüsedı. Sol kezde elımızdegı jalǧyz joǧarǧy deŋgeidegı käsıbi önerpazdardy daiyndaityn ırgelı oqu ordasynda qazaqtyŋ saz önerın biıkke kötergen Ǧaziza Jūbanova, Sydyq Mūhamedjanov, Kenjebek Kümısbekov, Nūrǧisa Tılendiev sekıldı talantty tūlǧalar eŋbek etıp, ūlttyq muzykanyŋ baǧy örlep tūrǧan şaǧy edı. Osyndai ūlaǧatty ūstazdardan tälım alyp, oi men boi tüzegen jalyndy jas jıgıttıŋ joly oŋqai asyqtai alşysynan tüstı. Konservatoriianyŋ aspiranturasyn oidaǧydai aiaqtaidy. Odan soŋ Qazaq radiosynda aǧa redaktor, «Jalyn», «Öner» baspasynda, Qazaq teleradiosynyŋ muzyka redaksiiasynda jäne Mädeniet ministrlıgındegı repertuarlyq kollegiiasynyŋ bas redaktory boldy. Keiın elordaǧa qonys audaryp, būrynǧy Küläş Baiseiıtova atyndaǧy Opera jäne balet teatrynda jūmys ıstedı. Qandai qyzmet atqarsa da, önegelı ız ben örelı söz qaldyra bıletın asyl azamattyŋ jürgen jolynan tazalyqtyŋ jyly lebı esedı.
Jasynan jalpaq qazaq dalasyn sūlu sazǧa bölegen Bırjan sal, Aqan serı, Ükılı Ybyrai sekıldı babalarymyzdyŋ dauystary jetı qyrdan asatyn änderın tyŋdap ösken Jolamandy jūrtşylyqqa jaqynyraq tanystyrǧan onyŋ keŋ tynysty muzykalyq şyǧarmalary dep aitar edık. Ol muzykalyq janrdyŋ eŋ bır kürdelı salalaryna tereŋ boilap, «Küi-simfoniia», «Alt pen elektrlı organǧa arnalǧan konsert», «Baiqoŋyr baspaldaqtary» oratoriiasy men «Jailauda» dep atalǧan balalar kantatasyn jazdy. Ärine, būǧan bılımı men bılıgı üilesken kompozitor ǧana barady.
Memlekettık syilyqtyŋ laureaty, belgılı kompozitor Balnūr Qydyrbek «Menıŋ paiymdauymşa, köp jyldar boiy kantata-oratoriialyq janrǧa tyŋ közqarastyŋ joqtyǧynan köp eşkım jaqyndauǧa jüregı daualamady.
Būl qatarda öz erekşelıgımen, jaŋaşyldyǧymen közge tüsetın Jolaman Tūrsynbaevtyŋ üş kantatasyn aituǧa bolady» dep baǧasyn berıptı.
Odan keiın daryndy azamat hakım Abaidyŋ «Qaraŋǧy tünde tau qalǧyp», «Jelsız tünde jaryq ai» änderın qos dauysta kameralyq orkestrge jäne skripkaǧa arnap öŋdeidı. Bırjan sal atamyzdyŋ 175 jyldyq merei-toiyna orai onyŋ «Jonyp aldy», «Jalǧyz arşa», «Jaimaşuaq», «Buryltai», «Temırtas» jäne «Ǧaşyǧym» dep atalǧan klassikalyq änderın ūlttyq boiauyn joǧaltpai orkestrge tüsırdı, «Araily Astana» degen miuzikl jazdy. Adam janyn terbep, näzık sezımge böleitın eluden astam lirikalyq änder şyǧardy. Äsırese, sonyŋ ışınde köpşılık «Qyz qaraǧai» änın jaqsy bılıp, süiıp tyŋdaidy. Onyŋ sözın aqyn Maqsūtjan Äubäkırov jazǧan. Bırde ekı avtor körnektı suretker Ǧabit Müsırepov tuǧan tabiǧaty körkem öŋırge ǧaşyq bolyp, osyndai tamaşa tuyndyny ömırge äkelgen. Jeltoqsan oqiǧasynda jazyqsyz qūrban bolǧan Läzzat Asanovaǧa arnaǧan «Qaharman qyz – Läzzat qyz» atty än-tolǧauyn aituǧa bolady. Keiıngı jyldary kompozitor arda aqyn Maǧjan Jūmabaevtyŋ «Batyr Baian» poemasynyŋ jelısımen opera jazyp jür eken.
Bügıngıdei jeŋıltek äuennıŋ qūmalaǧy jürıp tūrǧan kezeŋde tūmadai taza sarynymen tereŋ oiǧa batyryp, şuaqty sezımge jeteleitın şyǧarmalardy jiı ızdeimız. Sondai kezde oiymyzǧa dabyra men daqpyrttan boiyn aulaq ūstap, otandyq muzykanyŋ damuyna eleulı üles qosyp, ün-tünsız ūltqa qyzmet ıstep jürgen Jolaman Tūrsynbaev tüsedı. «Halyqtyŋ jüregınde senı öltırmeitın bır şyǧarmaŋ qalsa, men ony baqyt dep esepteimın» deptı ardaqty azamat. Endeşe, jotaly jetpıske entıkpei jetken aǧamyzǧa osy baqytyŋyz mäŋgılık bolsyn degımız keledı.
Azamat ESENJOL
