Būrnaǧy künı ötken Ükımettıŋ kezektı otyrysy auyldardy keŋ jolaqty internetke qosudy qamtamasyz etu mäselesın qarady. Onda Aqparat jäne kommunikasiialar ministrı Däuren Abaev «Sifrlyq Qazaqstan» memlekettık baǧdarlamasy aiasynda azamattardy joǧary jyldamdyqty internetpen qamtamasyz etu qarastyrylyp jatqanyn baiandady. Ol öz sözınde mūnyŋ qala men auyl arasyndaǧy sifrlyq teŋsızdıktı azaitu maqsatynda jasalyp jatqanyn aitty.
«Boljam boiynşa, būl joba elektrondy sauda-sattyqty arttyru, elektrondyq ükımet qyzmetın, bılım beru men densaulyq saqtau salalaryna interaktivtı qūraldardy engızu esebınen el damuyna eleulı äleumettık-ekonomikalyq äser beruı tiıs, – dedı ministr. – Qazırgı taŋda Qazaqstannyŋ barlyq 122 qalasy men 1200-ge juyq eldı mekenı talşyqty-optikalyq jelı arqyly joǧary jyldamdyqty internetke qol jetkızıp otyr».
Habarlamaşy būdan ärı bolaşaǧy bar 1700-ge juyq auylǧa talşyqty-optikalyq bailanys jelısı tartylyp jatqanyn jetkızdı. Osy arqyly taǧy 2 millionnan astam adam internetke qosylǧaly tūr. Būl joba 2018-2020 jyldary jüzege asyrylatyn bolady. Söitıp, 2021 jylǧa qarai ūzyndyǧy 24 myŋ şaqyrym bolatyn talşyqty-optikalyq bailanys jelılerı tartylady. Joba memlekettık jäne jekemenşık ärıptestık boiynşa oryndalady. Ol 2018-2030 jyldary memlekettık organdardyŋ bailanys qyzmetterın 13 jyl boiy kepıldı qamtamasyz etedı.
Ministr özınıŋ sözınde būl jūmystardyŋ nätijesınde internetke sekundyna 20 megabitke deiıngı jyldamdyqpen qol jetkızıletının bıldırdı. Osy aralyqta şamamen 2 myŋ mektep internetpen qamtylady, al densaulyq saqtau jäne jergılıktı memlekettık mekemelerınıŋ ärbırınde 1 200 nükteden bolady. Qazırgı künderı bailanys operatorlary tarapynan jekemenşık serıktesterdı anyqtau boiynşa baiqau ötkızu üşın qūjattama äzırleu jūmystary bastaldy.
Otyrysta Ūlttyq ekonomika ministrı Timur Süleimenov auyldardy internetpen qamtamasyz etu jobasyn ıske asyru kezınde respublikalyq biudjetke bır jolǧy jüktemesız memlekettık-jekemenşık ärıptestık qaǧidasyn paidalanu turaly şeşım qabyldanǧanyn aitty. Būl üşın servistık kelısımşart modelı ūzaq merzımdı qyzmettı satyp alu taŋdaldy. Mūndaǧy memlekettık qoldau şarasy tūtynudyŋ ūzaq merzımdı kepıldemesı bolady. Konkursta jeŋgen investor üş jyl ışınde toqsan saiyn jelılerdı ıske qosady, 1 800-ge juyq auyldy jelımen qamtamasyz etedı, al memleket 14 jyl ışınde qyzmetterdıŋ kepıldendırılgen satyp aluyn qamtamasyz etedı.
Bılım jäne ǧylym ministrı Erlan Saǧadiev internet bılım beru jüiesıne köp serpın beretının atap öttı. Qazır Qazaqstan mektepterınıŋ basym bölıgıne sifrlyq oqytu resurstary jetkılıktı – būl 80 myŋnan astam material, olardyŋ ışınde üş tılde interaktivtı jäne multimediialyq sabaqtar, videolar bar. Olar oqytu prosesın tolyqtyratyn materialdar, äsırese, şaǧyn jinaqty mektepter üşın öte qajet. Sondai-aq, elektrondy kündelıkterdı tūtastai paidalanudy qamtamasyz etu maŋyzdy. Osynyŋ barlyǧy üşın joǧary jyldamdyqty internet kerek. Jalpy, respublika boiynşa 6 956 mektep, iaǧni olardyŋ 98 paiyzy jelıge qosylǧan. Alaida keŋ jolaqty internet tek 34 paiyzynda ǧana bar.
Densaulyq saqtau ministrı Eljan Bırtanov salada 6 030 nysannyŋ jelıge qosylǧanyn söz ettı. Ol sonymen qatar qalalar men audan ortalyqtary deŋgeiındegı mekemelerdıŋ internetke tügel qosylǧanyn aitty. Bıraq alystaǧy auyldarda internetke zärulık älı de ötkır küiınde tūr. Elımızdegı 166 audandyq jäne auyldyq auruhana men emhananyŋ 85 paiyzy jelıde bar, al 50-den 800-ge deiıngı adam tūratyn eldı mekenderde medpunkterdıŋ internet jelısıne qosyluy 4 paiyzdy qūraidy. Demek, densaulyq saqtau jüiesınde jelıge qosylmaǧan nysandar sany – 3 715. Sondai-aq, ūsynylǧan joba aiasynda keŋ jolaqty internetke 1 700 nysandy (50%) qosu josparǧa engızılgen. Osyǧan orai qalǧan nysandardy qosu üşın bailanystyŋ özge täsılderın, sonyŋ ışınde telefon operatorlary qyzmetterın qarastyru közdelıp otyr.
Ükımet otyrysynda «Qazaqtelekom» AQ basqarma töraǧasy Quanyşbek Esekeev, Qyzylorda oblysynyŋ äkımı Qyrymbek Köşerbaev jäne Soltüstık Qazaqstan oblysynyŋ äkımı Qūmar Aqsaqalov habarlama jasady.
Serık PIRNAZAR
