Prezident Qasym-Jomart Toqaev Qaraǧandy oblysynda «ArselorMittal Temırtau» aksionerlık qoǧamyna qarasty Kostenko atyndaǧy şahtada bolǧan ört saldarynan qaza tapqan kenşılerdıŋ otbasylary men tuǧan-tuystaryna köŋıl aitty.
«Men Memleket basşysy retınde barşaŋyzǧa köŋıl aitamyn. Būl – qasıret. Bärın tüsınemın. Apat boldy. Apattyŋ kesırınen köptegen adam qaza tapty. Sondyqtan būl jerge arnaiy keldım. Tiıstı şaralar qabyldaimyz, sonyŋ ışınde zardap şekkenderdıŋ otbasylaryna kömek körsetemız. Qaza tapqandar men zardap şekkenderdıŋ otbasylary eşqandai mūqtajdyq körmeuı üşın Ükımet, äkımdık jäne qaiyrymdylyq ūiymdarynyŋ aldynda jan-jaqty kömek körsetu mındetı tūr» dedı Memleket basşysy.
Prezident bükıl elımız boiynşa 29 qazan Jalpyūlttyq aza tūtu künı bolyp jariialanǧanyn jäne «ArselorMittal Temırtau» kompaniiasyna qatysty tiıstı şara qabyldanatynyn jetkızdı.
«Erteŋ bükıl elımız boiynşa jalpyūlttyq aza tūtu künı jariialanady. Men «ArselorMittal Temırtau» kompaniiasymen investisiialyq yntymaqtastyqty toqtatu jönınde tapsyrma berdım. Būl mekeme Ükımetpen jäne käsıporynmen yntymaqtastyq tūrǧysynan bızdıŋ tarihymyzdaǧy eŋ naşar kompaniia boldy. Endı käsıporynnyŋ özıne qatysty şaralar qabyldau turaly oilanuymyz kerek. Basin Vadim Borisovich degen azamat bar. Sızder ony bılesızder. Ol bır kezderı «ArselorMittalda» jūmys ıstegen. Oblys äkımınıŋ orynbasary boldy. Men oǧan qaityp kelıp, käsıporyndy basqarudy tapsyramyn. Käsıporynnyŋ qazırgı basşylyǧynyŋ qolynan eşteŋe kelmeidı» dedı Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basşysynyŋ aituynşa, jer astynda qalǧan kenşılerdı qūtqaru, zardap şekken jäne qaza bolǧan azamattardyŋ otbasylaryna jan-jaqty kömek körsetu – kezek küttırmeitın mındet.
«Eŋ aldymen, qūtqaru jūmystary jürgızıledı. Ekınşıden, zardap şekkender men medisinalyq kömekke mūqtaj azamattardyŋ naqty sanyn anyqtauymyz kerek. Üşınşıden, osy apattan zardap şekkenderdıŋ barlyǧynyŋ otbasyna materialdyq kömek körsetemız. Eger qajet bolsa, arnaiy qor aşamyz. Mūnymen özım ainalysamyn» dedı Prezident.
Sonymen qatar Memleket basşysy qazırgı uaqytta kenşılerdıŋ zeinetke şyǧu jasyna qatysty mäsele qarastyrylyp jatqanyn aitty.
Jedel ştabtyŋ otyrysyn ötkızdı
Prezident Qasym-Jomart Toqaev Qaraǧandy oblysyndaǧy «ArselorMittal Temırtau» aksionerlık qoǧamyna qarasty Kostenko atyndaǧy şahtada bolǧan apat saldaryn joiu jönındegı jedel ştab otyrysyn ötkızdı.
Eŋ aldymen, qūtqaru jūmystarynyŋ barysy jäne qazırgı ahual turaly Tötenşe jaǧdailar ministrı Syrym Şärıphanov baiandady.
«Apat kezınde şahtada 252 adam bolǧan. 206 qyzmetker öz betınşe köterıldı. Qazırgı uaqytta apattyq-qūtqaru jūmystaryna 10 bölımşe, 55 tau-ken qūtqaruşy jäne 12 tehnika jūmyldyryldy. Jūmystar ekı öndıru uchaskesı aumaǧynda jürgızılude. Jaŋa ört oşaqtary baiqalmaidy. Jūmys täulık boiy jalǧasady» dedı Syrym Şärıphanov.
Memleket basşysy Tötenşe jaǧdailar ministrınıŋ baiandamasyn tyŋdap bolǧannan keiın ızdestıru-qūtqaru jūmystaryn barlyq qajettı küştı tarta otyryp, küşeitılgen rejimde jalǧastyrudy tapsyrdy.
«Jaŋa ǧana azamattar är 10-15 minut saiyn aqparat berıp tūru mäselesın köterdı. Mümkındıgınşe qamtamasyz etu kerek. Halyqpen qarym-qatynas jasaityn bır ökıl bolsyn. Jūrtşylyqty aqparatsyz qaldyruǧa bolmaidy. Būl – öte şetın ärı müldem jol beruge bolmaityn mäsele. Bız kün-tün demei, soŋyna deiın küresuımız kerek» dedı Qasym-Jomart Toqaev.
Densaulyq saqtau ministrı Ajar Ǧiniiat zardap şekken azamattarǧa körsetılıp jatqan medisinalyq kömek turaly mälımet berdı.
«Medisinalyq kömek jedel ärı tolyq körsetılıp jatyr. Ärtürlı deŋgeide gazdan ulanǧandar toksikologiia bölımşesınde em aluda. Medisinalyq kömek körsetuge barlyq därıger jūmyldyryldy» dedı Ajar Ǧiniiat.
Sonymen qatar Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrı Svetlana Jaqypova qaza tapqan kenşılerdıŋ otbasylaryna qandai äleumettık kömek körsetıletının aitty.
«Qaza tapqan azamattardyŋ otbasylaryna asyrauşysynan aiyryluyna bailanysty järdemaqy taǧaiyndalady. Ol respublikalyq biudjetten, äleumettık saqtandyru qorynan jäne ömırdı saqtandyru kompaniiasynan tölenedı. Järdemaqy kölemınıŋ jalpy ortaşa mölşerı asyrauyndaǧy adamdar 18 jasqa tolǧanǧa deiın ai saiyn 400-500 myŋ teŋgeden bastalady. Eger balalar joǧary oqu oryndarynda bılım alyp jatqan bolsa, onda 23 jasqa deiın tölenedı. Äzırge barlyq tölemdı öteu «ArselorMittal Temırtau» kompaniiasyna jükteledı. Käsıporyn ūjymdyq şartqa säikes jyldyq tölem täuekelderın töleuge mındettı. «ArselorMittal Temırtau» kompaniiasy jerleu räsımderıne bailanysty barlyq şyǧyndy, sondai-aq balalardy joǧary oqu oryndarynda oqytudy öz moinyna aluǧa tiıs» dedı Svetlana Jaqypova.
Premer-ministr Älihan Smaiylov Ükımet «ArselorMittal Temırtau» kompaniiasynyŋ aksionerlerımen aldyn ala uaǧdalastyqqa qol jetkızgenın jäne käsıporynǧa tiesılı menşık qūqyǧyn Qazaqstan Respublikasynyŋ paidasyna beru jönındegı mämılenı resımdeu prosesı aiaqtaluǧa jaqyn ekenın baiandady.
Ükımettık komissiia müşelerınıŋ baiandamalaryn tyŋdaǧan Prezident apatty joiu jäne kenşılerdı qūtqaru üşın barlyq ıs-şaralardy qabyldaudy, sondai-aq qaza tapqan jäne zardap şekken azamattardyŋ otbasylaryna jan-jaqty kömek körsetu jönınde tapsyrma berdı.
«Sızderdıŋ mındetterıŋız – adamdarmen tıkelei jūmys ısteu, kezdesu, sondai-aq jedel topty qajettı qūral-jabdyqtarmen qamtamasyz etu. Bız qazır qalyptasqan jaǧdaidy tüsındıru, eŋ bastysy, şeşım qabyldau üşın jūmyla jūmys ısteuımız kerek. Jergılıktı äkımdık tiıstı şeşım qabyldauy qajet. Käsıporynnyŋ sūranystaryna süiene otyryp, qajettı närsenıŋ bärın anyqtaŋyzdar. Ükımettık komissiia barlyq mäselenı pysyqtauǧa tiıs. Men ne ısteu kerek ekenın aittym. Ärkım özıne qatysty jūmysty bıledı. Ministrler, basşylar özderınıŋ jūmys täsılderın bıluı kerek. Prezident är oqiǧa saiyn kelıp, tapsyrma beredı dep kütıp otyruǧa bolmaidy. Vadim Borisovich Basinge käsıporyndy basqarudy öz qolyna aludy tapsyramyn. Ükımet pen äkımdıkke jan-jaqty tiıstı kömek körsetudı, Tötenşe jaǧdailar ministrlıgıne müddelı qūrylymdarmen bırlesıp, apat saldaryn joiu jäne kenşılerdı qūtqaru üşın barlyq ıs-şaralardy qabyldaudy tapsyramyn. Işkı ıster ministrlıgı zardap şekken adamdardyŋ otbasylarymen jūmys ısteuı kerek. Ükımettık komissiiaǧa azamattardyŋ qaza boluyna äkep soqtyrǧan örttıŋ män-jaiyn tergeudı, barlyq kınälılerdı jauapqa tartudy tapsyramyn» dedı Memleket basşysy.
Köŋıl aitu jedelhatyn joldady
Qazaqstan Prezidentınıŋ atyna Qaraǧandy oblysyndaǧy ken ornynda bolǧan apat saldarynan köptegen adamnyŋ qaza tabuyna bailanysty şet memleketterdıŋ basşylarynan jäne halyqaralyq ūiymdardyŋ jetekşılerınen köŋıl aitu jedelhattary kelıp tüsude. Sondai-aq memleketter basşylary telefon arqyly da köŋıl aityp jatyr. Olar qaza tapqan kenşılerdıŋ otbasylarynyŋ qaiǧysyna ortaqtasyp, köŋıl aitqan jäne zardap şekkenderdıŋ tezırek sauyǧyp ketuıne tılektestık bıldırgen. Sonyŋ ışınde Özbekstan Prezidentı Şavkat Mirziioev pen Qyrǧyzstan Prezidentı Sadyr Japarov telefon arqyly köŋıl aitty jäne jedelhattaryn da joldady.
Qaraǧandy oblysyndaǧy Kostenko atyndaǧy şahtada bolǧan apat saldarynan qaza tapqan kenşılerdıŋ otbasylary men jaqyndaryna özderınıŋ köŋıl aitu jedelhattaryn Resei Prezidentı Vladimir Putin, Fransiia Prezidentı Emmaniuel Makron, Täjıkstan Prezidentı Emomali Rahmon, Türıkmenstan Prezidentı Serdar Berdımūhamedov, Türıkmenstan Halk Maslahatynyŋ töraǧasy Gurbanguly Berdımūhamedov, Äzerbaijan Prezidentı İlham Äliev, Belarus Prezidentı Aleksandr Lukaşenko, Armeniia Premer-ministrı Nikol Paşinian, Tatarstan Raisy Rustam Minnihanov, DDŪ Bas direktory Tedros Adhanom Gebreiesus, TÜRKSOI-dyŋ Bas hatşysy Sūltan Raev jäne basqalar joldady.
Qasym-Jomart Toqaevqa Türkiia Prezidentı Rejep Taiip Erdoǧan qoŋyrau şalyp, Qaraǧandy oblysyndaǧy kömır şahtasynda bolǧan apat saldarynan köptegen adamnyŋ qaza tabuyna bailanysty Memleket basşysyna jäne barşa qazaq halqyna qaiǧyryp köŋıl aitty. Äŋgımelesu barysynda ekı el basşylary 3 qaraşa künı Astana qalasynda ötetın Türkı memleketterı ūiymy X sammitınıŋ kün tärtıbın talqylady. Qasym-Jomart Toqaev Rejep Taiip Erdoǧandy jäne barşa türık halqyn Türkiia Respublikasynyŋ 100 jyldyq mereitoiymen qūttyqtady.
Täjıkstan Prezidentı Emomali Rahmon da Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevpen telefon arqyly söilesıp, Qaraǧandydaǧy ken ornynda bolǧan qaiǧyly oqiǧaǧa bailanysty köŋıl aitty. Sondai-aq köŋıl aitu jedelhattaryn İran İslam Respublikasynyŋ Prezidentı İbrahim Raisi, BAÄ Prezidentı şeih Mūhammed ben Zaid Äl Nahaian, BAÄ Vise-prezidentı, Premer-ministrı, Dubai ämırlıgınıŋ bileuşısı Mūhammed ben Raşid Äl Maktum, BAÄ Vise-prezidentı, Prezident Äkımşılıgınıŋ basşysy Mansur ben Zaid Äl Nahaian, ŞYŪ Bas hatşysy Chjan Min, Türkı memleketterı ūiymynyŋ Bas hatşysy Kubanychbek Ömıräliev, BŪŪ migrasiia jönındegı halyqaralyq ūiymynyŋ bas direktory Emi Poup jäne basqalar joldady.
Kostenko şahtasyndaǧy jarylystan 46 kenşı qaza tapty.
