KONSTİTUSİIаǦA ENGIZILETIN ÖZGERISTER EL DAMUYNA EREKŞE SERPIN BEREDI

Elbasy Memlekettık bilık tarmaqtary arasynda ökılettıkterdı qaita bölu mäselelerı jönındegı jūmys tobynyŋ otyrysyna qatysty, dep habarlady Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ resmi saity.

Memleket basşysy bü­kılhalyqtyq talqy­lauǧa şyǧarylǧan konstitu­siialyq reformalar jobasyna qatysty ūsynystardy jinaqtau, py­syqtau, taldau jäne talqylau jönınde jūmys toby auqymdy jūmys atqarǧanyn atap öttı.
– Özımnıŋ konstitusiialyq qūqyǧymdy paidalana otyryp, men referendumǧa şy­ǧarmai-aq, Parlamentte tal­qylau arqyly Negızgı zaŋǧa özgerıster engızu turaly şeşım qabyldadym, – dedı Qazaqstan Prezidentı.
Nūrsūltan Nazarbaev engı­zı­letın özgerısterdıŋ bärı elı­mızdıŋ damuyna erekşe serpın beretının jäne būl qadam bız üşın maŋyzdy ekenın atap öttı.
– Bız Qazaqstannyŋ saiasi modelın – prezidenttık res­publikany saqtap qalaty­ny­myzdy aityp ötken jön. Memlekettık basqaru jüiesı zaman talabyna sai ikemdı boluǧa tiıs. Jürgızılgen reformalar nätijesınde bilık ökılettıkterınıŋ bır bölıgı bilıktıŋ bır tarmaǧynan ekın­şısıne berılıp, ökıldı organ­dardyŋ Ükımet pen atqaruşy organdarǧa qatysty jürgı­zetın baqylau funksiialary küşeitıletın bolady, būl olardy käsıbilendıruge jäne halyq bilıgı qaǧidattaryn bekıtuge baǧyttalady. Bızge halqymyzdyŋ bola­şaǧy üşın maŋyzdy qū­jat mäselesın şeşu kerek, bükılhalyqtyq talqylaudyŋ qorytyn­dysyn şyǧaryp, ony Parlamenttıŋ qarauyna engızu merzımın anyqtau qajet. Konstitusiianyŋ 23 babyna jäne zaŋdarǧa 35 özgertu engızıletını belgılı boldy. Engızıletın özgerısterdıŋ basty mänı – Prezidenttıŋ bırqatar ökılettıkterın bilıktıŋ basqa tarmaqtaryna qaita bölu, – dedı Elbasy.
Memleket basşysy bas­qarudyŋ prezidenttık mo­delınıŋ tabystylyq faktoryna, sonyŋ arqasynda elımızdıŋ älemdık qoǧamdastyqta tanymal bolǧanyna, halyqtyŋ äl-auqatynyŋ artyp, ony būdan ärı jaqsartu jönınde josparly jūmystar jürgızılıp jat­qanyna qatysuşylardyŋ nazaryn audardy.
– Elımızde ıske asyrylyp jatqan Bes institusionaldyq reformaǧa jäne Qazaqstan hal­qyna arnalǧan jaŋa joldauǧa säikes, respublikamyzdyŋ saiasi jüiesı de naqty özge­rısterdı qajet etıp otyr, – dedı Nūrsūltan Nazarbaev.
Jūmys tobynyŋ jetekşısı Qazaqstan Prezidentıne Kons­titusiiamen qatar, el zaŋdaryna da özgerıster engızudı közdeitın bilık tarmaqtary arasynda ökılettıkterdı qaita bölu jö­nınde ūsynystar äzırlenıp jat­qany turaly baiandady.
– Jūmys tobynyŋ müşelerı bükılhalyqtyq talqylau bary­synda kelıp tüsken oi-pıkır­lerdıŋ, saualdar men ūsynys­tardyŋ bärın tırkedı. Prezident Äkımşılıgı kez kelgen aza­mattyŋ öz materialyn joldauy üşın arnauly poşta meken-jailaryn ūiymdastyrdy. Jūrtşylyq ūsynylǧan reformalardy talqylau jönınen joǧary belsendılık körsettı. Ūsynystar barlyq öŋırlerden, halyqtyŋ barlyq tobynan kelıp tüstı. Ǧalymdar, zaŋgerler, qoǧam qairatkerlerı men biznes ökılderı türlı oi-pıkırlerın joldady. Ūsynystardyŋ köp bölıgı talqylaudyŋ soŋǧy künderınde tüstı. Mūnyŋ bärı konstitusiialyq reformalardy qoǧamda talqylau jönındegı Sızdıŋ şeşımıŋızdıŋ dūrys bolǧanyn körsetıp otyr, – dedı Ä.Jaqsybekov.
Sondai-aq, Prezident Äkım­şılıgınıŋ basşysy azamattardan Konstitusiianyŋ 63-babyna qatysty 6 myŋnan astam ūsynys kelıp tüskenın, olar Negızgı zaŋnyŋ bar­lyq tarauyn qamtitynyn mälımdedı.
– Ūsynystar ärtürlı jäne olar bükılhalyqtyq talqylauǧa şyǧarylǧan normalar jobasymen ǧana şektelmeidı. Būlardyŋ bärı bırneşe bölık bo­iynşa jüielendırıldı. Memleket basşysynyŋ märtebesı men ökılet­tıgın aiqyndaityn bölımge qatysty 40-tan astam ūsynys tüstı. Re­for­manyŋ maqsaty Prezident ökılettıkterın bilıktıŋ basqa da tarmaqtaryna qaita bölu bolǧanyna qaramastan, ūsynystardyŋ köpşılıgı Memleket basşysynyŋ ökılettıgın nyǧaituǧa baǧyttalyp otyr.
Jalpy, Parlamenttıŋ ökılet­tıgıne qatysty, onyŋ Ükımettı jasaqtaudaǧy rölın küşeitu bastamasyn qoldauǧa baǧyttalǧan 88 ūsynys keldı. Atap aitqanda, parlamenttık respublikaǧa ötu, bır palataly Parlament jasau, deputattardy majoritarlyq jüie qaǧidaty boiynşa sailau turaly ūsynystar boldy. Deputattyq kor­pusqa bır retten artyq ümıtker boluǧa şekteu qoiu, jas şamasyn arttyru siiaqty talaptardy kü­şeitu ūsynyldy, – dedı jūmys tobynyŋ jetekşısı.
Būǧan qosa, Ä.Jaqsy­be­kov Parlament aldyndaǧy eseptılıgın küşeituge qa­tysty Ükımettıŋ märtebesı men qyzmetı jönındegı ūsynystarǧa toqtaldy. Olardyŋ qatarynda Ükımettıŋ bükıl qūramyn mın­dettı türde Mäjılıspen kelısu, onyŋ tek Mäjılıs aldynda ǧana emes, tūtas Parlament aldynda eseptı boluy turaly talapty bekıtu mäselesı bar.
Prezident Äkımşılıgınıŋ basşysy sözın tüiındei kelıp, Konstitusiialyq keŋestı qalyp­tastyru tärtıbın özgertuge jäne ony Konstitusiialyq sot retınde qaita qūruǧa baǧyttalǧan ūsynystardy atap öttı. Kelıp tüsken ūsynystardyŋ basym köpşılıgı qūqyq qorǧau organdary men sottardyŋ ökılettıgıne qatysty bolǧany habarlandy.
Memleket basşysy azamattardan kelıp tüsken türlı si­pattaǧy är aluan pıkırler men ūsynystar bızdıŋ qyzmetımızde kemşılıkter men olqylyqtar bar ekenın körsetetının, aldaǧy jūmys barysynda olardy joiu qajettıgın aitty.
Otyrys barysynda jūmys tobynyŋ barlyq müşe­lerı söz söiledı. Atap aitqanda, Qa­zaqstan Respublikasy Kons­titusiiasynyŋ qoldanys­taǧy redaksiiasynda menşık qūqy­ǧyna qatysty 26-bapqa ūsy­nylǧan tüzetuler talqylandy. Jūmys toby müşelerı atalǧan normaǧa ūsynylǧan özgerısterge qatysty halyqtan türlı ūsynys tüskenı turaly aitty.
Nūrsūltan Nazarbaev Qa­zaqstan azamattarynyŋ pıkırın eskerıp, 26-bapqa özgerıs en­gızbeudı ūsyndy, sondai-aq zaŋnamany jetıldıru jäne onyŋ negızgı erejelerın tüsındıru şaralaryn odan ärı jalǧastyru qajettıgın atap öttı.
Sonymen bırge, jūmys tobynyŋ müşelerı Memleket basşysyn el aza­mat­tarynyŋ köpşılıgı pärmendı prezidenttık vertikaldı bilıktı saqtau qajettıgın aityp, keibır ökılettıkterdıŋ qaita bö­lınuıne alaŋdauşylyq bıldırıp otyrǧany turaly habardar ettı.
Soŋynda Nūrsūltan Nazarbaev ūsynylǧan tüzetu­lerdı talqylau barysynda el azamattary joǧary belsendılık tanytqanyn aita kelıp, aldaǧy reformanyŋ maŋyzdylyǧy men özektılıgın taǧy bır märte atap öttı.
– Memleket qūrylymyna ūsynylǧan özgerıster qoǧa­mymyzdy demokratiialandyru ısın küşeitıp, halyq bilıgınıŋ negızın odan ärı nyǧaituǧa, parlamenttıŋ rölın, ükımettıŋ prezidenttık basqaru nysany aldyndaǧy derbestıgı men jauapkerşılıgın arttyruǧa baǧyttalǧan. Reformanyŋ tüpkı mänı de osynda jatyr. Būǧan qosa, qūqyq qorǧau jäne sot jüiesı qyzmetınıŋ kons­titusiialyq negızı jaŋ­ǧyr­tylady, konsti­tusiia­lyq qadaǧalau jüiesı jetıl­dırıledı. Konstitusiialyq qūry­ly­my­myzdyŋ myzǧy­masty­ǧyna degen kepıldık te bekem bola tüsedı. Jaqyn arada Kons­titusiiaǧa engızıletın özgerıster jobasy Parlamentke talqylau üşın ūsynylatyn bolady, – dedı Qazaqstan Prezidentı.
Otyrysty qorytyndylaǧan Memleket basşysy jūmys tobynyŋ barlyq müşelerıne tabysty jäne maŋyzdy tarihi jūmystary üşın alǧys aitty.