Düniejüzınıŋ elu säuletşısı EHRO–2017 körme keşenı men simvolyna öz nobailaryn ūsyndy. Seisenbı künı Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaev Astanadaǧy «Körme» ortalyǧyna qoiylǧan halyqaralyq mamandandyrylǧan körme keşenıne ümıtker jobalardyŋ eskiz-ideialarymen tanysty. Al, elorda tūrǧyndary sänı men saltanaty kelısken nebır säulet jobalaryn bügın jäne erteŋ tamaşalai alady.
EHRO–2017 körme keşenınıŋ eŋ üzdık eskiz – ideiasy, sonyŋ ışınde EHRO–2017 nysanynyŋ simvoly bolatyn Halyqaralyq säulet baiqauy 18 şılde künı aiaqtalǧan edı. Jüzge juyq ötınım tüsken bäigede Avstriia, Avstraliia, Ūlybritaniia, Germaniia, İspaniia, İtaliia, Kanada, Qytai, AQŞ, Japoniia, Fransiia jäne taǧy basqa eldıŋ mamandary baq synady. Olardyŋ ışınde elordanyŋ säulet önerıne de erekşe qoltaŋbasyn qaldyrǧan «Qazaqstan» konserttık zaly ideiasynyŋ avtory Manfredo Nikoletti, Oquşylar saraiyn jobalaǧan Sankt-Peterburg qalasynyŋ «Studiia-44» säulet şeberhanasy jäne «Han Şatyr» sauda oiyn -sauyq ortalyǧynyŋ bas merdıgerı Türkiianyŋ «Sembol» qūrylys kompaniiasy bar.
«Körme» ortalyǧyna qoiylǧan jobanyŋ barlyǧy qaitalanbas säuletımen erekşelenedı. Qai-qaisysy bolmasyn «Bolaşaqtyŋ energiiasy» taqyrybyn aşudy maqsat etken. EHRO qalaşyǧynyŋ aumaǧy 173 gektar deitın bolsaq, onyŋ 25 gektaryna üzdık körme keşenı ornalasady.
Baiqauǧa qatysuşy jobalardy arnaiy tehnikalyq keŋestıŋ qūramy saralady. Keŋes jetekşısı – AQŞ-tyŋ ekonomikalyq ürdısterdı zertteu qorynyŋ prezidentı, ekonomist Djeremi Rifkin. Tehnikalyq keŋes qūramyndaǧy elımızdıŋ qūrmettı säuletşısı Saǧyndyq Janbolatov aldaǧy bır aidyŋ ışınde joba taŋdalyp, bekıtılgennen keiın körme keşenınıŋ qūrylysy bastalatynyn aitty. «On üş adamnan jasaqtalǧan keŋes qūramynda şeteldık ärıptesterımız de boldy. Eike Veber, Marsel Volkerts, Nuno Delgado, Tomas Kervin jäne otandyq säuletşılerdıŋ qatysuymen konkursqa kelıp tüsken jobalardy şynaiy baǧalauǧa tyrystyq. Jalpy jūmystardyŋ deŋgeiın öte joǧary baǧalaimyn. Degenmen, älsız eskizder de tüsıp jatty. Eŋ üzdık «ondyqqa» neǧūrlym energoünemdı jobalardy taŋdap aldyq. Öitkenı, keşen körme taqyrybyna sai, ärı konkurstyŋ barlyq talaptaryna jauap beru kerek» deidı S.Janbolatov. Iаǧni, nysannyŋ syrtqy körınısınıŋ sūlulyǧy ǧana emes, elektr quatynyŋ saqtaluy, ünemdılıgı siiaqty injenerlık-tehnikalyq jūmystardyŋ artyqşylyǧyna män beru közdelude.
Baiqauda elımızdıŋ säuletşılerınen Qazaqstannyŋ qalasaluşylar odaǧy, «KAZGOR» jobalau akademiiasy, Qazaqstan dizainerlerı odaǧynyŋ müşesı Timur Süleimenov, Qazaqstan säuletşıler odaǧynyŋ säuletşısı Säken Narynovtyŋ şeberhanasy jäne taǧy basqalary baq synauda.
Tehnikalyq keŋestıŋ tanymal säuletşılerı jäne ornyqty damu men energiiany ünemdeu salasynyŋ bılıktı mamandary eŋ üzdık dep tapqan eskiz-ideia avtoryna 150 myŋ AQŞ dollaryn qūraityn jülde qory berıledı. Baiqau qorytyndysy qyrküiek aiynda şyǧarylady.
Gülmira AIMAǦANBET
UYZ LEBIZ
Älışer PIRMETOV,
«Astana EKSPO-2017» Ūlttyq kompaniiasy»
AQ basqarma töraǧasynyŋ orynbasary:
– Körme keşenderın jobalauǧa älemdık deŋgeidegı üzdık säulet şeberlerlerı qyzyǧuşylyq tanytty. Olardyŋ ışınde 2015 jyly Milanda ötetın EXPO körmesı jobasynyŋ avtory Stefano Boeri, 2020 jyly San-Pauloda ötetın EXPO -2020 jobasynyŋ avtory GMP International SP säulet kompaniiasy, 2008 jylǧy ötken körmede Saragosa köpırınıŋ jobasyn jasaǧan Zaha Hadid jäne taǧy basqalary bar. EXPO ötkızuşı ärbır el özındık simvolymen erekşelenedı. Astanada ötetın körmede bolaşaqtyŋ energiiasy bolatyn simvoldy qarastyrudamyz.
Qanaǧat TILEMISOV,
Qūrmettı qūrylysşy, «Astana EKSPO-2017»
ŪK» AQ basqarma töraǧasynyŋ qūrylys jönındegı keŋesşısı:
– Balamaly energiia közderın damytu bügıngı künnıŋ basty talabyna ainaldy. Osy töŋırekte baiqauǧa qatysuǧa niet bıldırgen säuletşıler men qūrylysşylardyŋ eŋbegın qūptaimyn.
Säulet önerınde tūraqtylyq degen bolady. Iаǧni, örleu jolyna tüsken qalanyŋ tūraqty beinesın saqtai bılu kerek. «Syrly aiaqtyŋ syry ketse de, syny ketpeidı» degendei, özınıŋ ädıldıgın paş etetın üzdık joba keşenı uaqyt ötken saiyn erekşelıgın joǧaltpauy tiıs dep oilaimyn.
