«Öldi deuge bola ma oilaŋdarşy, ölmeitūǧyn artyna söz qaldyrǧan» dep danyşpan Abai sözdiŋ de, oidyŋ da jüiesin keltirip, qalai tauyp aitqan?! Soŋyna jaqsy isi men sözin qaldyryp, ūlttyŋ ūly mūraty üşin janyn sala aianbai eŋbek etken ūly tūlǧalardyŋ biri – Älkei Marǧūlan.
Mektebimiz ǧalymnyŋ atynda bolǧandyqtan, ämbebap ǧalymnyŋ közi tirisinde tūtynǧan ärbir düniesi – biz üşin qymbat. Sondyqtan da Älkei Marǧūlan mūrajaiynyŋ qoryn ünemi baǧaly mükämaldarmen tolyqtyryp otyru mūrajai keŋesiniŋ de, mektep äkimşiliginiŋ de basty mindeti bolyp keledi.
Ǧalymnyŋ keŋ-dariia mūrasyna ielik etip, soŋynda qalǧan tūiaǧy Dänel Älkeiqyzy mektep mūrajaiyna qūndy jädigerlerdi tartu etti. Ǧalymnyŋ közi tirisinde özi paidalanǧan düieleriniŋ işinde ūlttyq naqyşpen oiulanǧan alqyzyl şapany, zerlenip, kestelenip toqylǧan taqiiasy, sapaly matadan tigilgen şeteldik kostium-şalbary, qaiys belbeui, ūzaq jyldar boiy köz maiyn tauysyp, el tarihyna qatysty nebir qūndy eŋbekterdi düniege äkelgen «Optima» jazu maşinkasy, alpys jyldyq mereitoiyna syiǧa tartylǧan orys ǧalymy Lomonosovtyŋ qola müsini, jetpis jyldy-ǧyna arnaiy daiyndalǧan portreti bar.
Ǧalymnyŋ ülken bailyǧy – ömir boiy tirnektep jinaǧan kitaphanasy. Küzde eki jüzden astam ǧylymi kitaby Euraziia ūlttyq universiteti janyndaǧy «Otyrar» ǧylymi ortalyǧyna tabystalǧan edi. Osy joly da eki jüzge juyq ärtürli basylym qorǧa qosyldy. Aitar bolsaq, Raihan Sätpaevanyŋ «Dorogomu Alkeiu Hakanovichu ot Raihan i Esen. Leningrad. 21.04.1947», Valentina Äuezovanyŋ «Dorogomu drugu Alkeiu na pamiat o studencheskih godah v Leningrade. 27.06.1964», Bolat Sarybaevtyŋ «Aqylşy, qamqorşy aǧa buyn uäkili qadyrmen Älekeŋe zor syilastyq belgisi retinde ūsynamyn. 13.04.1978» dep jazylyp, qol-taŋbasy qoiylǧan kitaptar bar.
Qūjattar arasynan sarǧaiǧan gazet materialdarynyŋ qiyndylary köp kezdesedi. Arheologiia men etnografiia, el tarihyna bailanysty jaryq körgen materialdardy ǧalym süzbeden ötkizip oqyp, jinaqtap otyrǧan. Ülgi bolatyny – ülken-kişi dep bölmei barlyǧyn oqyǧan, tipti, birinşi kurs studentteriniŋ de maqalalaryn qaǧys qaldyrmaǧan.
Sonymen birge, Dänel Älkeiqyzy är jyldarda ötken ǧylymi keŋester men konferensiialardyŋ, Marǧūlan oqularynyŋ materialdaryn mūrajai qoryna tabystady. Mekteptegi Älkei Marǧūlan mūrajaiy jas jetkin-şekterdiŋ qyzyǧa kelip, ruhani när alatyn tärbie ordasy bolady dep senemiz.
Isbek BERIKHAN,
Älkei Marǧūlan atyndaǧy №40 orta mekteptiŋ mūǧalimi
