Soŋǧy künderı BAQ betterınde «Qazaqstanda biylǧy jyldyŋ säuırınde dıni ǧimarattardyŋ qūrylysyn reglamentteitın jaŋa normalar qabyldandy. Endı mektepten 300 metr aumaqta ornalasqan barlyq meşıt sürıledı» degen aqparat tarady. Mäselenıŋ män-jaiy turaly Qazaqstan mūsylmandary dıni basqarmasynyŋ naib-muftiı Bauyrjan Esmahanmen tıldesken edık.
– Bauyrjan Äbdıraşūly, bügınde resmi jūmys ıstep tūrǧan meşıtterdıŋ sürıluı mümkın be? Jalpy elımızde qanşa meşıt bar?
– Ärine, mümkın emes. Sebebı ol meşıtter salynǧan uaqytta resmi rūqsatyn alǧan, qūjattary tolyq bolyp tabylady. Mäsele meşıt nemese dıni ǧibadat üiın aldaǧy uaqytta saluǧa qatysty boluy mümkın. Keibır azamattarymyz aqparatty bırjaqty qabyldaǧan. Memlekettık zaiyrly jüie – dındı moiyndamaityn, dınge qarsy jūmys ısteitın jüie emes. Osyny tüsınıp alaiyq. Qaita kerısınşe dıni senım bostandyǧyn jäne qauıpsızdıgın qamtamasyz etedı. Bırınşıden, barlyq dıni ūiymdar 2011 jyly qabyldanǧan «Dıni qyzmet jäne dıni bırlestıkter turaly» QR zaŋy aiasynda jūmys ısteidı. Elımız boiynşa 2012 jyly barlyq dıni bırlestıkter qaita tırkeuden öttı. Bügınde Qazaqstanda jalpy sany 18 konfessiiany qūraityn 3693 dıni ūiym zaŋ aiasynda öz qyzmetın jüzgızıp otyr. Onyŋ 2600-den astamy meşıt. Būl meşıtterdıŋ barlyǧy Qazaqstan mūsylmandary dıni basqarmasy dıni bırlestıgınıŋ filialy retınde tırkelgen. Osy zaŋ aiasynda dıni bırlestık filialdarynyŋ jer qūjattary, ǧimarat qūjattary talaptarǧa sai, zaŋdy boluy közdeledı. Osy negızde köptegen meşıtter memlekettık jer aktısı men ǧimaratynyŋ qūjattaryn tolyqqandy räsımdeudı Qazaqstan mūsylmandary dıni basqarmasy 2014 jyldan bastap qolǧa alǧan. Sebebı 2014 jyldyŋ 30 mausymynda qabyldanǧan №231-V-3 Zaŋǧa säikes, elımızde 2014 jyldyŋ 1 qyrküiegınen 2015 jyldyŋ 31 jeltoqsanyna deiın mülıktı jariia etu nauqany jariialanǧan bolatyn. Osy nauqan barysyn tiımdı paidalanyp, meşıt qūjattaryn retteuge oblys, audan, auyl imamdary jappai jūmyldyryldy.
– Künı keşe äleumettık jelıde keibır meşıtterdıŋ qūjaty joq ekenı aitylyp qaldy…
-Bügıngı uaqytqa deiın meşıtterdıŋ 90 paiyzǧa juyǧynyŋ qūjattary dūrys dep esepteimız. Tek soŋǧy jyldary aşylǧan meşıtterdıŋ qūjattary endı räsımdelıp jatuy mümkın. Tek meşıt saluşy kısıler äuelı negızgı rūqsattardy alǧannan keiın baryp meşıt salsa degen niet. Ol üşın aldymen meşıt ornalasqan jerdıŋ qūjaty (memlekettık jer aktısı), ekınşı meşıt ǧimaratynyŋ paidalanuǧa jaramdylyǧyn rastaityn qūjaty (tehpasport) jäne soŋǧysy filial retınde tırkelgenın kuälandyratyn qūjatyn räsımdeuı tiıs. Būlai bolmaǧan jaǧdaida dıni ǧibadat oryndary zaŋsyz bolyp tabylady.
