Qalalyq äkımdık aldyndaǧy alaŋǧa jūrtşylyq Ūlystyŋ ūly künın toilauǧa köp jinaldy. Biylǧy Nauryz Täuelsızdıktıŋ 25 jyldyǧyna arnaldy. Soǧan bailanysty merekenıŋ ön-boiynan halqymyzdyŋ san ǧasyrlyq tarihynan syr şertetın şaralar men eldıgımızdı aişyqtaityn körmelerdı köptep baiqauǧa bolady.
Qalalyq alaŋda qaz-qatar segız kiız üi tıgılgen. Etnoauyldyŋ ärqaisysynda ūlttyq salt-dästürdı äspetteitın qolöner jädıgerlerı qoiylǧan. Muzei sekıldı jasaqtalǧan kiız üilerge kelımdı-ketımdı kısıler bas sūǧyp, ısmer halqymyzdyŋ qolynan şyqqan dünielerın tamaşalauda. «Astana Medisinalyq universitetı» AQ tıkken kiız üidegı zattardy qarap, janyndaǧy balalaryna ärnenı tüsındırıp tūrǧan jıgıt aǧasyna jaqyndadyq. Ol sonau Öskemennen Astanaǧa Nauryz merekesın köru üşın arnaiy kelıptı. Ekı balasyn erte kelgen Daniiar Baltabekūly qylqobyzdyŋ tarihy jönınde ūldaryna äŋgımelep tūr eken. «Qazaqtyŋ ūlttyq aspaptarynyŋ ışındegı könesı osy – qylqobyz. Onyŋ qos ışegınen şyqqan äuender öte saryndy, jüregıŋdı şymyrlatyp jıberedı. Qorqyt ata däuırınen berı kele jatqan qylqobyz kielı sanalady» dedı ol balalaryna qarap. Ūldarynyŋ boiyna kışkentaiynan tuǧan elıne degen süiıspenşılık pen otansüigıştık sezımderın darytyp jürgen azamatqa alǧysymyzdy bıldırıp, ärı qarai jyljydyq.
Äkımdık ǧimaraty aldyndaǧy alaŋda 10 palatka tıgılgen. Olardyŋ toǧyzynda sauda-sattyq qyzu jürgızılıp jatyr. Äsırese, merekenıŋ basty atributy – nauryz köje ötımdı. Satuşylar köjenı keselerge şöpıldete qūiyp berude. Būl degenıŋız – «jaŋa jylda nesıbemız ortaimasyn, toqşylyq bolsyn, aq mol bolsyn» degen söz. Al «köjenı tauysyp ışu kerek, sonda yrzyǧy mol bolady» dep yrymdaǧan jūrtşylyq kese tola köjenı sarqa ışıp jatyr.
Mereke künı nauryz köje, palau, bauyrsaqtar tek satylyp qana qoiǧan joq, 10-şy palatkada būl taǧamdardy toişyl qauymǧa tegın de taratylyp jatty.
Mereke qyzǧan şaqta sän-saltanaty kelısken sahnadan äsem äuender tögılıp, kümbır küiler estıldı. Önersüier qauymǧa Qazaqstannyŋ halyq ärtısı Baǧdat Sämedinova änmen şaşu şaşty. Sondai-aq, Aigül İmanbaeva, Şahrizat Seidahmet, Almas Kışkenbaev, aǧaiyndy Jügınısovter, «Jıgıtter» toby da öner körsetıp, mereke körıgın qyzdyrdy.
Al elordanyŋ Quyrşaqtar teatry qazaqtyŋ ädet-ǧūrpyn aişyqtaǧan teatrlandyrylǧan qoiylymdy ūsyndy. Alaŋǧa jinalǧan köpşılık besıkke böleu, tūsaukeser, sündet toi sekıldı qazaqtyŋ qanyna sıŋgen dästürlerdı tamaşalady. Jeŋıl tılmen baiandalǧan qoiylymnan balalar da bırtalai maǧlūmattardy oiǧa tüigenı anyq. Boiauy qanyq spektaklderımen jas körermenderdı quantyp jürgen Quyrşaqtar teatrynyŋ aşylǧanyna biyl – toǧyz jyl. Mūnda qazırgı künı 30-dan astam akter jūmys ısteidı.
Nauryz toiy qyzyp jatqan alaŋdy aralai jürıp, altybaqan qūrylǧan aumaqqa keldık. Mūnda kädımgı ūzyn-sonar kezek. Äsırese, altybaqanǧa bır terbelgısı kelgen balalardyŋ qarasy köp. Şette tūrǧan 5-6 jas şamasyndaǧy örendı sözge tarttyq:
– Kezegıŋdı kütkenıŋe köp boldy ma, balaqai?
– İä. Bıraq jaŋa aǧa-äpkemmen bırge altybaqanǧa bır terbelıp aldym. Endı ekınşı ret otyrǧym kelıp tūr.
– Qalanyŋ är jerınde ätkenşekter bar ǧoi…
– Olar kışkentai ǧoi, biıkke de köterılmeidı. Al myna altybaqandar ülke-e-en, biıkkee-e-e-e şyǧasyŋ, rahat, – dedı älgı balaqai altybaqanda terbelıp jatqandarǧa qyzyǧa bır qarap qoiyp.
Künnıŋ salqyndyǧyna qaramastan jastar altybaqanǧa terbelıp mäz. Tıptı ülkenderdıŋ özı bır terbelıp qalǧysy kelıp, kezekte tūr.
Būdan keiın sporttyq şaralar ötıp jatqan jerge keldık. Dene tärbiesı jäne sport basqarmasy qalalyq äkımdıkpen bırlesıp bıraz saiystardy qolǧa alypty. Mereke künderı qazaqşa küres, gır tasyn köteru, arqan tartu, armrestling, asyq atu sekıldı oiyndar qyzdy. Jūrtşylyq būl şaralarǧa belsendı atsalysyp, jeŋıske jetkender marapatqa ie boldy.
Qysqasy, biyl nauryz 21-23 künderı aralyǧynda qalanyŋ 13 alaŋynda öttı. Ärbır alaŋda kiız üiler tıgılıp, ūlttyq dästürımızdı ūlyqtaityn qyzyqty baǧdarlamalar ūiymdastyryldy. Qala tūrǧyndary men qonaqtary nauryz köjeden, bauyrsaqtan auyz tiıp, estradalyq änşılerdıŋ qatysuymen ötken konsertterdı tamaşalady. Sondai-aq, sändık-qoldanbaly öner būiymdarynyŋ körmesı men täjıribelı zergerlerdıŋ därısterı köpşılıktıŋ köŋılınen şyqqany sözsız.
Qymbat TOQTAMŪRAT
