Bız, iaǧni zeinetkerler, kün saiyn ösıp, körkeiıp kele jatqan Astananyŋ sūlulyǧyna tamsanyp otyramyz. Sol siiaqty körıktı qalanyŋ köşelerındegı jarnamalarǧa, suretterge, eskertkışter men müsınderge de kündelıktı köz tastap, ışındegı jaqsylaryna täntı bolyp jüremız. Alaida tolǧan jarnama men müsınderdıŋ ışındegı közge oǧaş körınetınderıne beijai qarai almaimyz. Tıptı, sol keibır ortadan oiyp tūryp oryn alǧan müsınderdıŋ astanalyqtar men qala qonaqtaryna, jasöspırımderge qanşalyqty qajet ekenın de tüsıne alar emespız.
Mäselen, Respublika daŋǧyly men Kenesary köşesınıŋ qiylysynda «jarty adam» müsınınıŋ tūrǧanyna köp boldy. «Jarty adam» deuımızdıŋ sebebı basynda qalpaǧy bar, kostium-şalbar kiıp, galstuk taqqan, bır qolymen sömkesın süiretıp, ekınşı qolymen kiımın ūstap tūrǧan er adamnyŋ beinesı körer közge türpıdei tiedı. Nege deseŋız, onyŋ bır aiaǧynyŋ tıze tūsynan, ekınşı aiaǧynyŋ sanynan bastap joǧary qarai ortan belıne deiın baltamen şauyp alyp tastaǧandai üŋıreiıp tūr. Özı soǧysqa qatysqan adamǧa da ūqsamaidy. Eskertkıştıŋ avtorlary mūnymen ne körsetkısı keldı eken? Qandai män-maŋyzy, maǧynasy bar mūnyŋ? Bız būl müsınnıŋ tüpkı mänısın mülde tüsınbedık. Būǧan «qarajatty kım töledı eken?», «memleket qazynasynan ba, älde jeke adamnyŋ qarjysyna jasaldy ma eken?» degen saualdar tuyndaidy kökeiımızde.
Ǧalamtordy aqtaryp körsek, būl müsınnıŋ atauy «Jyrtyq saiahatşy» («Rvannyi puteşestvennik») eken. İnternettegı aqparattarǧa qaraǧanda «Jyrtyq saiahatşy» müsını Parij, Mäskeu siiaqty Europadaǧy bırqatar qalalarda da bar körınedı.
Būdan bölek, oŋ jaǧalaudaǧy Kenesary han eskertkışınıŋ qasynda meşınderdıŋ müsını qoiylypty. Būl da közge oǧaş körınedı. Osy tektes basqa da eskertkış-müsınder jetıp artylady eken. Mūnyŋ bärıne az qarajattyŋ jūmsalmaǧany körınıp-aq tūr. Bıraq būlardyŋ qoǧamǧa qandai qajetı bar? Qandai tärbielık, estetikalyq mänı bar?
Baiqauymyzşa, Astanadaǧy suretter men müsınderdıŋ köbı europaşa, batys mädenietıne tän bolyp keledı eken. Al öz qazaǧymyzdyŋ beinelerı sirek kezdesedı. Ökınıştı. Bıraq «syn tüzelmei, mın tüzelmeidı» degendei, «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy aiasynda elordada köpşılıkke tüsınıksız, tük mänı joq osyndai müsınderdıŋ jasaluyna tosqauyl qoiylyp, esesıne özımızdıŋ ūly tūlǧalardyŋ eskertkışterı men ūlttyq nyşandaǧy müsınderdıŋ qatary köbeise degen tılegımız bar.
Sosial QAMEDENŪLY,
Serjan TAUYŞŪLY,
Jūmagül ŞALMANTEGI,
zeinetkerler
