Mūzdy mūnara

Jyldan-jylǧa halqy köbeigen Astanada būqaralyq sportqa basa köŋıl bölıngen. Būl elorda äkımdıgınıŋ «20 naqty bastama» jobasynyŋ eŋ bırınşı qadamynda da naqtylandy. Jūrttyŋ dene şynyqtyruǧa den qoiuyna bastaityn ıstıŋ basy – sport infraqūrylymdaryn damytu. Mysaly, şahardaǧy «Alau» mūz aidyny saraiy arqasynda konkimen syrǧanaudy äues köretın tūrǧyndardyŋ qatary köbeiıp keledı.

Alty jasar «Alau»

Aşylǧanyna jaqynda ǧana alty jyl tolǧan «Alau» būl künde elordalyqtardyŋ qol­dary qalt etse, jinala qalatyn qalauly oryndardyŋ bırıne ainaldy. Älemdık stan­dart­tarǧa sai jabdyqtalǧan mūz saraiynyŋ bügıngı tynys-tır­şılıgı turaly bızge atalmyş sport keşenınıŋ direktory Sauyrbai Esjanov egjei-tegjeilı äŋgımelep berdı.
– Soŋǧy jyldary halyq arasynda qysqy sport türlerıne degen qyzyǧuşylyqtyŋ artyp kele jatqany bai­qalady. Oǧan, ärine, bızdıŋ mūz saraiy­nyŋ yqpaly mol desem, qateles­pei­­tın şyǧar­myn. Būl sözımdı naqty derektermen de aiǧaqtai alamyn. Mäselen, osydan üş-aq ai būryn, jeltoqsan aiynda «Alaudyŋ» alty jyldyǧyn atap öttık. Osynau jyldar aralyǧynda sport keşenıne keluşılerdıŋ sany jarty millionnan asyp kettı. Eŋ alǧaş keşen paidalanuǧa berılgende bır aidyŋ ışınde 7 543 adam mūz aidynda syrǧanady. Būdan keiın būl körsetkış eselene tüstı. Kelesı jyly jalpy 42 201 adam «Alauǧa» at basyn būrsa, bır jyldan keiın, dälırek aitsam, 2013 jyly 90 041 adam kelgen. Al 2014 jyly keluşıler sany, tıptı, 151 441-ge jettı, – dedı Sauyrbai Kölıbaiūly.
Sport keşenın būqa­ralyq ortaǧa ainaldyru üşın jeŋıl­dıkter de qaras­tyryl­ǧan. «Alau» jetı jasqa deiıngı bala­lardy, köp balaly otbasy men balalar üiınıŋ tärbielenu­şı­­lerın jäne bırınşı, ekınşı top­taǧy müge­dekterdı tegın qabyl­dauǧa ärdaiym daiyn. Sondai-aq, zei­netkerler, studentter jäne üşınşı toptaǧy mügedek­ter 50 paiyzdyq jeŋıldık­pen mūz aidynyna bas sūǧa alady.
Sonymen qatar, byltyr jal­py biletterdıŋ baǧasy 500 teŋ­gege arzandatylǧan. Būl ke­lu­-şı­lerdıŋ köbeiuıne aitar­lyqtai äserın tigızıptı. Dälıregı, ai­dyndaǧy aǧaiynnyŋ qarasy 2000-3000 adamǧa artqan.
Ortalyq basşysynyŋ aituynşa, qazır mūz saraiyna qai audannyŋ tūrǧyndary az keletını anyqtalyp, sol boiynşa jūmystar jasalyp jatyr eken. Jürgızılgen saraptamalar nätijesınde keluşılerdıŋ 68 paiyzy Esıl audanynyŋ tūrǧyndary ekenı belgılı boldy. Būl tūrǧyda qalǧan audan­dardyŋ jūrty belsendı bolmai tūr: Almaty audany – 12%, Saryarqa audany – 10%. Endı osy audandardyŋ tūrǧyndaryn köptep tartu jaǧy qolǧa alynyp jatyr. Oǧan qosa, kelu­şılerdıŋ 2%-yn qūraǧan şalǧai aimaqtardyŋ halqyna da män berılmek.

«EKSPO» kezınde mūz erıtılmeidı

Alau – «jyldam mūz» da­iyn­dauǧa qauqarly, zamanaui jo­ǧarǧy tehnologiialyq qūral-­jabdyqtarmen jab­dyq­talǧan, älemdık deŋ­gei­degı mūz saraiy. Bıregei keşen – Asta­nadaǧy säu­letı köz tartar­lyq ǧima­rat­tardyŋ bırı. Biylǧy aituly «EKSPO» körmesı­nıŋ qarsaŋynda būl mūz saraiy­nyŋ esıgı qysqy sportqa qy­zyǧu­şylar üşın de aşyq bol­maq. Iаǧni, jazdyŋ aptap ys­tyǧynda da «Alaudyŋ» mūzy erıtılmeidı. Būl turaly bızge ortalyqtyŋ direktory Sauyrbai Esjanov mälımdedı.
Halyqaralyq körmege orai, osy mausymda mūz aidyndary da erekşe bederlendı. Jappai syrǧanauǧa arnalǧan negızgı aidynda «EKSPO» logotipı men ūlttyq oiu örnekter körı­nıs tapty. Osy uaqytqa deiın būl aidyndar tek bır türlı ör­nek­pen zerlenıp kelgen.
Bızdıŋ elge taŋsyq būl mūz töseu tehnologiiasyn qazır özımızdıŋ qaraközderımız de meŋgerıp alypty. «Alau» alǧaş aşyl­ǧanda būl jūmys tek gollandiia­lyq mamandarǧa senıp tapsyrylǧan. Kele-kele solardyŋ janda­ryn­da qolǧabys bop jür­gen özımızdıŋ azamattar būl ıstı bırjola özderı­nıŋ qoldaryna alǧan. Solar­dyŋ bırı – Saǧyndyq Jolşybekov esımdı maman.
– Men osynda jūmys ıstep jürgenıme alty jyldan asty. Iаǧni, «Alau» «Alau» bolǧaly osyndamyn. Basynda mūz tö­seudı gollandiialyq maman­dar­men bırge kömektese jürıp at­qaratynbyz. Qazır būl şa­ruaǧa tolyǧymen özımız jauap beremız. Jyl saiyn täjıri­bemız tolysyp, basqa aimaqtardan da sūranys bolyp jatyr. Mysaly, jaqynda Almaty qalasynda ötken Universiada kezınde arnaiy baryp qyzmet ettık. Jalǧyz bız emes, jan-jaqtan türlı tısqaqqan mamandar jinaldy. Ärqaisysynyŋ özınıŋ mūz qūiu qūpiiasy bolady, – dedı ol.
Sonymen qatar, mūnda jyl­daǧy dästür boiynşa 1 mamyrdan bastap jazǧy ortalyq jūmys ısteidı.

Balalardyŋ tūsauy mūz aidynynda kesıledı

Demalys künderıne qosa, me­reke künderı «Alau» mūz saraiy türlı ıs-şaralardy ūiymdastyruǧa ūiytqy bolyp jür. Būl būqaranyŋ sportqa bet būruyna oŋ yqpal etetını sözsız. Endı aldaǧy «Nauryz» meiramyn da erekşe atap ötudı josparlap otyr.
Ūlystyŋ ūly künıne arnalǧan qyzyqty şaralar 17 nauryzdan bastalady. Osy künı «Alau­dan» tabylǧandar «Dombyra Party» dumanyn tamaşalap, ūlttyq aspapta oinai alsa, özderınıŋ önerın de tartu ete alady. Sonymen qatar, Taniuşa esımdı büldırşınnıŋ emdeluıne qajet qarajatty jinau üşın qaiy­rymdylyq şarasy ötkızıledı.
Jūmys künı bolǧandyqtan, būl künı jappai syrǧanau üşın ülken aidyn keşkı saǧat 19.00-den bastap köpşılıktıŋ igılıgıne jaraidy.
Kelesı künı «Alauǧa» at basyn būrǧandardyŋ arasynda konkimen syrǧanaudan jarys ötedı. 100 metr qaşyqtyqta jüirık şyqqandarǧa jappai syrǧanaudyŋ biletterı üles­tırıledı. Oǧan qosa, #Alauspring heştegımen İnstagram arqyly mūz aidyndaǧy üzdık suretterge bäige jariialanady. Būǧan belsendı atsalysqandardyŋ fotolary LED-ekrandardan körsetıledı.
19 nauryzda «Asyq Party» atty asyq atudan jarys ūiym­das­tyrylady. Būl oiynda köp­şı­lıkpen bırge, Qalleki teatry men «Jastar» teatrynyŋ ak­ter­lerı baqtaryn synap körmek.
Odan keiın üş kün boiy su­ret­şıler qauymy öz tuyndylaryn ūsynady. Sondai-aq, «Qara jorǧa» biın bileuden fleşmob ötedı.
Al 22 nauryz künı «Svetoch» balalar üiı tärbielenuşı­le­rı­nıŋ «Alauda» tūsauy kesıledı. Būl räsımge jazuşy, ılespe audarma­nyŋ şeberı Qamal Äl­peiısova qatysady. Kışken­tailar alǧaş­qy qadamdaryn mūzda basyp, konkimen syr­ǧanaudy jailap üirene bastaidy. Oǧan qosa, «Qyz quu» oiyny da ūiym­dastyrylady.
Jalpy merekelık şaralar 26 nauryzǧa deiın jalǧasyn tabady. Belsendı tūrǧyndarǧa «Nauryznama» syilyqtary taratylady. «Alaudyŋ» esıgı kelem deuşılerge ärqaşan ai­qara aşyq.

Orynbek ÖTEMŪRAT