Astana äkımdıgınıŋ Bırlesken mūrajailar direksiiasy direktorynyŋ orynbasary Samat Tergembaev qalalyq kommunikasiialar qyzmetı alaŋynda elorda muzeilerınıŋ qyzmetımen tanystyrdy.
Ekı jyl būryn «Atameken» Qazaqstan kartasy» etno-memorialdy keşenı, Saiasi quǧyn-sürgın jäne totalitarizm qūrbandarynyŋ «ALJİR» memorialdy mūrajai keşenı, Säken Seifullin mūrajaiy, Tarihi-mädeni mūra eskertkışterın saqtaudy qamtamasyz etu direksiiasy bırıktırılıp, Astana qalasy äkımdıgınıŋ Bırlesken mūrajailar direksiiasyna qaraityn boldy.
4,371 gektardy alyp jatqan «Atameken» Qazaqstan kartasy» etno-memorialdy keşenı maketter arqyly elımızdıŋ tabiǧaty men öŋırlerın tanystyrady. Mūnda maketterdıŋ jalpy sany – 497. Etno-memorialdy keşen är jyldyŋ mamyr jäne qazan aiy aralyǧynda jūmys ısteidı. 2022 jyly 4980 ekskursiia, 1 körme, 51 ıs-şara, 25 därıs oqyldy. 2023 jyldyŋ qaŋtar-aqpan aiynda 6 ıs-şara, 10 därıs ötkızıldı.
Saiasi quǧyn-sürgın jäne totalitarizm qūrbandarynyŋ «ALJİR» memorialdy-mūrajai keşenı – būrynǧy Keŋes Odaǧy aumaǧyndaǧy HH ǧasyrdyŋ 30-50-jyldaryndaǧy jappai terror qūrbandaryna arnalǧan eskertkış. 2007 jyldyŋ 31 mamyrynda aşyldy. «ALJİR» mūrajaiynyŋ qorynda 19203 jädıger bar. Mūrajai ūzyndyǧy 12 metr, enı 2,5 metr bolatyn tonnelden bastalady. Tonnel ideiasynyŋ avtory – säuletşı Sembıǧali Smaǧūlov. «Alaş» baǧynyŋ audany – 1,5 gektar. Būl jerde kezınde «ALJİR» tūtqyndary ekken alma baǧy bolǧan. 2022 jyly mūrajai-memorialdyq keşenın 52470 adam tamaşalady, al onlain 1484 kısı kördı.
Säken Seifullin mūrajaiy 1988 jyly 21 qaŋtarda aşyldy. Biyl mädeni oşaqqa 35 jyl toldy. Ǧimaratta 1920-1930 jyldary memleket qairatkerı, aqyn, jazuşy, dramaturg, halyq kompozitory Säken Seifullin jūmys ıstegen. 2022 jyly S.Seifullin mūrajaiyna oflain 11651 adam kelıp, onlain 23725 adam tamaşalaǧan. 2023 jyly qaŋtar-aqpandaǧy oflain jüiesı boiynşa keluşıler sany – 1208, onlain jüiede – 3753.
Tarihi-mädeni mūrany saqtau ortalyǧy Astana qalasy äkımdıgınıŋ 2014 jylǧy 15 jeltoqsandaǧy qaulysyna säikes qūryldy. Astana qalasynyŋ tarihi-mädeni mūrasyn saqtau, restavrasiialau jäne nasihattau boiynşa jūmysty jüzege asyrady. Eskertkıştermen jäne mädeni maŋyzy bar nysandarmen jūmys, olardyŋ saqtaluyn baqylau, tarih jäne mädeniet eskertkışterınıŋ tehnikalyq jaǧdaiyn zerdeleu, kütıp ūstau jäne qalpyna keltıru jūmysyn jürgızudı qamtidy.
Qaramaǧyndaǧy 46 tarihi-mädeni mūra eskertkışı – memleket qorǧauynda. Sonyŋ ışınde 3-euı – respublikalyq, 43-ı jergılıktı maŋyzy bar. Astana qalasyndaǧy eskertkışterdıŋ jalpy sany – 111 (eskertkışter: tarih jäne säulet – 46, monumentaldy öner – 57, arheologiia – 8).
