Bügın elımızde ötıp jatqan QR Parlamentı Mäjılısınıŋ kezekten tys jäne mäslihat deputattarynyŋ kezektı sailauyna qatysyp, dauys bergen Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaev sailaudyŋ maqsat-mındetterın jäne odan keiıngı eldıŋ damu mejelerın aiqyndap berdı.
ZAŊNYŊ ÜSTEMDIGINE EREKŞE NAZAR AUDARYLADY
– Qazır Qazaqstan damudyŋ jaŋa kezeŋıne şyqty. Bızdıŋ maqsatymyz älemdı jailaǧan daǧdarysqa memleketımızdı, el halqyn ūryndyrmai, aman-esen alǧa qadam basu. Ol üşın jaŋa zaŋdardy qabyldaityn, öz ısın jaqsy bıletın, daiyndyǧy joǧary, öte bılıktı deputattar qajet. Bes institusionaldy reforma aiasynda byltyr 59 zaŋ qabyldandy. Biylǧy 1 qaŋtardan bastap būl zaŋdar qoldanysqa ene bastady. Aldymyzdan jaŋa maqsattar şyǧyp otyr. Memlekettık qyzmet boiynşa da, zaŋnyŋ üstemdıgı, halyqtar dostyǧy men tatulyǧyn ärı qarai nyǧaitu jönınen de, toleranttylyq, halyqtyŋ aldynda esep beretın aşyq ükımettı qūru, ekonomikalyq damu jaǧynan da institusionaldyq reformalar baǧdarlamalaryn oryndauymyz kerek, – dedı Qazaqstan Prezidentı.
Memleket basşysy el Ükımetı men Parlament arasyndaǧy qarym-qatynasqa toqtaldy.
– Konstitusiiamyz boiynşa Parlament Ükımettı taǧaiyndaidy. Sondyqtan Parlamenttıŋ Ükımettı baqylauǧa, onyŋ jūmysyn tekseruge barlyq qūqyǧy bar. Mysalǧa Esep palatasyn alatyn bolsaq, biudjettıŋ qarajaty qalai jäne qaida jūmsalatynyn Parlament tekseredı. Keiıngı kezde qabyldanǧan zaŋdar ekonomikamyzdy özgertıp jatyr. Sonyŋ qalai oryndalǧanyn Parlament Ükımetten talap etedı, – dedı N. Nazarbaev.
ÄLEMDEGI JAǦDAILARǦA SAI ÖZGERUIMIZ QAJET
Eldıŋ ekonomikalyq damuyn közdeitın reformalardyŋ maqsattaryn baiandaǧan Qazaqstan Prezidentı:
– Älemde bolyp jatqan jaǧdailardy aiqyn körıp otyrmyz. Bız de soǧan sai özgeruımız qajet. Şaǧyn jäne orta biznestı damytyp, nysandardy jekeşelendıruımız kerek. Iаǧni, memleket jekemenşıkten arylyp, ony naryqtyq ortaǧa beruı tiıs. Äsırese, auyl şaruaşylyǧy salasynda eldı ülken özgerıster kütıp tūr, – dei kele Ükımettıŋ, är äkımnıŋ, är ministrdıŋ şeşımderı halyq pen būqaralyq aqparat qūraldaryna aşyq bolu kerektıgın şegelep aitty.
BASQARUDYŊ JAŊA JÜIESINE KÖŞU JÖNINDEGI ŞEŞIMDI HALYQ QABYLDAIDY
Sondai-aq, Nūrsūltan Nazarbaev eldegı saiasi jüienıŋ özgeruı tıkelei Konstitusiiaǧa bailanyp tūrǧanyn söz ettı.
– Konstitusiiany referendum arqyly bükıl halyq qabyldady. Ony özgertu boiynşa şeşımdı de küllı el qabyldaidy. Qazaqstanda Prezidenttık basqaru jüiesı bar. Prezident, Parlament, Ükımet arasynda bilıktı bölu mäselesın oilastyryp otyrmyz. Älemdegı jäne eldegı ekonomikalyq jaǧdaiǧa säikes şeşım qabyldaimyz. Eger halyq basqarudyŋ jaŋa jüiesıne köşu kerek dese, bız ol jönınde oilanamyz, – dedı Qazaqstan Prezidentı.
25 JYLDAǦY JETISTIKTER
Biyl elımız Täuelsızdıgınıŋ 25 jyldyǧyn toilaitynyn eske alǧan Elbasy osy jyldardaǧy jetıstıkterımızge toqtaldy.
– Qazaqstan ekonomikasy 25 jylda 21 ese östı. Halyqtyŋ tabysy 19 ese ūlǧaidy. Memleketımız älemdegı üşınşı elderdıŋ arasynda ortaşa tabysy bar elge ainaldy. Bastapqyda adam basyna IJÖ 600 dollar bolsa, qazırgı taŋda 13 myŋ dollarǧa jettı. Būl öte jaqsy körsetkış dep oilaimyn, – dedı N. Nazarbaev.
DEPUTATTARDYŊ 60 PAIYZY ÖZGERUI MÜMKIN
Sözınıŋ soŋynda Memleket basşysy atqaruşy bilıkte oryn aluy mümkın özgerısterge toqtaldy.
– Aldyn ala jasalǧan boljamdar boiynşa Mäjılıs jäne mäslihat deputattarynyŋ 60 paiyzy özgeredı. Būl öte dūrys dep oilaimyn. Mūny ömırdıŋ özı talap etıp otyr. Qazır käsıbi Parlament jasaqtauymyz kerek. Zaŋ şyǧarumen öz ısınıŋ naǧyz mamandary ainalysuy tiıs. Sailaudan keiın Ükımetke Parlament senım bıldırse, ol jūmysyn ärı qarai jalǧastyrady. Eger Parlament tarapynan mūndai senım bolmasa, Ükımet taratylady.
Memleket basşysy retınde jeke pıkırımdı bılgılerıŋız kelse, Ükımet byltyr Prezident sailauynan keiın özgerdı. Onyŋ qazırgı qūramy daǧdarysqa qarsy baǧdarlamalardy jäne bes institusionaldyq reformany jüzege asyrudy közdeitın zaŋdardy äzırledı. Qazır būl baǧdarlamalar men zaŋdar boiynşa säikes jūmystar jürıp jatyr. Ükımettıŋ qūramyna sauatty ırıktelgen bılımdı, jas, şetel tılderın erkın meŋgergen, öz ısınıŋ bılgır adamdary kırdı dep sanaimyn. Bastaǧan ısterdı olarǧa soŋyna deiın jetkızuge mümkındık beru kerek dep oilaimyn, – dep tüiındedı sözın Qazaqstan Prezidentı.
Amanǧali QALJANOV
