Uaqyt ötken saiyn Astana tūrǧyndarynyŋ sany artyp jatyr. Senbeseŋız, taŋǧy saǧat segızderde ortalyq köşelermen jürıp körıŋızşı. Baǧdarşamnyŋ jasyl tüsın tosyp tūrǧan jürgınşıler qūddy bır Amerikanyŋ dauntaunyn eske tüsıredı. Yǧy-jyǧy adam, bärı jūmysbasty. Būl qūbylys kölıgı bar kısılerge qiyndyq keltırude. Avtotūraqtan bos oryn tabu qiyn. Jūmysyŋyz Ministrlıkter üiı men sonyŋ janyndaǧy zäulım ǧimarattarda bolsa, tıpten tausylaryŋyz anyq. Öitkenı, sız siiaqty qanşama jannyŋ temır tūlpary – sol tūraqqa ümıtker. Būl problemany uaqytşa bolsa da şeşudıŋ joly – velosipedke auysu der edık. Ärı auany lastamaisyz. Berekesı ketken benzin jyryna da basyŋyz auyrmaityn bolady.
Salauatty ömır saltyn ūstanǧan jaqsy, ärine. Degenmen, osyǧan bet būrǧan azamattardyŋ aldynan kes-kestei şyǧatyn bırneşe kedergını baiqadyq. Äuelgısı – velojoldyŋ azdyǧy. Velojol dep äspettep otyrǧanymyzdyŋ özı – qaq ortasynan aq jolaqpen bölıngen trotuar. Velosipedtıŋ suretı salynǧanyna qaramastan, jaiau jürgınşıler ol jolmen jaibaraqat jüre beredı. Bır jaǧynan olardy da tüsınuge bolady. Velojoldyŋ şetın jiektep, tüsın tüstep qoimaǧan soŋ, nenıŋ qandai jol ekenı bır körgen közge şynymen baiqalmaidy.
Soŋǧy kezderı bıraz jerde «Astana baiktyŋ» beketterı salyna bastady. Jobanyŋ direktory Almagül Qasymovamen söileskenımızde, qyzmetterınıŋ mänjaiyn bylaişa tüsındırdı: «Bızdıŋ velosipedtı ekı täsılmen jalǧa alsaŋyz bolady. Bırınşısı – kartochka arqyly. Ol üşın jergılıktı bölımge jeke kuälıgıŋız ben tūrǧylyqty jerıŋızden anyqtama alyp barsaŋyz jetkılıktı. Kartochkanyŋ baǧasy – alty jarym myŋ teŋge. Onyŋ bes myŋy – velomausymǧa alynatyn abonement, bır myŋy – kepıldık jarnasy, al qalǧan bes jüz teŋge – minimaldy tarif qūny. Al ekınşı ädıs – SMS. Būl ädıs qalamyzǧa syrttan kelgen qonaqtar üşın tiımdı. Sebebı, olarda mekenjai anyqtamasy joq. Äuelı bızdıŋ saitqa tırkeledı. Sonda özınıŋ banktık kartochkasynyŋ nömırın jazyp, onlain türde ötınış bıldıredı. Bır este saqtaityn närse – kartochkada otyz jetı myŋ teŋgeden köp aqşa boluy tiıs. Būl somany prosess kezınde uaqytşa būǧattaimyz. Keiın velosipedtı uaqytyly tabystaǧanda, kerı qaitaramyz».
Veloşeiring jüiesınıŋ bızdıŋ elde de damyp jatqany – quantarlyq jait. Äitkenmen, älı de bolsa jetıldıretın jaqtary köp sekıldı. Bırınşıden, kartochkany räsımdeitın nükte Astana boiynşa ekeu-aq. Sol jaǧalau tūrǧyndary «MEGA» sauda ortalyǧyndaǧy, oŋ jaǧalau tūrǧyndary «Astana Moll» sauda ortalyǧyndaǧy jalǧa beru bölımderıne barady. Sız qalanyŋ mülde basqa tükpırınde tūrsaŋyz, kerektı bölımge jetu üşın äjeptäuır äurelenuge tura keledı. Damyǧan elderde är velobekettıŋ tübındegı terminaldyŋ kömegımen-aq kartochkany ala beresız. Ekınşıden, veloabonementtıŋ tölemı öte yŋǧaisyz. Ekı-üş kün ǧana paidalanǧan kartochkaŋyzdy aparyp berseŋız, sızge tek tarif qūnynan qalǧan aqşaŋyzdy qaitaryp beredı. Iаǧni, kartochkalar ūzaq jäne qysqa merzımge laiyqtalyp jasalmaǧan. Mūnyŋ ornyna bır kündık, bır aptalyq, bır ailyq nemese bır mausymdyq kezeŋderge säikestendırılgen abonementter şyǧaruǧa bolady. Üşınşıden, kartochka aluǧa qajettı qūjattar kez kelgen uaqytta qaltadan tabylmaidy. Mekenjai anyqtamasyn alu üşın halyqqa qyzmet körsetu ortalyǧyn jaǧalaisyz. Onda da būl – tek elorda tūrǧyndary üşın. Tırkelgen jerıŋız basqa qalada bolyp, mūnda jūmys babymen ne oqyp jürseŋız, taǧy da tiıstı orynnan qaǧaz sūratady. Jaǧdaidy būlaişa qiyndatpai-aq jeke kuälıktı ǧana talap etse jetkılıktı emes pe?! Törtınşıden, kompaniia ökılderı sms arqyly räsımdeude banktık kartochkaŋyzda öte ülken somanyŋ boluyn mındetteidı. Meilı, velojürıs aiaqtalǧan soŋ, qaitaryp beredı delık. Bıraq kez kelgen şaqta kartochkada otyz jetı myŋ teŋge bola bermeitının de eskeru kerek şyǧar.
Damyǧan el degennen şyǧady. Būl künderı bıraz memlekettıŋ jūrtşylyǧy qos doŋǧalaqqa qonjiǧan. Bızge ülgı boluǧa tūrarlyq ısterın de aita keteiık. Mäselen, Norvegiianyŋ Tronheim atty şap-şaǧyn qalasynda velosipedterge arnalǧan liftı bar. Jergılıktı tūrǧyndar men qonaqtarǧa sol liftımen Brubakken tauyna temır tūlparymen bırge köterıluge rūqsat. Jaŋa Zelandiianyŋ oŋtüstıgındegı Kraistcherch kentı – velokinoteatrymen tanymal. Pedaldı toqtausyz ainaldyrsa, odan paida bolǧan elektr quatynyŋ kömegımen film köruge bolady. Malmiolık velojoldarǧa kädımgı köşelerdıkı sekıldı attar berılıptı. Bogotada jylyna bır ret avtokölık qozǧalysyn toqtatyp, velosiped künın atap ötedı. Al londondyqtar qaladaǧy qoǧamdyq velosipedterdı nelıkten «Boris bike» atap ketkenın bılesızder me? Merlerı Boris Djonson ärkez osy kölık türın qoldanady eken. «Jaqsydan üiren» deidı ǧoi qazaq mūndaida.
Botagöz MARATQYZY
