COVID-19 ındetı ekonomikanyŋ köptegen salalaryna äserın tigızdı. Odan, äsırese, şaǧyn jäne orta biznes sektory köp zardap şektı. Qazaqstanda biznestıŋ būl salasynda 3,3 mln adam eŋbek etedı, ol jūmyspen qamtylǧan halyqtyŋ 37 paiyzyn qūraidy. El ekonomikasyndaǧy jalpy ışkı önımnıŋ 30,8 paiyzy şaǧyn jäne orta bizneske tiesılı. Euroodaq elderınde jūmys oryndarynyŋ 60 paiyzy jäne jalpy ışkı önımnıŋ 55 paiyzy osy sektordyŋ ülesınde.
Nūr-Sūltan qalasy şaǧyn käsıpkerlık salasynda karantin jariialanǧanǧa deiın 360 myŋ adam eŋbek etken edı. Endı onyŋ kesırınen olardyŋ köpşılıgı ekı qolǧa bır kürek taba almai qaldy. Aty jaman derttıŋ qaupıne jūmyssyzdyqtyŋ auyrtpalyǧy kelıp qosyldy. Äleumettıŋ köŋılı küp boldy, baiaǧy uaiymsyz künder bastan būl-būl ūşty.
«Ölmegen qūlǧa ölı balyq kezdesedı» degen, endı, mıne, 17 tamyzdan bastap karantin şaralary kezeŋ-kezeŋmen alynyp, şaǧyn jäne orta bizneske eptep jan kıre bastady. Tek käsıpkerlık nysandaryna, qoǧamdyq tamaqtandyru oryndaryna, basqa da qyzmet körsetuge rūqsat etılgen obektılerge barǧan kezde tūtynuşylar jalpyǧa ortaq bırqatar saqtandyru şaralaryn (maska kiiu, qaşyqtyqty saqtau jäne antiseptikterdı paidalanu, t. b.) oryndauy mındettelgen.
Būl şara memlekettıŋ otandyq bizneske qoldau körsetu nietınen jasalyp otyr. Äitpese, ındettıŋ betı qaitty demeseŋız, onyŋ qaupı älı seiılgen joq. Jergılıktı äkımdık osy qadam arqyly şaǧyn jäne orta käsıpkerlıktıŋ tölem qabılettılıgın qalpyna keltıru, ışkı sūranysty arttyru, bankrotqa ūşyrau prosedurasyn jeŋıldetu jäne biznestı jedel ärı kedergısız qaita jandandyryp äketu maqsattaryn közdeidı.
Nūr-Sūltan qalasy äkımdıgı sauda jäne qyzmet körsetu salasy bölımınıŋ basşysy Ruslan Ydyrysovtyŋ aituynşa, bügın bas qaladaǧy barlyq sauda, oiyn-sauyq ortalyqtary men 8,5 myŋ käsıporyndardyŋ jūmystary qaita ıske qosylǧan.
Negızınen, qalada 9 myŋdai käsıporyn bolsa, olardyŋ bırazy eskertu alǧandyqtan, jūmystary keiınge şegerılgen. Iаǧni ol jerlerde betperde rejimı būzylyp, äleumettık araqaşyqtyq tiısınşe saqtalmaǧan.
SOO-lardyŋ tamaqtanu ortalyqtary men balalarǧa arnalǧan oiyn-sauyq alaŋdarynyŋ, kinoteatrlardyŋ esıgı älı de jabyq. Tek kiım, äşekei būiymdar satatyn butikter men supermarketter, fitnes klubtary jūmysyn bastady.
Karantinnen keiıngı bırınşı jūmys künıne orai elorda äkımdıgınıŋ mamandary men monitoringtık top müşelerı qaladaǧy bırqatar käsıporyndy aralap qaitty.
Mäselen, jūmys toby bas sūqqan «Aziia park» sauda, oiyn-sauyq ortalyǧynda saqtandyru talaptaryna sai barlyq sanitarlyq şarttar saqtalǧan eken.
– «Aziia park» ortalyǧy äzırge aptanyŋ jetı künınde kündelıktı saǧat 10.00-den 20.00-ge deiın jūmys ısteidı. Ärine, ädette demalys künderı sauda qyzyp tūratyn, bıraq qazırgı pandemiiaǧa bailanysty bız halyqtyŋ qauıpsızdıgı üşın sanitarlyq talapty saqtaimyz. Mūnda jaǧdaidy barynşa baqylap otyramyz. Keluşılerdıŋ temperaturasy tekserıledı. Eger adamdardyŋ osynda kırgennen keiın ystyǧy köterılse, bırden jedel järdem şaqyrylady. Karantinnıŋ bizneske kerı äserı bolǧanmen, bızde jalǧa aluşy käsıpkerlerdıŋ barlyǧy 100 paiyz oryndarynda qaldy. Basqa da qatardaǧy qyzmetşı-jūmysşylar da eşqaida ketken joq, bärı qaityp oralyp jatyr. Äsırese, tazalyq jūmysyn küşeittık, – dedı «Aziia park» SOO direktory Andrei Chegarev.
Sonymen qatar jūmys toby «Aziia park» SOO ışınde ornalasqan Fitness First fitnes klubynyŋ jūmysyn tekserdı. Mūnda būryn künıne 300 adamǧa deiın jattyǧypty. Endı klub sanitarlyq talapqa säikes jattyǧuşylardyŋ 50 paiyzyna ǧana kıruge rūqsat etıledı.
