«Otyŋdy öşırme» meiırım men mahabbatqa ündeidı

«Qazaqstan» ūlttyq arnasynyŋ soŋǧy uaqytta qazaqşa kinoserialdardy köptep şyǧaryp jat­qa­ny quantady. Solardyŋ bırı – ötken aptada nükte­sı qoiylǧan 20 seriiadan tūratyn «Otyŋdy öşırme» telehikaiasy. Bırazdan berı körermen özı teledidar qarauǧa qūlyqsyz bolyp bara jatqandai edı. Mynadai otandyq serialdarymyz sol qūlyqsyzdyq­tyŋ qūlpyn būzyp, köŋılı erekşe, sony dünie kütıp jür­gen körermenge ümıt otyn syilady dese bolady. 

Jaŋa telehikaiada bügıngı künnıŋ şynaiy bet-beinesınen bastap kündelıktı ömırdıŋ büge-şıgesıne deiın tügel derlık qamtylǧan. Tärbielık mänı tereŋ, sabyrlylyq pen ızgılıkke, janaşyrlyqqa jeteleitın barlyq närsege – ot­basyǧa, ainalaǧa, mamandyqqa ma­hab­batpen qaraudy üiretedı. Ki­no­daǧy erekşe keiıpker Ys­qaq aqsaqaldy obrazy, auzynan şyq­­qan är söz, taǧylymdy oi­lar qazaq ruhaniiatyn äbden boiyna sıŋırgen ssenarii avtory Mūrat Almasbekūlynyŋ da şyǧarmaşylyq mümkındıgın paş etkendei.
Telehikaianyŋ maqsaty qazırgı künı ūmyt bolyp bara jatqan qa­zaqtyŋ salt-dästürındegı, tıp­tı qa­rapaiym ömırındegı köpte­gen jaittardy jailap oiatyp, olardyŋ qai­tadan ornyna qai­ta­ryluyna yqpal etu ekenı bır­den aŋǧarylady. Alǧaşqy serial bastalǧannan onyŋ küi qūdıretın sezındıruı süisındırdı. Qarap otyryp qazır qazaqtyŋ kö­ŋılınıŋ köleŋkesınde qalyp bara jatqan küidıŋ tözımdılık pen jı­gerlılıkke şaqyratyn qasietı jai­ly oilanasyŋ… Büginde jas­tardyn sana-sezimin jaulap al­ǧan arzan äuen, mänsiz muzyka olar­dyŋ jeŋil oilauyna, asy­ǧys şeşim qabyldauyna da kerı äse­rın tigizude. Sol daŋǧaza Batys äuenine közsiz elikteuşilikti ünemı ızgılık­tı jaqtap jüretın Tasqynnyŋ «mä­deni terrorǧa» telitın tūsy qandai ūtymdy!
Qoiuşy-operator Asylhan Meldebekov pen qoiuşy-suretşı Maqsat Janūzaqovtyŋ da şeberlıgı film­nen bırden baiqalady. Otbasy – oşaq qa­syndaǧy «tit­tei» de­tal­dardyŋ, mysaly, qūtydaǧy güldıŋ özın süiıspenşılık pen meiırımdı nasihattauǧa ädemı paidalanǧan. Se­rial arasynda tıl mäselesı de tıl­ge tiek bolypty. Qazaqtyŋ ūlt­tyq susynyn därıpteidı, syi­lastyqtan sarqylmaityn sybaǧa sal­tyn sanamyzǧa qūiady, «qyzǧa qy­ryq üiden tyiym» mındettı türde eskerıledı. Telehikaiada qazır oryn alyp jatqan keleŋsızdıkterdı körsete otyryp, qazaq polisiia qyzmetkerlerine şaŋ juytpau arqyly ümıt artyp, olardan bo­la­­şaqta tek ädildikti kütetinin es­kertedı.
Ata men kelin arasyndaǧy me­iirimdi, jyly äŋgimelesu, qi­mas­tyq, ystyq sezim, bir-birine son­şa jaqyn bolsa da, kelinniŋ atasynyŋ közine tik qarai almaityn ibalylyǧy, jeŋgenıŋ qaiyn sıŋlısınıŋ atyn atamauy – avtordyŋ sol sätke airyqşa zer saluy tamsandyrady. Qazirgi küni beleŋ alǧan mäsele – otbasynda er adamnyŋ, as­qar tau äkeniŋ ornyn körsetu.
Jalpy, tuyndynyŋ negızgı maz­mūny – qazır beleŋ alyp, üdep ba­ra jatqan mäsele – bailyq, dü­nie­qoŋyzdyq jolynda adam­dardyŋ (mūnda qūdalardyŋ) bırın-bırı mensın­beuı, sonyŋ kesırınen jastardyŋ ömırınıŋ būzyluy, syilastyqqa syzat tüsuı.
Būl serial da sol düniege qy­zyǧyp, bır otbasyn küiretu, ja­zyqsyz jandy jylatu, jaqsynyŋ qadırın bılmeu soŋy nege aparatyny körsetılgen ǧoi. İbaly kelın Perizat jüruden qalyp, arbaǧa taŋylǧanda aiamai, törkınıne aparyp tastaǧanda, onyŋ atasy Ysqaqpen bırge egılıp jylamadyq pa?! Bıraq Qūdai bar eken. Ärkım özı ja­saǧan ädıletsızdıŋ jazasyn tartyp, baqytqa laiyq keiıp­kerler soŋynda öz ornyn ie­len­dı. Mūnda da Perizattyŋ özıne ja­salǧan qanşama ädı­letsızdıktı, qastandyqty keşıre bılgenı süi­sındırdı.
İä, kinonyŋ negızı aitary jal­ǧyz söz: eşbırımız otymyzdy öşır­meiık!

Nesıbelı İMANQŪLOVA

Nartai ÖTEGENOV, ideia avtory jäne pro­diuserı:

– Eŋ bastysy, körermenderge qazaqy dünie ūsynǧymyz keldı. Sosyn öz ūltymyzdyŋ salt-däs­türlerın jaŋǧyrtu da maq­sat edı. Bız Ysqaq aqsaqal men Sadyq arqyly auyldaǧy qazaqi tanym-tüsınıktı jaqsy jaǧynan körsete aldyq, ülkenge qūrmet, kışıge ızet, är närsege biık paiymmen qarai bılu osy ekı keiıpker arqyly körınıs tapty dep oilaimyn. Sondai-aq, küi arqyly köŋıl küige äser etuge bolatyn küi qūdıretın aitqymyz keldı. Būl atalǧan keiıpkerler, eŋ bastysy, adami qūndylyqtardy saqtauǧa şaqyrady. Ömırde jaqsylyq ısteseŋ de, jamandyq ısteseŋ de, solar aldyŋnan şyǧatynyn körermen esıne salǧandai boldyq.

Tölegen BEISET, qoiuşy-rejisser:

– «Otyŋdy öşırme». Taqy­ryptyŋ özın oilanyp, oilastyryp qoiǧanymyz ras. Alǧaş ssenarii bastalmas būryn akterlardy bekıterde olardan ışkı jan düniemen jūmys jasauǧa, şynaiylyqqa şaqyrdyq. Körermendı barynşa sendıru üşın. Osy serialmen bırge ömır sürıŋder dedık. Är bölımge qazaqi dünielerdı kırgızuge tyrystyq. Basqa jaqqa elıktemei (Gol-livudqa), qanymyzda bar salt-däs­türı­mızdı, qazaqi mınezımızdı syrt elder körsın dep qazaqşa kino tüsıruge äreket jasadyq.