Partiia barlyq reformaǧa ūiytqy boluy kerek

Prezident Qasym-Jomart Toqaev bilık partiiasynyŋ kezekten tys sezıne qatysty. Memleket basşysy söz basynda barşa qazaqstandyqtardy Alǧys aitu künımen qūttyqtady.

– Bız osyndai yntymaqtyŋ arqasynda qaŋtardaǧy qiyn-qys­tau künderde memlekettıgımız ben tūtastyǧymyzdy qorǧap qaldyq. Täuelsızdıgımızge töngen qaterdıŋ betın qaitardyq. Syn saǧatta bırlıgın saqtai bılgen barşa otandastarymyzǧa zor rizaşylyq bıldıremın. Ūiymdy jaŋǧyrtu turaly alqaly jiynnyŋ däl bügın ötuınıŋ simvoldyq mänı bar. Bırınşı nauryz – partiianyŋ qūrylǧan künı. 23 jyl būryn elımızdegı eŋ basty saiasi ūiymnyŋ negızı qalandy. Partiia halyqty ortaq maqsatqa jūmyldyrdy. Qoǧamǧa paidaly köptegen bastamalar köterıp, sailauşylardyŋ qoldauyna ie boldy, – dedı Prezident.

Memleket basşysy partiianyŋ keleşegı jönınde aita kelıp, onyŋ būǧan deiın atqarǧan jūmysyn ūmytuǧa bolmaitynyna, öz ısıne berılgen partiia belsendılerınıŋ qajyrly eŋbegıne qūrmetpen qarau kerek ekenıne toqtaldy.

Prezident elımızdıŋ «Jaŋa Qazaqstandy» qūru jönındegı auqymdy mındettı oryndauǧa kırıskenın mälımdedı. Aldymyzda memleketımızdıŋ bolaşaq taǧdyryn şeşetın asa maŋyzdy jūmys tūr. Ony oidaǧydai jüzege asyru üşın jaŋa maqsat-mındetterımızdı aiqyndap aluymyz qajet. Partiia barlyq reformaǧa ūiytqy boluǧa tiıs.

– Saiasi ūiymnyŋ atauyn «Amanat» dep özgertu ūsynyldy. Jasyratyn eşteŋe joq, men de būl mäselege bailanysty pıkırtalasqa qatystym. Bırneşe ūsynys boldy, sonyŋ ışınen ­«Amanat» degen atauǧa toqtadyq. Būl – elımız üşın de, ūltymyz üşın de airyqşa mänı bar kielı ūǧym. Egemendıgımız, eldıgımız ben bırlıgımız, keŋ-baitaq jerımız – bızge babalardan jetken amanat. Osy qas­terlı qūndylyqtarymyz­dy közdıŋ qaraşyǧyndai saqtap, bolaşaqqa miras etuımız kerek. Memlekettılık dästür jalǧastyǧy, ūrpaq sabaqtastyǧy degenımız – mıne osy. Halqymyz eşqaşan amanatqa qiianat jasamaǧan. Partiia būl qaǧidatty berık ūstanady. «Amanat» ata-babalarymyzdyŋ keleşek ūrpaqqa qaldyrǧan ösietı degen ūǧymdy bıldıredı. Amanat sözınıŋ – maǧynasy tereŋ, halqymyzdyŋ tarihy men mädenietınde erekşe oryn alady. Ol babalarymyz ösiet etken täuelsızdıktıŋ mäŋgı arman-mūraty, quatty memlekettılıktıŋ jäne jalpyūlttyq tūtastyqtyŋ, keŋ-baitaq Otanymyzdyŋ qūndylyǧy retınde sipattalady. Bız osy baǧa jetpes mūramyzdy saqtap, nyǧaituǧa tiıspız. Būl – bızdıŋ aǧa buyn men öskeleŋ ūrpaq aldyndaǧy qasterlı boryşymyz. Sondyqtan men partiiamyzdy resmi türde «Amanat» dep ataudy tolyq qoldaimyn, – dedı Qasym-Jomart Toqaev.

Prezident ötken aida jürgızılgen auqymdy analitikalyq jūmystar partiia qyzmetıne maŋyzdy özgerıs­ter engızu qajet ekenın körsettı dep atap öttı. Joǧaryda aitylǧan ūsynystardy qoldai otyryp, partiia Töraǧasy bırqatar basym mındettı aiqyndap berdı. Onyŋ pıkırınşe, eŋ aldymen, ortalyqqa täueldılıktı joiu jäne partiia apparatynyŋ tiımdılıgın arttyru qajet.

– Partiia apparatynyŋ jūmysynda biurokratiianyŋ terıs sipattary anyq körındı. Jelılık kesteler, esep beru jäne qaǧaz jüzındegı ıs-şaralar sailauşylarmen tıkelei jūmys ısteudı ekınşı orynǧa syrǧytty. Jūmysqa qūlşynyp tūrǧan azamattar öz oryndaryn darynsyz funksionerlerge beruge mäjbür boldy. Sondyqtan ortalyq apparattyŋ filialdarmen jäne bastauyş partiialyq ūiymdarmen özara ıs-qimyl ädısterın tolyǧymen qaita qarau qajet. Biurokratiia men qaǧazbastylyqtan üzıldı-kesıldı bas tartu kerek. Aimaqtyq filialdar men bastauyş ūiymdary sailau­şylarmen özdıgınen jūmys ıstei alady jäne jūmys ısteuge mındettı. Ortalyq apparat nūsqauşylyq jäne «qolmen» basqaru täjıribesınen aryluǧa tiıs, – dedı Memleket basşysy.

Qasym-Jomart Toqaevtyŋ aituynşa, Mäjılıs pen mäslihattardaǧy fraksiia­lardyŋ qyzmetın jandandyru qajet. Deputattyq fraksiialar dialog alaŋdaryn ūiymdastyru mındetın özderıne alyp, olardyŋ jūmys qorytyndysy boiynşa naqty nätijege qol jetkızuı kerek.

– Äleumettık jelıler men qala alaŋdaryndaǧy qoǧamdyq talqylaulardy Parlament pen mäslihattarda ötkızgen jön. Būl – asa maŋyzdy mındet. Fraksiialar deputattyq saualdarmen şektelıp qalmai, parlamenttık jäne qoǧamdyq talqylaular men aşyq pıkırsaiystarǧa baruǧa tiıs. Kerek bolsa, Ükımettıŋ naqty müşelerı men äkımderge senım mäselesın köteru qajet. Barlyq deŋgeidegı partiia deputattarynyŋ reitingı aldyn ala daiyndalǧan esepterge emes, naqty ıster men azamattardyŋ mäselelerın şeşuge negızdeluı kerek, – dedı partiia Töraǧasy.

Memleket basşysy azamattardyŋ müddelerın ılgerıletudı jäne partiianyŋ aşyqtyǧyn basty mäsele retınde aiqyndady.

– Partiia populizmge salynyp, oryndalmaityn uäde bermegenı jön. Sonda Premer-ministr men kabinet müşelerınen qajettı sandardy talap etuge de jol berılmeidı. Eger osylai jalǧasa berse, küdık küşeiıp, adamdardyŋ partiiaǧa degen senımı joǧalady. Al onyŋ partiiaǧa kerı äserı tie­dı. Mūndai közboiauşylyqtyŋ saldary adamdardyŋ äleumettık köŋıl-küiıne jäne ışkı saiasi tūraqtylyqqa yqpal etedı. Būǧan, äsırese, geosaia­si tūraqsyzdyq jaǧdaiynda jol beruge bolmaidy. Sailauşylarmen kerı bailanysty küşeitken jön jäne osy baǧytta qoǧamdyq qabyldaulardyŋ äleuetın barynşa paidalanu qajet, – dedı Prezident.

Partiia Töraǧasy elımızdı odan ärı jaŋǧyrtu üşın partiialastarynan tyŋ ūsynystar kütetının atap öttı. Sondyqtan jalpyūlttyq özektı mäseleler kün tärtıbın äzırleu üşın Qazaqstannyŋ ärbır azamatynan tyŋ ideialar men ūsynystar jinau jönınde respublikalyq aksiia ūiym­dastyrǧan jön. Memleket basşysy partiialastardyŋ ışınen senımdı adamdardy ırıktep, olardy ılgerıletu ısın jalǧastyrǧan dūrys dep sanaidy.

– Aşyǧyn aitqanda, qazırgı kezde saiasi menedjerlerdı daiarlau ısı aqsap tūr. Qazırgı jaǧdaida saiasi basşylar türlı mamandarmen, jastarmen, jurnalis­termen, halyqtyŋ barlyq ökılderımen tıl tabysa aluy kerek. Mūndai adamdar el arasynda az emes. Äleumettık liftınıŋ joqtyǧy – bırden-bır kedergı. Jas ärı qabılettı mamandarǧa mümkındık bermeimız. Būl – bızdıŋ basty kemşılıgımız. Partiia qūrylymynda Saiasi menedjment akademiiasy bar. Osy akademiianyŋ qyzmetın küşeitu qajet, – dedı Prezident.

Prezident osy aitylǧan mındetterdı meilınşe qysqa merzım ışınde oryndau qajet ekenıne nazar audardy. Partiia Töraǧasy ortalyq apparatqa jūmys tobyn qūryp, partiianyŋ jaŋa tūǧyrnamasyn äzırleudı tapsyrdy. Onyŋ aituynşa, «Amanat» – ozyq oilau men ädıldıktıŋ, bırlık pen alǧa ılgerıleudıŋ partiiasy, halyqtyŋ pıkırı men el müddesın eskeretın azamattarymyzdyŋ igılıgı jolynda qyzmet etetın negızgı ūiym. Ukrainada bolyp jatqan qazırgı jaǧdaida osy aitylǧan barlyq mäselenıŋ mänı zor.

– Bızdıŋ ūstanymymyz memleketımızdıŋ qauıpsızdıgın, egemendıgı men aumaqtyq tūtastyǧyn qamtamasyz etudı közdeidı. Bız 2010 jyly Europadaǧy qauıpsızdık jäne yntymaqtastyq ūiymynyŋ sammitın ötkızgen el retınde euraziialyq qauıpsızdıktıŋ tūtastyǧy qaǧidatyna beiıldımız. Men būl turaly 10 aqpanda Mäskeuge jasaǧan saparymda aittym. Bız ekı memlekettı kelıssöz üstelınde ortaq tıl tabysuǧa, uaǧdalastyq pen kelısımge keluge şaqyramyz. Basqa jol joq. Jaqsy janjaldan jaman bıtım artyq. Beibıtşılıksız damu bolmaidy, – dedı Memleket basşysy.

Qasym-Jomart Toqaevtyŋ pıkırınşe, Qazaqstan, qajet bolsa, deldaldyq qyzmettermen qosa, barlyq kömek türlerın körsetuge daiyn.

– Men Qauıpsızdık Keŋe­sınıŋ bırqatar otyrysyn ötkızdım. Sanksiialyq qarsylyqtyŋ būryn-soŋdy bolmaǧan şielenısuı jaǧdaiynda Ükımetke eldıŋ tūraqty äleumettık-ekonomikalyq damuyn qamtamasyz etu jönınde naqty mındetter jüktedım. Bızdıŋ ekonomikamyz daǧdarys jaǧdaiynda üzdıksız jūmys ısteudı qamtamasyz etu üşın sanksiialyq syn-qaterlerge qarsy tūruǧa daiyn boluy kerek. Aldaǧy qiyndyqtar men synaqtardy bärımız bırge eŋseremız dep oilaimyn. Olardyŋ kürdelılıgın baǧalamauǧa nemese asyra körsetuge bolmaidy, – dedı Prezident.

Qasym-Jomart Toqaev eldıŋ qauıpsızdıgı men halyqtyŋ äl-au­qatyn qamtamasyz etu üşın qoldan kelgennıŋ bärın jasauǧa uäde berdı.