Astananyŋ şet aimaqtary jüielı damyp keledı. Elorda maŋyndaǧy eldı meken tūrǧyndarynyŋ tynys-tırşılıgımen tanysu üşın bız äuejaiǧa barar jolda ornalasqan Prigorodnyi tūrǧyn alabyna at basyn būrdyq. Aldymen Esıl audany äkımdıgınıŋ bas inspektory Nariman Ormanbaevpen habarlasyp, osy audannyŋ infraqūrylymymen jaqynyraq tanystyq.
– Prigorodnyi tūrǧyn alabynda şamamen 15000 adam tūrady. Mūnda 18 köpqabatty ǧimarat, onyŋ ışınde ekı jataqhana bar. Sondai-aq alapta №24 bır orta mektep jäne «Şipager» emhanasy bar. Azamattardyŋ qauıpsızdıgın polisiia punktınde qyzmet atqaratyn mamandar qamtamasyz etedı, al eldı mekendegı «Aspan» sport keşenı tūrǧyndardyŋ dene şynyqtyryp, sportpen şūǧyldanuyna mümkındık beredı. Onda balalarǧa arnalǧan üiırmeler jūmys ısteidı. 2024 jylǧa deiın qala maŋyndaǧy skverdıŋ qūrylysyn aiaqtau josparlanyp otyr, – dedı bas inspektor.
Bız jolǧa şyqqan künı aua raiy qarailasty. Kün jarqyrap, küzdıŋ samal jelı esıp tūr. Temırjol vokzalynan äuejaiǧa deiın jüretın eŋ tanymal elordalyq №10 avtobusqa otyryp, dıttegen jerıme jol tarttym.
Elordadaǧy eskı eldı meken
Jyly aialdamany körıp quanyp kettım. Qala syrtyndaǧy eldı mekende suyq jäne jeldı künderı tūrǧyndarǧa qorǧan bolatyn mūndai aialdama bar dese senbes edım. Aialdamada egde jastaǧy kısı otyr eken. Äŋgımege tarttym. Jergılıktı tūrǧyn Tatiana Poddubnaia özınıŋ tıkelei atsalysuymen äkımdıkke bırneşe ret baryp, jyly aialdamanyŋ kerek ekenın qaita-qaita talap etudıŋ nätijesınde osyndai pavilonǧa qol jetkızgenın aitty. Osydan 52 jyl būryn Reseiden Selinograd qalasyna köşıp kelgen ol basqa da estelıkterımen bölıstı.
Arnasai köşesımen jürıp kelemız. Tatiana Aleksandrovna auyl tarihynyŋ bır bölıgıne ainalǧan №125 jäne №113 üiler turaly äŋgımeledı. Sol kezde qonaq üiler jäne jataqhanalar bolmaǧandyqtan, būl ǧimarattarda ūşqyştar uchilişesınıŋ, aviasiialyq-tehnikalyq mektepter men dispetcherlık qyzmetterdıŋ studentterı päter jaldap tūrdy. 1960 jyldary tūrǧyn alaptyŋ ortalyǧynan monşa salynǧanyn, jaqyn jerde klub bolǧanyn, onda jastar demalys künderı köŋıldı keşter ötkızetının jäne sol kezde eldı mekende Baltyq, Ukraina jäne Reseiden kelgen adamdardyŋ köp bolǧanyn atap öttı.
– Qazırgı Prigorodnyi tūrǧyn alabynyŋ eskı atauy – Aviaqalaşyq. Ol kezderı mūnda äkımşılık ǧimarattar bolǧan joq, bıraq qazandyq qondyrǧysy men sorǧy stansiiasy jūmys ıstedı. Sorǧy stansiiasy sudy rezervuarlarǧa aidap, üilerge su sol arqyly keletın. Eskı mūnara äbden tozdy, ol kezınde auyldy ǧana emes, küllı äuejaidy qamtamasyz etetın, – dedı Tatiana Poddubnaia.
Odaq ydyraǧannan keiın jergılıktı tūrǧyndar būl jerden aqyryndap basqa jaqqa qonys audara bastady. Alaida Tatiana Aleksandrovnanyŋ aituynşa, olar özderın astananyŋ bır bölşegımız dep sezınedı. Elordaǧa aparatyn jol osy şaǧyn auyldan bastalatynyn ärkez maqtan tūtady.
– Sız şetkı aimaq turaly maqala daiyndap jatyrmyz dedıŋız, bılesız be, bız özımızdı şette tūramyz dep eseptemeimız. Öitkenı būl jer bır kezderı qalanyŋ äue qaqpasy boldy, – dedı jergılıktı tūrǧyn.
Tatiana Aleksandrovnanyŋ aulasyna jaqyndaǧanda, eskı üstel men oryndyqqa, ainalasyndaǧy qaiyŋ, emen, siren sekıldı būtalarǧa közım tüstı. Būlardyŋ bärın ol sonau jyldary, jastau kezınde öz qolymen otyrǧyzǧanyn, sodan berı olardy jas balaşa kütıp-baptap kele jatqanyn jetkızdı. Qanşama eŋbek deseŋızşı!
Qazandyqtar turaly estelıkter
– Mıne, būrynǧy qazandyq. Būǧan deiın ol bükıl auylǧa jylu beretın, ol kezde küie de, şaŋ da bolmaityn. Senesız be, ol kezde qysta qar appaq boluşy edı. Al qazır şe? Garajdardyŋ artynda ornalasqan jaŋa qazandyqta süzu jüiesı joq pa, bılmeimın, äiteuır jeldı künderı şaŋ men küieden köz aşpaimyz. Bar ümıt – gazdandyruda. Üiımızge gaz qosylsa, būl qiyndyqtan qūtylamyz dep ümıttenıp otyrmyz. Būl rette audan äkımınıŋ qamqorlyǧyn atap ötkım keledı. Soŋǧy kezde tūrǧyn alap köşelerı men saiajai joldaryna tas töseldı. Äkımımız jergılıktı jūrtşylyqpen jiı kezdesedı, tüitkıldı mäselelerdı şeşu jolynda bırlesıp jūmys ıstep jatyrmyz, – dedı Tatiana Poddubnaia.
Mektep avtobusymen qatynaidy
Baiyrǧy tūrǧyndarmen söilesıp bolǧannan keiın men auyl ortalyǧyndaǧy №24 orta mektepke bardym. Aulalary abattandyrylyp, ainalasy kögaldandyrylǧan ǧimarattyŋ qasynda sabaqtan şyǧyp, üiıne qaitqan bır top oquşyny kezdestırdım. Bır quanarlyǧy, Prigorodnyida futbol, basketbol, voleibol oinauǧa laiyqtalǧan sport alaŋdary köp eken. Tūrǧyn alaptaǧy «Abzal», «Sezım», «Elnūr», «ERDİ», «Arai», «Aqerke» saiajailarynda tūratyn oquşylardy mektep avtobusy tasymaldaidy.
Sary tüstı avtobustyŋ jürgızuşısı elımızdıŋ oŋtüstıgınen köşıp kelgenın, būl jerde tört jyldan berı tūryp jatqanyn aityp, özın Nazymbek Ysqaqov dep tanystyrdy.
– Būl jer qala siiaqty. Bızge jetıspeitın jalǧyz närse bar, ol – qoǧamdyq monşa. Ülken sauda ortalyǧy bolsa artyq bolmas edı. Būryn bızdegı joldar kedır-būdyr bolatyn, ötken jyly äkımdıktıŋ aralasuymen bıraz köşenıŋ jöndelgenı tūrǧyndardy quantty. Özım balalardy tasymaldaityn avtobustyŋ jürgızuşısı bolǧandyqtan, joldardyŋ tegıs bolǧany men üşın asa maŋyzdy. Tört köşenıŋ balalaryn tasymaldauǧa arnalǧan üş avtobus bolǧan. Biyl oquşylar sany artty, tiısınşe, avtobustyŋ sany da ösıp, jeteu boldy. Jaqynda taǧy bıreuı jūmysqa kırısedı. Sondyqtan ekı auysymda jūmys ısteimız. Bız är oquşyny üiıne deiın jetkızemız. Ötken jyly bıraz qiyndyqty bastan keşırdık. Mekteptıŋ janynda kölıktıŋ köp boluyna bailanysty avtobus jürgızuşılerıne bırşama qolaisyzdyq tuyndady. Äkımdıktıŋ küşımen biyl būl mäsele şeşılıp, şaǧyn tūraq ornatyldy, osylaişa jaǧdai bırşama jaqsaryp keledı, – dedı jürgızuşı.
Ülken bazar kerek-aq
Jolda jergılıktı jūrtşylyq jiı bas sūǧatyn şaǧyn azyq-tülık dükenıne soqtym. Tauarlardyŋ arasynda kündelıktı tūrmysqa qajettı zattardyŋ bärı tūr. Satuşylar bızben söilesuge ūialdy ma, sūraqtarymyzdy jauapsyz qaldyrǧan soŋ, satyp aluşy Qalima Beloderovany sözge tarttym. Tūrǧyn alapta 52 jyldan berı ömır sürıp kele jatqan ol bıraz jaitty baiandady.
– Maǧan qaşanda qala maŋyndaǧy üiler ūnaityn, mūnda yŋǧaily ärı jaily. Būryn tek tört üi jäne bır balabaqşa äuejaiǧa qaraityn. Jas mamandar da osynda jıberıletın. Qazır balabaqşalarda oryn tapşylyǧyna bailanysty bıraz qiyndyq bar. Mektep jasyna deiıngı balalardy qala ortalyǧyna tasuǧa tura keledı. Mektepte balalar şamadan tys köp, bır synypta 30 bala oqidy. Medisinalyq qyzmetterge keletın bolsaq, jaqyn jerde «Şipager» emhanasy bar, bıraq onda jalǧyz terapevt jūmys ısteidı, otyratyn bölmesı tym kışkentai. Zeinetkerler arnaiy mamandardan keŋes alu üşın Tūran daŋǧylyndaǧy medisina mekemesıne joldama alady. Ol jerge tıkelei qatynaityn avtobus barmaǧandyqtan, ekınşı kölıkke otyruǧa tura keledı. Negızı, bızge bır auruhana nemese ambulatoriia qajet. Qala ortalyǧyna sabylmas üşın ülken sauda ortalyǧy da artyq etpeidı. Ökınışke qarai, tūrǧyn alapta seruendeuge arnalǧan oryndar da joq, – dedı Qalima apa.
Tūrǧyndar bır-bırın jazbai tanidy
Köşede kezdesken kısıler bır-bırımen jyly amandasyp, hal sūrasyp jatty. Bır-bırın būrynnan tanityndary köŋılıme quanyş ūialatty.
Tūrǧyn alap joldary tegıstelgenmen, mūnda älı künge deiın velosiped joldary joq eken. Astana IT University 1-kurs studentı Aiymgül qala maŋyndaǧy aimaqta tūratynyna dän riza. Qūrdastarymen bos uaqytty qalai ötkızetının sūradym.
– Jazda bız dostarymyzben bırge meşıtke baryp, jaiau seruendeudı jaqsy köremız. Keide jaqyn «Mega» sauda ortalyǧyna baramyz. Qysta qiyndau, ärine. Mäselen, Ministrlıkter üiıne deiın bır saǧat uaqyt ketedı, – dedı ol.
Esıl audany äkımdıgınıŋ bas inspektory Nariman Ormanbaev atap ötkendei, biyl tūrǧyndardyŋ ötınışı boiynşa №51 avtobus baǧytyna özgerıs engızılıp, ol «Aspan» sport keşenıne deiın ūzardy. Qoǧamdyq kölık qyzmetı jaqsaryp keledı.
Şetkı aimaq tūrǧyndarymen tıldesuden ūqqanym: olar özın tolyqqandy elordalyqpyz dep esepteidı. Basty artyqşylyǧy – būl jerde jaily ärı qaladaǧydai qyzu qarbalas joq. Tek aldaǧy uaqytta jasyl jelek, skver jäne zamanaui abattandyrylǧan aula köbeise, nūr üstıne nūr bolar edı.
Gülbarşyn ÖKEŞQYZY,
Alina İMAMBAEVA
