Qadırı bölek Qojyqovtar

Saiasi quǧyn-cürgın jäne aşarşylyq qūrbandaryn eske alu künıne orai bas qaladaǧy Ūlttyq muzeide qazaq ruhaniiatynda öz orny bar tektı äulet – aǧaiyndy Qojyqovtardyŋ jeke qoryndaǧy qūndy mūralardy qamtyǧan «Qasırettı jyldar taǧylymy» atty körme öttı.

Körmege Qojyqovtar qolynan şyqqan 77 jädıger qoiyldy. Äsırese, toptamanyŋ köp bölıgın elımızdegı alǧaşqy teatr jäne kinosuretşısı Qūlahmet Qojy­qov­tyŋ dünielerı qūrady. Būl kısı kezınde keŋestık kino öne­rınde aişyqty ızderı qalǧan – S.Ei­zen­ştein, G.Roşal, M.Levin­dermen qatar jürıp eŋbek etken tūlǧa.
Qylqalam şeberınıŋ körmedegı bıraz şyǧarmalarynan ötken jyldardyŋ bederın köre aldyq. «Dombyra ünımen» atty kinotuyndysy, «Alyp turaly aŋyz» kino novellasy jäne «Jambyl», «Menıŋ atym Qoja», «Aldar köse» körkem filmderdı tüsıru kezınde jasaǧan eskizdık foto nūsqalary keluşılerdı beijai qaldyrmady. «Saiabaq küzı», «Klindegı orman» deitın akvareldık şyǧar­masy men «Syrdariia keşı» kom­pozisiialyq kartinasy köŋıl­dıŋ näzık pernesın qozǧady. «Aq­taban şūbyryndy jyldary» toptamasynyŋ grafika­lyq pa­raqşalary kompozisiialyq qūr­lymymen tartymdy örılgen. Sonymen qatar, suretşı «Jūt», «Ja­pan daladaǧy kürke» atalǧan eskizderınde aşarşylyqty bastan keşken jūrtymyzdyŋ küizelgen körınısın şynaiy beinelegen. Sondai-aq, ataqty rejisser Sūltanahmettıŋ «Qyz Jıbek» filmın tüsırudegı oqiǧa-etiudterdıŋ oryndalu barysy taspalanǧan beinelı derekterı men tüsırılım kezındegı fotosuretterı de öz erekşelıgımen körkem.
Şaranyŋ aşyluynda Qūlahmet Qojyqovtyŋ qyzy Säule apa aituly körmenıŋ eske alu künımen sabaqtasyp ötıp otyrǧandyǧyn söz ettı. Öitkenı quǧyn-sürgın nau­qany būl äulettı ainalyp ötpegen. Kielı şaŋyraqtyŋ tıregı, belgılı qoǧam qairatkerı, ötken ǧasyr basynda Taşkent mūǧalımder seminariiasyn bıtırgen, 1912 jyly Orynborda alǧaşqy «Älıppe» oqulyǧyn şyǧarysqan ardaqty azamat Qoŋyrqoja Qojyqov ja­zyqsyz tūtqyndalyp, atu jazasyna kesılgen. Al onyŋ jary Lätipa apa da osal adam bolmaǧan. Qolynan bal tamǧan şeber bolǧan. Sol kezde sahnalanǧan «Qyz Jıbek», «Aiman-Şolpan», «Şūǧa», «Er Tarǧyn», «Jalbyr» sekıldı qazaq operalarynda öner körsetken ärtısterdıŋ kostiumderın tıkken.
«Atam Qoŋyrqojanyŋ tört ūly boldy. Ülkenı Qojahmet qazaq bei­neleu önerıne jaŋa baǧyt äkelgen käsıbi suretşı bolsa, ekınşısı Qūlahmet – halqymyzdyŋ alǧaşqy teatr jäne kino önerı­nıŋ dizainer-beineleuşısı. Üşın­şısı – Nūrahmet bolsa tanymal müsınşı-monumentalist, törtınşısı – Sūltanahmet qazaq kine­matografiiasynyŋ asyly «Qyz Jıbek» filmın ömırge äkel­gen rejisser» dedı tektınıŋ tūiaǧy.
Bır sözben aitqanda, qasırettı jyldardyŋ örtı şarpysa da, önegesınen taimaǧan ırgelı äulet­tıŋ önerı bügıngı jas ūrpaqqa ülgı ekendıgın tanydyq.