Juyrda QR Ūlttyq akademiialyq kıtaphanasynda belgılı kompozitor, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Ahmediiar Esmūhanovtyŋ «Esıl aǧady» atty şyǧarmaşylyq keşı ötıp, keşpen attas änımen qatar, «Tamşylar», «Nūrly beine», «Sen menı tüsınbedıŋ» syndy tanymal tuyndylary jäne otanşyldyq ruhtaǧy şyǧarmalary şyrqaldy.
Äigılı «Dosmūqasan» ansamblınen keiın ötken ǧasyrdyŋ jetpısınşı jyldary qūrylǧan «Qaraköz» ūjymy äu bastan-aq öner älemın dür sılkındırdı. Toptyŋ basynda maitalman kompozitor-muzykanttar Jaqsygeldı Seiılov pen Bolat Esmūhanov tūrdy. Ansambl oryndaityn änder de negızınen osy top müşelerı şyǧarǧan tuyndylardan qūraldy. Jaqsygeldı men tuǧan aǧasy Bolatty ūstaz tūtatyn Ahmediiar da būl toptyŋ qūramyna qabyldanyp, şyǧarmaşylyǧyn şyŋdady. Keiınnen özınıŋ qoltaŋbasyn qalyptastyrdy. Astanadaǧy keşın de qos ūstazynyŋ «Nege solai?» jäne «Sen kınälı emessıŋ» änderın oryndaudan bastady.
Ansambldıŋ repertuaryndaǧy änderdı saǧynǧan jūrtşylyqqa aitar süiınşı jaŋalyǧymyz da bar. Käsıpker Jaŋabai Sätjanov «Qaraközdı» jaŋǧyrtu ısın qolǧa aldy. Sonyŋ bastamasy retınde Almaty qalasynda öner ūjymynyŋ konsertın ötkızıp berdı.
Astanada da osyndai konsert ötpei me degen sūraǧymyzǧa: «Būl künderı körermennıŋ talǧamy tömendep kettı. Sahnany arzan şou-dumandar jaulap aldy. Estı düniege halyqty jinau qiyn. Osy jaǧy qolymyzdy bailap otyr» dep jauap berdı Ahmediiar Esmūhanov.
Kıtaphanadaǧy kompozitordyŋ keşıne de negızınen orta jastaǧy nemese jasy odan asqan adamdar, «Qaraköz» ansamblınıŋ şyn janaşyrlary jinaldy.
Al, keştıŋ kıtaphanada ūiymdastyryluynda da bır män bolyp şyqty. «Tamşylar» änınıŋ şyǧu törkını kıtaphanadan bastalady. Tarqatyp aitar bolsaq, osydan tura qyryq jyl būryn jas Ahmediiar mahabbat dertıne şaldyǧady. Süiıktısıne degen saǧynyştan jaŋbyrly tünderdıŋ bırınde tılınıŋ ūşyna «Tünımenen terezemdı tamşy ūrdy» degen joldar keledı. Osy joldyŋ jalǧasyn taba almai äuendetıp jüredı. Bır künı kıtaphanaǧa barǧanda, qolyna aqyn Ötegen Kümısbaevtyŋ jyr jinaǧy ılıgedı. Ony paraqtap tūryp, «Iýnost» meiramhanasyndaǧy jaŋbyrly tün» atty öleŋge közı tüskende, quanyştan «Brilliantymdy taptym» dep, aiqailap jıberedı. «Osy öleŋ joldary yŋyldap jürgen äuenıme säikes kelıp, buyn-yrǧaǧy būzylmai änge ainaldy» deidı kompozitordyŋ özı būl jönınde. Qazır būl än bolgar, italian, türık tılınde de oryndalyp jür. Keşte osy än alǧaş ret qytai tılınde de şyrqaldy. «Tamşylar» kıtaphanadan şyǧyp, kıtaphanaǧa oralyp jatyr» dedı kompozitor osy än oryndalyp bolǧan soŋ.
Al, «MūzArt» ansamblınıŋ oryndauynda elge jetken «Esıl aǧady» änı qalai şyqty? «Astanaǧa qyzmetke arnaiy şaqyrtumen keldım. Sol kezde Astana jaily Marat Omarov pen Marat Iliiasovtyŋ änderı dürıldep tūrǧan. Menıŋ osynda keluıme tıkelei sebepşı atpal azamat Bekbolat Tıleuhan Astana jaily än jazu jönınde ūsynys aitty. Şyny kerek, attary atalǧan kompozitorlarmen bäsekege tüsuge tura keldı. Sodan ūzaq uaqyt tolǧatyp jürıp, aqyn Ǧalym Jailybaidyŋ öleŋı qolyma tüsken soŋ, būl än jetı-aq minutta jazyldy» deidı Ahmediiar Esmūhanov. Ataqty «Aqylbaidyŋ änı» on minutta jazylǧan. Osy jaǧynan «Esıl aǧady» änımen ūqsastyǧy bar.
Ahmediiar Esmūhanov elordaǧa tek būl ändı ǧana arnamady. Onyŋ qorjynynda bas qalamyz jaily bırneşe şyǧarma bar. Sonyŋ bırı – aqyn Dostyq Tıleubergenov sözın jazǧan «Astana» änı. Būǧan qosa, kompozitor aqyn Erǧoja Tılepberdievpen bırge şyǧarmaşylyq tandem qūrǧan. Sonyŋ bır aiǧaǧy – «Araily Astana» änı.
Kompozitordyŋ «Tün» atty tamaşa tuyndysy da bar. Ännıŋ sözı – Erık Asqarovtıkı. Būl än aqyn jarynyŋ ötınışımen Erık aqyndy eske alu keşıne orai düniege kelgen eken. Osy ändı jäne «Nūrly beine» tuyndysyn keş barysynda änşı Medet Şaikelov oryndady.
«Sen menı tüsınbedıŋ» änın Qairat Nūrtas aityp jür. Būl ändı kompozitor ǧaşyqtyq dertıne şaldyqqan Mūrat Äliasqarov atty bauyrynyŋ ötınışımen jazǧan eken. Keiınnen änşı kompozitordyŋ köptegen änderınıŋ arasynan taŋdap alǧan bolyp şyqty.
Otanşyldyq taqyryptaǧy änderdıŋ bırı «Aq jol» atauyn aldy. Keşte osy ändı avtordyŋ özı şyrqap berdı. Qorytyndy sözdı söilegen QR Ūlttyq akademiialyq kıtaphanasy direktorynyŋ orynbasary Ǧaliia Bökeiqyzy Ahmediiar Esmūhanovtyŋ osy änı qazır köptegen jerde şyrqalyp jürgen «Kök tudyŋ jelbıregenı» änımen taitalasa alatynyn, «Aq jol» änı özıne erekşe ūnaǧanyn aityp, kıtaphana ūjymynyŋ atynan kompozitorǧa «Qazaqtyŋ halyq änderı» jinaǧyn tartu ettı.
Amanǧali QALJANOV
