Belgılı ǧalym, säkentanuşy Tūrsynbek Käkışev janyna ataqty aqyn Mūzafar Älımbaev pen jergılıktı jurnalist, jazuşy Mädi Hasenovtı ertıp Aqmola, Ereimentau, Sıletı arqyly Atbasarǧa keledı (surette). Būl ötken ǧasyrdyŋ 80-jyldarynyŋ basy edı. Ūmytpasam, elde egın oraǧynyŋ qyzu jürıp jatqan kezı, şamasy qyrküiek aiy.
«Säken jürıp ötken joldarmen» degen taqyryp aiasynda kezdesuler ötkızedı. Men ol kezde Sıletı audandyq partiia komitetınıŋ ideologiia bölımın basqaratynmyn. Keluıne ekı kün qalǧanda bırınşı hatşy Saparbek Qūnanbaev «ol kısıler audan kölemınde bır täulıktei bolady, soǧan baǧdarlama jasap äkel, sosyn bärımız aqyldasaiyq» dedı. Baǧdarlamany audannyŋ bırneşe qyzmetkerı bop qarap, talqylap, bekıttık. «Men egın nauqanynyŋ şarualarymen ainalysamyn, sen sol kısılermen bırge bolasyŋ» dedı bırınşı hatşy. Ol kısıler aitqan uaqytynda at basyn audandyq partiia komitetıne tıredı. Saparbek Qūnanbaiūly qonaqtarǧa audan turaly bıraz maǧlūmat berdı. Sodan keiın qonaqtar mäjılıs zalynda tūrǧyndarmen kezdesu ötkızdı. Tūrsekeŋ Säkennıŋ ömırı turaly tūşymdy maǧlūmattar berse, Mūzaǧaŋ öleŋderın oqyp, onyŋ ışınde «Maraldym» öleŋınıŋ qalai şyqqanyn baiandasa, Mäkeŋ özınıŋ «Nartäuekel» şyǧarmasy turaly aityp berdı. Osydan keiın jolǧa şyqtyq. Baǧytymyz – Stepnogorsk qalasy arqyly Qarabūlaq keŋşary. Keŋşar direktory Sälken Aitqojinov qarsy alyp, şaruaşylyǧy turaly bıraz mälımet berıp, orta mekteptıŋ mäjılıs zalynda auyl tūrǧyndarymen kezdesu ötkızdı. Sözdıŋ retı kelgende aita keteiın, osy eldı mekende mektep direktory bolyp tūrǧanymda jaŋa ǧimaratty salǧyzyp edım. Auyldyŋ körkı bolyp tūr edı. Mūnda Mūzaǧaŋ «Estai-Qorlan» poemasyn qalai jazǧany turaly syr şerttı. Būl tuyndyny jazuǧa sebepşı bolǧan tūlǧa aǧasy Qalijan Bekqojin eken. Mūǧalımder, oquşylar qonaqtarǧa ärtürlı sūraq qoiyp, tūşymdy jauap aldy. Sodan keiın şaruaşylyq basşysynyŋ ūsynysymen keŋşardyŋ Qaqsal degen bölımşesıne jol tarttyq. Onda bastauyş mektep meŋgeruşısı, soǧys ardagerı Nūrlyǧaiym Qoibasovtyŋ üiıne auyldyŋ bıraz aqsaqaly jinalypty. Qazaqi dästürmen döŋgelek üstel basynda äserlı äŋgıme-düken qūrdyq. Negızınen, 20-30-jyldardyŋ aşarşylyǧy, 37-jyldyŋ zūlmaty, soǧys taqyryby qozǧaldy. Qonaqtar erteŋıne Atbasar öŋırıne jol tartty. Ol kezde Atbasar audandyq partiia komitetınıŋ bırınşı hatşysy auyl şaruaşylyǧynyŋ bılgırı, ruhani bai azamat Qasym Täukenov bolatyn. Mūzaǧaŋnyŋ üiınde qonaqta bolǧanymda Qasekeŋ turaly jyly lebız aityp, jobasy sol üide qonaqta bolǧanynda ol kısınıŋ bai kıtaphanasynan Almatynyŋ ortalyq kıtaphanasynda kezdespeitın kıtaptardyŋ bar ekenıne közı jetıptı. Sol kezdesude Mūzaǧaŋ özınıŋ jazu kabinetındegı ülken qalyŋ sözdık kıtabyn körsettı. Ol kıtapty jazuşy, ruhani aǧasy Ǧabit Müsırepov mynadai jazumen: «Mūzafar, būl kıtap maǧan köp jyl qyzmet jasady, endı saǧan qyzmet jasasyn» dep tapsyrypty. Artynan Mädi aǧamyzben kezdeskende Mūzaǧaŋ men Tūrsykeŋ Aqmola oblysynyŋ bıraz audanyndaǧy jūrtşylyqpen kezdeskende halyqtyŋ negızgı bölıgı ädebi kıtaptardy oqityny, bıraz mäseleden sauatyn atap ötıptı. Bız de ol kısılerge riza bolyp qalǧanbyz. Bügınde ol kısıler baqilyq boldy, bıraq ol kısılerdıŋ ekınşı ömırı bastaldy. Mūzaǧaŋ ekı tomdyq şyǧarmalaryn maǧan ūsyna otyryp, mynadai tılek bıldırıp edı: «Hamila qaryndasyma, Erkın ınıme baqyt, merei, ūzaq ǧūmyr tıleimın!» dep 1984 jyldyŋ 17 şıldesınde jazyp qaldyryp edı. Sol aǧamyzdyŋ tılegı qabyl bolyp, baqytty ǧūmyr keşıp, mereiımız üstem bolyp, seksennıŋ seŋgırıne şyǧyp otyrǧan jaǧdaiymyz bar.
Erkın DÄUEŞŪLY,
Qazaqstan Jurnalister
odaǧynyŋ müşesı
