Taiauda ǧana Öskemen qalasynda ötken HHIII Qazaqstan drama teatrlarynyŋ festivalıne «Tyraulap ūşqan tyrnalar» lirikalyq dramasymen qatysqan Q. Quanyşbaev atyndaǧy memlekettık akademiialyq Qazaq muzykalyq drama teatry oljaly oraldy. Qoiylym rejisserı, atalmyş teatrdyŋ körkemdık jetekşısı Talǧat Temenov «Üzdık rejisserlık şeşım» atalymyn jeŋıp aldy. Aqjoltai aqparat teatrdyŋ HHV mausymynyŋ aşyluyna orai ūiymdastyrylǧan baspasöz mäslihatynda aityldy.
Būl jaŋalyqpen qosa jurnalisterge arnalǧan jiynda öner ordasynyŋ mereitoilyq mausymda körermenge jol tartar jaŋa qoiylymdary, gastroldık saparlary turaly aqparat berıldı. Tarqatyp aitar bolsaq, biyl teatr sahnasynda Jabal Erǧalievtıŋ «Jan şyryly» dramasy men Mūhtar Äuezovtıŋ «Qaraş-qaraş oqiǧasy» hikaiatynyŋ negızınde jazylǧan Qalihan Ysqaqtyŋ «Taŋǧy jaŋǧyryq» tuyndysynyŋ premerasy ötpek.
Jat aǧymnyŋ şylauynda ketken bütın bır otbasynyŋ tragediiasy turaly baiandaityn «Jan şyryly» Ş. Qūsaiynov atyndaǧy Aqmola oblystyq Qazaq muzykalyq drama teatrynyŋ repertuarynan berık oryn alǧan. Endı, körermen mūny elordalyq teatrdyŋ sahnasynan da köre alady. Al, «Qaraş-qaraş oqiǧasy» povesınıŋ «Taŋǧy jaŋǧyryq» atauymen sahnaǧa beiımdelgen nūsqasy būdan būryn B.Rimova atyndaǧy Almaty oblystyq drama teatrynda qoiylǧan. Qalleki teatrynda mūny QR eŋbek sıŋırgen qairatkerı Älımbek Orazbekov sahnalaidy. Rejisserdıŋ aituynşa, elorda törınde qoiylatyn būl tuyndyda aldyŋǧy qatarǧa Baqtyǧūl emes, «elım, jerım» dep eŋıregen özge keiıpkerler şyǧarylmaq. «Öitkenı, atalmyş tuyndy bügıngı zamanmen de keremet üilesıp tūr» deidı ol.
«Qazır talantty jas dramaturgter mülde joq. Basqasyn aitpaǧanda, 35-40 jastyŋ maŋaiyndaǧy pesa jazatyn adamdy kündız qolyna şam alyp jürıp taba almaisyŋ. Mūnyŋ bır sebebı – dramaturgterge tölenetın qalamaqy öte az. Ärı ketse 2-3 myŋ dollardyŋ maŋaiynda ǧana. Al, klip tüsıretınderdıŋ däurenı jürıp tūr. Üş minuttyq jūmysqa olar kem degende 5 myŋ dollar alady» dedı T. Temenov baspasöz mäslihaty barysynda. Osy sözımen bır qoiylymdy är teatrdyŋ qaitalap beruın tüsındırgendei boldy.
Teatr janynan jas dramaturgterdıŋ şeberhanasyn aşu turaly ūsynysqa Qazaq ūlttyq öner universitetınde şäkırtterdı tärbieleudı bastaǧanyn, qazır synybyna 22 student jinalǧanyn, bır ūstazdyŋ osynşama adamnan sapaly maman şyǧaruy qiyn ekenın aityp, teatr mamandaryn tärbielegen aty moiyndalǧan tūlǧalardy eske aldy. Onyŋ aituynşa, Emil Lotianu syndy mamandar jyl saiyn öz şeberhanasynda 2-3 şäkırttı önerge baulydy.
Q. Quanyşbaev atyndaǧy memlekettık akademiialyq Qazaq muzykalyq drama teatrynyŋ aldaǧy gastrolderıne kelsek, elordalyq ūjym juyrda Atyrau qalasynda ötetın jazuşy, dramaturg Rahymjan Otarbaev atyndaǧy teatr festivalıne osy avtordyŋ «Naşaqor novellasy» şyǧarmasynyŋ jelısımen rejisser Nūrlan Jūmaniiazov sahnalaǧan «Köleŋkesız jolauşy» tuyndysymen qatysady. Būdan ülken sapar qaraşa aiyna josparlanǧan. 30 qaraşa künı Mäskeudıŋ Keŋes armiiasy teatrynda qallekilıkter halyqaralyq festival aiasynda «Tyraulap ūşqan tyrnalar» lirikalyq dramasyn qoiady. – Atalmyş festivalge, ärine, jeŋıs üşın baramyz. Alaida, basty maqsat ol emes. Sondai basqosuǧa jan-jaqtan müiızı qaraǧaidai mamandar jinalady. Erkın pıkır almasuǧa, şyǧarmaşylyq qarym-qatynas ornatuǧa jol aşylady. Sol arqyly ūjymymyzdy damyta alamyz, – dedı būl jönınde Ä. Orazbekov.
Elordalyq teatr ūjymy şynymen öz jūmysyn jaŋa sapaǧa şyǧarmaq. Öner ordasy şeteldık teatr mamandarymen tyǧyz bailanys ornatpaq. Būl jönınde: «Jylyna ekı ret älemge aty şyqqan rejisserlerdı elordaǧa şaqyryp, olarmen jūmys ıstemekpız. Kelesı köktemde Gruziiadan sondai mamandy şaqyrǧaly otyrmyz» dedı teatr direktory Bolat Ūzaqov. Sonyŋ alǧyşarty jasalǧan da eken. Juyrda Astanaǧa Başqūrtstannan Airat Äbuşahman deitın rejisser kelıp, spektakl qoimaq.
«Mūnyŋ bärı Qazaqstanda teatr rejisserlerı tügesıldı degen söz emes. Şeteldık mamandardy şaqyru – öner ordasyna jaŋa lep, jaŋa tynys äkeledı. Sol arqyly şyǧarmaşylyq tūrǧydan ösudı oilap otyrmyz» dedı teatrdyŋ körkemdık jetekşısı.
Teatrda da, kinoda da tabysy mol Talǧat Temenov jinalǧandardy eleŋ etkızgen taǧy bır jaŋalyqty jetkızdı. Ol elordaǧa tıkelei qatysy bar «Ülken şahardyŋ kışkentai hanzadasy» atty telehikaianyŋ tüsırılımın aiaqtapty. Endı montaj, dubliaj jasau, muzykasyn jazu siiaqty jūmystary ǧana qalypty. Atap öter jait, T. Temenov mūnyŋ muzykasyn jazudy belgılı kompozitor Tölegen Mūhamedjanovqa tapsyrypty. Nätijesın osy jyl aiaǧynda nemese kelesı jyldyŋ basynda «Qazaqstan» ūlttyq arnasynan köruge bolady.
Baspasöz mäslihatynan soŋ jaŋa mausym M.Äuezovtıŋ «Abai» tragediiasymen aşyldy. Sony tamaşalap, spektaklde qart Abaidy somdaǧan QR Halyq ärtısı Tılektes Meiramov, jas Abaidy oinaǧan Nürken Öteuılov, sahnaǧa Orazbai beinesın alyp şyqqan Bolat Ybyraev, Jirenşenı sättı körsetken Janqaldybek Tölenbaev syndy akterlerdıŋ oiynyna täntı boldyq. Onyŋ aldynda ūjym üşın bır mereilı şaq oryn aldy. Mesenat Bekzat Altynbekov QR eŋbek sıŋırgen qairatkerı Keŋes Nūrlanov atyndaǧy arnauly syiaqyny – Erjan Nūrymbetke, al QR Halyq ärtısı Dosjan Janbotaev atyndaǧy arnauly syiaqyny Quandyq Qystyqbaevqa tapsyrdy.
