Qalibek Quanyşbaev atyndaǧy Memlekettık akademiialyq qazaq muzykalyq drama teatrynyŋ repertuary «Aqqudyŋ köz jasy» atty lirikalyq dramamen tolyqty. Premeranyŋ ekınşı, üşınşı künınde spektakldı köpşılıkpen bırge bız de tamaşaladyq.
Köktemnıŋ tezdetıp keluın aŋsaitynymyzǧa ūqsas Qalleki sahnasyndaǧy tūsaukeserdı de taǧatsyzdana kütken edık. Mahabbat taqyryby öz aldyna, kün erte eleŋ etkızgenı – rejisser Talǧat Temenovtıŋ atalmyş dramany zaŋǧar jazuşy Şyŋǧys Aimatovtyŋ äigılı qos tuyndysy negızınde sahnalauy. Qazaq teatr tarihynda alǧaş ret «Borandy beket» romanyndaǧy Raimaly jaily aŋyz ben «Jämilä» povesı bır inssenirovkaǧa bırıktı. Onyŋ üstıne, körermenge ǧaşyqtyq sezımın boiamasyz jetkıze bıletın T.Temenovtıŋ romantikalyq qoltaŋbasyna riiasyz senımımız taǧy bar…
Keşkı saǧat alty jarym. Qoiylym tamaşalauǧa daiyn zal tynyştyǧyn temırjol vokzalyndaǧy habarlandyru bölıp, sahna şymyldyǧy türıldı.
«Jämilä» jelısı üzdıksız baiandau arqyly örbitını közı qaraqty oqyrmanǧa belgılı. Spektakldegı oqiǧanyŋ ön-boiyna da avtor (Jänıbek Mūsaev, Aqyş Omar) monology jeteleidı – eresek Seiıttıŋ ötken kün estelıgı bala Seiıt arqyly berıledı. Alaida, rejisser drama janry kötermeitın köpsözdılıkke ūrynbaudyŋ ūtymdy jolyn tapqan. Spektakldegı Seiıttı 15 jasar bozbala emes, köpırden qūlap, qorqynyştan tılı bailanyp qalǧan on-on bırdegı kışkentai bala retınde beineleidı.
Mazmūnyn baiandaudan bız de qaşaiyq. «Aqqudyŋ köz jasy» Aitmatovtyŋ ataqty ekı şyǧarmasy negızınde qoiylǧandyqtan, spektakldıŋ bas-aiaǧynan povestegı Jämilä men Daniiardy ızdeitınımız tüsınıktı. Sahnalanǧan nūsqasy da rejisser qiialyna säikes tüpnūsqa şyǧarmadan bırşama özgeretındıgı, ol da – zaŋdylyq. Degenmen, poveste de spektakldegı jaǧdai bır bolǧanymen, keiıpkerlerdıŋ ışkı düniesı, oi-armany özara üilesımnen alşaq. Jämilä tez arada Daniiarǧa köŋılı auyp, soǧystaǧy küieuın ūmytqan jeŋıltek jan bolyp qaldy. «Sen menıŋ tänımdı iemdenseŋ de, janymdy tüsıne almai jürsıŋ-au» degen aşyna aitqan sözderınıŋ dälelı bolu tiıs – meiırım men ıŋkär sezımge zäru äiel düniesın tüsınbeitın Sadyqtyŋ (Oljas Jaqypbek) beijai qylyqtary sendırmeidı. Akter Janat Ospanov Daniiardyŋ Jämilänı ǧaşyq etken mūŋly köz, tereŋ oily, jürıs-tūrysy salmaqty keipınen edäuır alys. Qos ǧaşyqtyŋ şynaiy sezımı, naǧyz mahabbatyn körsetuı tiıs sahnadaǧy ömır üdesınen şyqpai, köŋılımızdı qaldyrǧan edı. Alaida, ümıtımız älı de üzılmei, bırınşı qūram akterlerı oinaityn erteŋgı premeraǧa da baratyn boldyq. Qoiylymnyŋ bırınşı qūramynan qūr qalmaǧanymyz senımımızdı aqtady. Ekı qūram közqarasymyzdy tübegeilı özgertken – ekı bölek dünie bolyp şyqty…
Osy joly bır demmen körıp şyqtym. Akterler oiyny berık bailanysqan, ärbır mizanssena eş üzılıssız şynaiy jalǧasyp otyrdy. Bır sözben aitqanda, oinaǧan eşkım joq, keiıpkerler sahnada ömır sürdı! Sadyq (Äbılmansūr Serıkov), Daniiar (Quandyq Qystyqbaev), Jämilä (Aqmaral Tanabaeva) – üştıktıŋ üilesımdılıgınde söz joq.
Qoiylym barysynda adam jüregındegı eŋ asyl sezım – mahabbattyŋ taza syry şertıledı. Aralarynda köŋıl bırlıgı joq Sadyqqa amalsyzdan basy bailanǧan adal jar, ülgılı kelın Jämilä men näzık bolmysy men şyn ǧaşyǧynyŋ süiıktısı boludy qalap, Daniiarmen ömır keşuge yntyq qyzdyŋ ışkı küresı, talas-tartysy sezıledı. 18-ge endı jetken Begımai men alpystyŋ alqymyna şyqqan Raimaly jyraudyŋ mahabbaty jürek tebırentedı.
Ekı jūp ta beiuaqytta jolyqty. Jūrttyŋ qaŋqu sözıne, qorlauşylar men qalyptasqan kedergılerge qaramai, sezım üşın aianbai kürestı. Özgenı bılmeimın, öz basym Jämilänıŋ da, Raimalynyŋ da qorǧauşysy, janaşyry bolyp otyrdym.
Begımaidyŋ rölın somdaǧan İnabat Äbenova önerımen täntı ettı. Būl Qazaq Ūlttyq öner universitetınıŋ 3 kurs studentı İnabattyŋ teatrdaǧy alǧaşqy qadamy eken. Begımai sūludyŋ rölıne sättı taŋdalǧanymen kelıspeske bolmas. Al, Aqmaral Tanabaeva köz aldymyzda ösıp jatyr. «Tyraulap ūşqan tyrnalar» lirikalyq dramasyndaǧy İnga rölı üşın «Zolotoi Vitiaz» 2015 Halyqaralyq teatr forumynyŋ altyn diplom iegerı, Qalleki teatrynyŋ qyzdary ışındegı jūldyzy janyp tūrǧan talantty aktrisa bolaşaǧynan zor ümıt küttıredı.
T.Temenovtıŋ Jämiläsı basqa demeseŋızder, jalpy rejisserdıŋ batyl özgerıs qadamdary keremet äser syilaidy. «Tyraulap ūşqan tyrnalar» qoiylymy siiaqty, «Aqqudyŋ köz jasyn» da jalyqpai köruge bolady. Aitpaqşy, «Aqqudyŋ köz jasynan» jylap şyǧar adam joq, odan artyq – jan-jüregı jūmsaryp, naǧyz mahabbattyŋ biık ülgılerınen şabyt alyp, qanattanatyny anyq desem qatelespeimın.
Mädina Jaqyp
Materialdy “Astana aqşamy” gazetınıŋ astana-akshamy.kz resmi saityna sılteme jasaǧanda ǧana paidalanuǧa rūqsat etıledı.
