Eger üi januaryn asyraimyn deseŋız, arnaiy zaŋǧa säikes it pen mysyqty auladan şyǧarmai ūstaǧanyŋyz abzal. Öitkenı köşelerdı toruyldaǧan tört aiaqtylardyŋ qala tūrǧyndaryna ziiany tiiuı äbden mümkın.
JANUARYŊYZ ÜŞIN JAUAPTYSYZ
Astana qalasy IID Jergılıktı polisiia qyzmetınıŋ mälımetı boiynşa, elordada jyl basynan berı 1140-qa juyq it pen mysyq ielerı äkımşılık jauapkerşılıkke tartylyp, olarǧa 650 myŋ teŋgeden astam aiyppūl salynǧan. Jalpy, Astana qalasy mäslihaty bekıtken şeşımnıŋ «İt pen mysyqtardy seruendetu jäne asyrau» erejesıne säikes, itterdı tek tūmyldyryqpen jäne moiyn jıppen ǧana şyǧaryp seruendetuge rūqsat etıledı. Sonymen qatar itımen köşege şyqqan kezde qojaiyny mındettı türde januarynyŋ veterinarlyq pasportyn alyp jüruı läzım. Sondai-aq asyrauşylar itterın qorşauly aumaqta ūstap, kıreberıske it suretı beinelengen nemese «İt küzetedı!» degen taqtaişa ılınuı qajet. Üi januaryn seruendetu barysynda saǧat 23:00-den 06:00-ge deiın tynyştyqty saqtap, kıreberıs, baspaldaq, lift, balalar alaŋy men saiabaq siiaqty qoǧamdyq oryndardy lastamauǧa tiıs. Äitpese, QR ÄQBtK 408-baby boiynşa jauapkerşılıkke tartylatyn bolady. Alaida būl erejeler ökınışke qarai, ünemı eskerıle bermeidı. Salǧyrttyqtyŋ saldarynan da joǧalyp ketken üi januarlary qaŋǧybas it pen mysyqtyŋ qataryn tolyqtyryp, köşe kezıp ketetının aitady mamandar.
QABAǦANDAR QATAŊ QADAǦALANADY
Al olardy aulau Astana qalasy äkımdıgı «Astana Vetservis» şaruaşylyq jürgızu qūqyǧyndaǧy kommunaldy memlekettık käsıpornynyŋ mamandaryna jükteledı. Elordadaǧy qaŋǧybas it pen mysyq sany jyl saiyn azaiyp keledı. Būryn bır jyl ışınde qūryqtalǧan it pen mysyq 11 myŋǧa deiın jetse, būl san byltyr 7200-ge, biyl 6160-qa azaiǧan.
– Bızdıŋ mamandar aulaityn, iaǧni köşe kezgen it pen mysyqtyŋ barlyǧyn «qaŋǧybas» deuge bolmaidy. Öitkenı apatty üiler men jekemenşık sektorlardaǧy tūrǧyndardyŋ basqa aumaqqa qonys audaruyna bailanysty jäne basqa da sebeptermen asyrap otyrǧan üi januarlary köbınese iesız qalyp qoiady. Bıraq olar qaŋǧybas emes. Naǧyz qaŋǧybas tört aiaqtylar – küşık kezınen qoqys jaǧalap, köşe kezıp taǧylanyp ketkender. Olardyŋ psihologiialary da ärtürlı bolady, – deidı «Astana Vetservis» MMK direktorynyŋ orynbasary B.Begalin kinologiia salasyndaǧy 20 jyldyq täjıribesıne süienıp. – Tūrǧyndar tarapynan «109» qyzmetı nemese «Astana Vetservis» mekemesınıŋ 28-59-70 telefon nömırı arqyly ötınış tüsken kezde it pen mysyq aulauşylarymyz tört aiaqtyny qūryqtap, uaqytşa ūstaityn izoliatorǧa alyp keledı. Odan keiın olar ırıktelıp, itter sonda qaldyrylady da, mysyqtar erıktıler jūmys ısteitın jekemenşık «Asenka» mysyq baspanasyna jöneltıledı.
Bibol Begalinnıŋ aituynşa, veterinarlardyŋ tekserısınen ötken soŋ auru emes itter ekı ai boiy uaqytşa izoliatorda bolady eken. Mūnda olarǧa künıne ekı uaqyt tamaq berıledı. Erıktıler de kelıp-ketıp, üi januarlarynyŋ kütımıne kömektesıp, qamqorlyq tanytatyn körınedı. Al auru itterge ūiyqtatatyn uly därı berılıp, olar köşeler men joldyŋ boiynan jinalǧan ölekselermen bırge arnaiy insinerator peşınde örteledı. Qazırgı sätte uaqytşa izoliatorǧa 164 it ornalastyrylypty. Mysyqtardy qolmen ūstai salatyn aulauşy mamandar itterdı qūryqtau kezınde pnevmatikalyq tapanşamen qarulanbasa, azulylardyŋ qarsylyq körsetetını belgılı. Būl rette qolǧa tüsken qabaǧandar da qataŋ qadaǧalanady eken.
ARNAULY BASPANA SALYNBAQ
Mamandardyŋ sözıne süiensek, aldaǧy uaqytta qalada qaŋǧyp jürgen üi januarlaryna köŋıl bölınedı. Astana qalasy äkımdıgınıŋ ūsynysymen üi januarlaryna arnalǧan baspana salynbaq. «Astana Vetservis» mekemesı direktory orynbasarynyŋ aituynşa, ondai oryn elordanyŋ şetınde boi kötermek. Üi januarlarynyŋ jaŋa mekenı bır mezgılde 500-ge juyq it pen 100 şaqty mysyqty asyrauǧa qauqarly bolmaq. Älbette, oǧan da tek qaŋǧybas itter men mysyqtar ǧana emes, iesınen adasyp qalǧan üi haiuanattary da qabyldanbaq. Erejege säikes, tört aiaqtylardy 60 kün ūstaityn ortalyqtyŋ esıgı kez kelgen qaiyrymdy janǧa aşyq bolatynyn aita ketken jön. Iаǧni üi januaryn asyraǧysy keletınderge mūndaǧy it pen mysyq tegın berıledı. Üi januarlaryn jaqsy köretın jandar üşın de tört aiaqtylarǧa tamaq äkelıp, atalmyş baspanaǧa kün saiyn kelıp tūruǧa, süiıktı itı nemese mysyǧynyŋ kütımımen ainalysuǧa mümkındık berılmek. Aita ketu kerek, jeke ielıktegı «Asenka» mysyq baspanasyna biyldan bastap qalalyq biudjetten qarjy bölınıp otyr.
– İt pen mysyqqa arnalǧan tūraq 2018 jyly paidalanuǧa berıledı dep josparlanuda. Ekı qabatty äkımşılık mekemesınıŋ ǧimaraty men haiuanattarǧa arnalǧan üişıkter salynbaq. Sol siiaqty aldaǧy uaqytta osy jerde januarlarǧa arnalǧan oqu alaŋy men şaǧyn zoobaq aşu da josparda bar. Onda da veterinarlar siiaqty mamandar jūmys ıstep, it-mysyqtardyŋ ūryqtanuyna jäne qūtyrmaǧa qarsy ekpesın egıp, kütımımen ainalysatyn bolady. www.vetservis-astana saity men erıktılerdıŋ instagram äleumettık jelısındegı vol_nosa paraqşasy arqyly joǧalǧan januarlardyŋ suretı jariialanyp, iesıne nemese asyrauǧa niettı jandarǧa jarnamalanady. Osyndai jūmystardyŋ nätijesınde qala köşelerındegı bosyp jürgen qaŋǧybas it pen mysyqtyŋ sany azaiady dep oilaimyz, – deidı Bibol Begalin.
Nūrdäulet KÄKIŞEV
