Ardaqty aǧaiyn, bärımızdı jarylqauşy, qorǧauşy, meiırımı şeksız Allanyŋ qalauymenen qasiettı Ramazan aiyna da kelıp jettık. Qūran Kärımnıŋ «Baqara» süresınıŋ 185-aiatynda: «Ramazan – adamdarǧa tura jol nūsqauşy, aq pen qarany aiyruşy, bekem tūtynatyn jolbasşy retınde Qūran tüsırıle bastaǧan ai. Ramazan aiy tuǧanyn körgen adam bırden oraza ūstaityn bolsyn. Eger bıreuler auru bolyp, äitpese jol saparda jürse, onda basqa künderde ötesın. Allah senderge jeŋıldık boluyn qalaidy, auyrlyq tüsırgısı kelmeidı» deidı. Alla taǧala mübärak aidaǧy qūlşylyq-ǧibadattarymyzdy qabyl, imanymyzdy kämıl etsın.
Nauryzbai qajy Taǧanūly,
QMDB-nyŋ Astana qalasy boiynşa ökılı, «Nūr Astana» ortalyq meşıtınıŋ bas imamyyŋyzqabyl bolǧai, äleumet!
Būl aidaǧy ärbır ısımızdıŋ sauaby, ne ziiany özge uaqyttarǧa qaraǧanda eselenetını iısı mūsylman qauymyna mälım. Sebebı, Ramazan aiyn özge ailardan qūrmettı qylyp, sauabyn özım beremın dep Allanyŋ özı kälamynda bızge baiandaidy. Onyŋ rahym-nūry jauatyn, mysqaldai ızgı amalymyzǧa taudai sauaptar jazylatyn aida qūlşylyq-ǧibadattarymyzdy köbeitıp, sözımız ben ısımızdı tüzep, nietımızdı tazartuymyz kerek.
Alla taǧala qasiettı Qūran kärımnıŋ «Baqara» süresınıŋ 183-aiatynda: «Äi, mümınder! Künälardan saqtanyp, taqualyqqa jetulerıŋ üşın senderge būrynǧylarǧa paryz etılgendei, oraza paryz etıldı» deidı. Jalpy, momyn mūsylmandarǧa būiyrylǧan aiattarda Alla taǧala tek būiyratyn, onyŋ syry – Allaǧa boi ūsynatyndar men terıs būrylatyndardy ajyratu edı. Al būl aiatta orazanyŋ ne sebeptı būiyrylatynyn aitady, iaǧni, «taqualyqqa jetulerıŋ üşın» deidı. Allany jürekpen eske alu, tılmen zıkır qylu, amalymen, ömırlık ölşemderımen däleldeu. Esepsız jasaǧan ötken qate-kemşılıkterı, künälary üşın Allanyŋ azabynan qoryqqan küide Onyŋ rahymy men meiırımınen ümıt ete otyryp, Orazany özıne qalqan qylu şynaiy taqua, momyn jannyŋ beinesı.
Äz elşı Mūhammed (s.ǧ.s.) «Erejep – Allanyŋ aiy, şaǧban – menıŋ aiym, ramazan – ümmetımnıŋ aiy» dep, mūsylman ümmetı üşın qasiettı uaqyttardy aiqyndap bergen. Osy sipattaǧy taǧy bır hadiste ardaqty paiǧambarymyz (s.ǧ.s.) «İä Alla! Erejep jäne Şaǧban aiyn qaiyrly ärı mübarak etkei, bızdı Ramazan aiyna aman-esen qauyştyr» dep Rabbysynan sūrap, dūǧa etetın. Paiǧambar tılegen jaqsylyqqa, meiırım men rahym aiyna, keşırım men bereke aiyna onyŋ ümmetı – myna sız ben bız Allanyŋ amandyǧynda jetıp otyrmyz, aǧaiyn. Haq elşı qūrmettegen ailarǧa da qūrmetımız joǧary bolsa, Allanyŋ aldyndaǧy därejemız de soǧan sai bolmaq. Orazanyŋ mūsylmandarǧa paryz bolu hikmetı jaiynda Būhariden jetken hadiste «Eger adam ötırık aitu men künälı ısterın tastamasa, Alla ol adamnyŋ taǧam men sudan tyiylǧanyna mūqtaj emes» dep sipattalyp, orazanyŋ män-maǧynasy tereŋde ekenın baiqatady.
Būl hadisten ūǧatynymyz Allaǧa şyn iman keltırıp, moiynsūnǧan momyn jan üşın oraza degenımız tek qana tännıŋ orazasy bolmasa kerek. Būl – künäǧa tüser közdıŋ, ǧaibatqa ikem tıldıŋ, ösek, qaŋqu söz ben jalaǧa jaqyn qūlaqtyŋ, bükıl on ekı müşemızdıŋ orazasy bolsa kerek. Mümınnıŋ boiynda boluǧa tiıstı emes äreketterınen tyiylmaǧan adamnyŋ orazasy jönınde ardaqty elşı «Onyŋ orazasynan aştyqtan özge eşnärse būiyrmauy mümkın» dep sipattaidy.
Mıne, qadırmendı aǧaiyn, orazanyŋ mūsylman qauymyna paryz boluynyŋ mänı tek ışıp-jeuden tyiylu ǧana emes eken. Tänımız ben ruhymyzdyŋ tolyq üilesım tapqan orazasy ǧana kämıl oraza qataryna jatatynyn jete ūǧynuǧa tyrysaiyq.
Qasiettı Qūran kärımnıŋ «Hujurat» süresınıŋ 10-12 aiattarynda aitylǧandai, Alla taǧala bır qauym ekınşı bır qauymdy mazaq etuden, laqap atpen atau jäne köp kümändanudan tyiylu turaly būiyrady. Sebebı, köp kümännıŋ bırı naǧyz künä boluyn mümkın ekenın eskertedı Rabbymyz. Aqyret künıne deiın eşbır qūndylyǧy joiylmaityn Qūran būiryqtary bügıngı täuelsız Qazaq elı azamattary üşın de maŋyzdy. Zaiyrly qoǧamdaǧy demokratiialy el şaŋyraǧynda ärtürlı ūlttar men ūlystar, özge de dın ökılderınıŋ ömır süruı – ömır zaŋdylyǧy. Anyǧynda, sabyrdyŋ eŋ tömengı şegıne jetken mūsylmannyŋ özı özgege paidasy timese de, ziianyn tigızbeuı şart.
Būl aidaǧy Allanyŋ sansyz sauaptarynan ümıttı adam sabyr men tözımdılıktıŋ ülgısı bola bıluı tiıs. Tıpten, oraza kezınde aiyptap, söge söilegen kısınıŋ özıne de şydamdylyq tanytyp, paiǧambar ösietınde aitylǧandai «Men orazamyn» dep jauap beruı şart. Paiǧambar būiyrǧan osy sözdıŋ özı köp adamǧa eskertu bolary anyq.
Dana qazaq atalarymyz aitqandai, «mūsylmanşylyq äste-äste» damyp, örkendeidı. İslam tarihyna köz jügırter bolsaq, Allanyŋ haq dını de jiyrma üş jyldyq paiǧambar moiyna jüktelgen amanat arqyly jer jüzıne tarady. Sabyrdyŋ naq özın körsete bılgen alǧaşqy mūsylmandardyŋ ömırlerı, Haq jolynda körgen synaqtary kımnıŋ de bolsyn közıne jas üiırmei qoimaidy. Nebır syn saǧattaryn bastan keşırgen sahabalardyŋ qiyn-qystau sätterıne bailanysty Alla taǧala «Sender iman keltırgendıkterımız üşın synalmaimyz dep oilaisyŋdar ma?» («Ankabut» süresı, 2-aiat) degen aiatyn tüsıredı. Osy uaqiǧalardy eske alǧan bügıngı künnıŋ mūsylmandary Allanyŋ sansyz nyǧmetterıne şeksız şükırler aityp, syn-synaqtarǧa kezıkkende tarihta altyn ärıppen aty qalǧan sahabalar ömırın eske ala otyryp, būl dünienıŋ synaǧyn sabyrmen qarsy alsa, inşaAlla, aqyrettegı egını mol bolmaq. Jyl on ekı aidyŋ bır aiynda ǧana keletın sansyz sauaptar, nyǧmetter berıletın Ramazan aiyna degen ystyq yqylasymyz bızdı ekı dünie baqytyna jetuge sep bolady.
Ilgerıde ötken ızgı mūsylmandar Ramazannyŋ quaty men şuaǧyna şomylyp, orazadan keiıngı alty aida Allanyŋ nyǧmetıne degen quanyştan aiyǧa almaityn, endıgı alty aiy qalǧanda «Rabbym, bızdı Ramazanmen qauyştyra kör» dep asyǧa kütetın bolǧan. Sebebı, būl aida jasalar qūlşylyqtar, ǧibadattar men ızgı amaldardyŋ sauaby myŋ aiǧa tatyrlyq qasiettı qadır tünı bar. Sansyz sauaptardyŋ esıgı aiqara aşylyp, şaitandar şynjyrlanyp bailanatyn mübärak aidyŋ künderın alaŋsyz, tünderın qapersız ötkızuden saq bolaiyq, qadırlı mūsylman qauym!
Qūdsi-hadisterdıŋ bırınde Alla taǧala: «Auzy berık adam ışıp-jeuın men üşın doǧardy. Oraza – Menı men qūlymnyŋ arasyndaǧy ǧibadat. Oǧan berıletın syidy Men ǧana ölşep, Men ǧana beremın. Auzy berık qūlymnyŋ aştyq pen şöldegende şyǧatyn auzynyŋ isı men üşın miskten de artyq» deidı. Būl düniedegı oŋai olja tabu joldarynyŋ jeŋıl bolyp, al eŋbekpen tapqan tabystyŋ közı qiynşylyq pen adaldyq jıbın attamaǧanda ǧana berekelı bolatyny ämbege aian. Bır Allanyŋ razylyǧy, dünie aqyretımızdıŋ jaryq boluy üşın ūstaǧan orazada kezdesken qiynşylyqtar mūsylman balasyn jasytpaidy dep bılemız. Künı ūzaqqa oraza bolǧan jannyŋ auyz quysynan şyqqan iıstıŋ özın älemderdıŋ Rabbysy jūpar iıs miskten joǧary baǧalap, qūlynyŋ syiyn bır Özı ölşep, bır Özı berer bolsa, momyn mūsylman üşın būdan asqan nendei nyǧmet kerek bolar? Äste, özgenı qalamas edık.
Qadırmendı aǧaiyn, sabyr men taqualyqtyŋ, şynaiy imannyŋ dämın sezındıretın şıldenıŋ şılıŋgırıne säikes kelgen Ramazan aiynda Allanyŋ nyǧmetterınen qūr qalmaiyq.
Salman Farsi (r.a.) aitady: «Rasulalla (s.ǧ.s.) Şaǧban aiynyŋ soŋynda bızge: «Öte ūly ärı berekelı Ramazan aiy kele jatyr. Būl aida myŋ aidan artyq bır tün bar. Haq Taǧala Ramazan aiynyŋ orazasyn paryz etıp, tüngı namazdy sauap alǧanǧa sebep ettı. Būl aida ızgı amal ısteumen Alla taǧalaǧa jaqyndaǧan adam, Ramazan aiynan tys uaqytta paryz amalyn ıstegen bolady. Ramazan aiynda paryz amalyn oryndaǧan adam basqa aida oryndaǧan jetpıs paryz amaldyŋ sauabyn alady. Būl – sabyr aiy. Al sabyrlyqtyŋ syiy – jännat. Būl – qaiyrymdylyq, iaǧni, aştyqty sezınıp, kembaǧaldarǧa janaşyrlyq etu aiy. Būl aida mümınnıŋ rizyǧy molaiady. Bıreu oraza ūstaǧandy tamaqtandyrsa, onyŋ künälary keşırılıp, tozaq otynan azat etıluıne septıgın tigızedı. Ärı ol oraza ūstaǧannyŋ sauabyndai sauap alyp, odan oraza ūstauşynyŋ sauaby kemıtılmeidı» dedı. Sonda sahabalar: «Ua, Rasulalla! Bızdıŋ ärbırımızdıŋ oraza ūstaǧandy tamaqtandyrǧanǧa şamamyz jete bermeidı», – degende, ol: «Alla taǧala tıptı bır qūrma, bır ūrttam su nemese süttıŋ sebebımen de sauabyn beredı. Būl aidyŋ bırınşı bölıgı – Haq taǧalanyŋ rahmetı, ekınşı bölıgı – keşırımı, üşınşı bölıgı – tozaqtan azat bolu. Haq taǧala Ramazan aiynda qūlyna keŋşılık etken, iaǧni, qyzmetın jeŋıldetken adamnyŋ künäsın keşırıp, ony tozaqtan azat etedı. Ramazanda tört ıstı köbeitıŋder. Onyŋ ekeuımen Rabbylaryŋdy razy etseŋder, ekeuın ısteu mındettı. Rabbylaryŋdy razy etetın ekı ıs, ol: «Haq taǧaladan özge täŋır joq» dep kuälık etu jäne köp istiǧfar aitu. Isteluı mındettı bolǧan ekı amal, ol: Haq taǧaladan jännatqa kırgızuın sūrap, tozaqtan pana tıleu. Oraza ūstauǧa su bergendı Haq Taǧala Qiiamet künı menıŋ hauzymnan susyndatady. Keiın ol jännatqa kırgenge deiın şöldemeidı», – dedı».
Qadırmendı aǧaiyn, täuelsız eldıŋ kök bairaǧynyŋ astynda bırlıkte tırlık qylyp, auyzbırşılık pen yntymaqta ǧūmyr keşeiık. El erteŋı men baiandy bolaşaq üşın qyzmet qylyp jürgen el azamattarynyŋ amandyǧyn tıleiık Jaratqannan. Dūǧalar kerı qaitarylmaityn qasiettı ailarda el men jerdıŋ tynyştyǧy üşın köpten köp dūǧa-tılekter jasaiyq.
Mübärak aidaǧy ızgı amaldaryŋyzǧa Alla sansyz sauaptar jazyp, ekı dünie baqytyna bölesın. Ardaqty paiǧambarymyz Mūhammedtıŋ (s.ǧ.s.) ümmetıne laiyqty jandardyŋ qatarynan boluymyzdy Alla näsıp etkei! Qasiettı Ramazan aiy barşamyzǧa qūtty, berekelı, küllı mūsylman jūrtşylyǧyna qaiyrly bolsyn! Orazalaryŋyz qabyl bolǧai, äleumet!
