Qaterlı ısık «jasaryp» barady
![](https://astana-akshamy.kz/wp-content/uploads/2023/02/whatsapp-image-2023-02-03-at-12.26.40-1-1.jpg)
Bügıngı taŋda elordada 3 myŋnan astam äiel süt bezı obyrymen dispanserlık esepte tūr. Būl turaly Astana qalasy äkımdıgınıŋ «Köpsalaly medisina ortalyǧy» ŞJQ MKK №1 hirurgiia bölımşesınıŋ meŋgeruşısı, onkolog-mammolog, hirurg därıger Iýrii Jukov aityp berdı.
Astanada jalpy syrqattanuşylyqtyŋ 180,1-den (2021 jyly) 180,6-ǧa (2022 jyly) deiın ösu ürdısı baiqalady, būl jalpy aurudy aldyn ala anyqtau, tūraqty türde skrining jürgızumen jäne jalpy ölım-jıtımnıŋ 71,1-den (2021 jyly) 67,0-ge (2022 jyly) deiın tömendeuımen bailanysty.
– 2007 jyldan bastap Astana qalasy boiynşa syrqattanuşylyq qūrylymynda süt bezı obyry 1-orynda tūr. Byltyr 401 syrqat jaǧdaiy tırkelgen, būl 100 myŋ tūrǧynǧa şaqqanda 30,3 qūrady (2021 jyly 100 myŋ adamǧa şaqqanda 344/28,4), skriningtı engızuge bailanysty syrqat belgılerın uaqytynan erte anyqtau 6,6%-ǧa artty. 2021 jylmen salystyrǧanda 100 myŋ tūrǧynǧa şaqqanda 6,7-den 6,2-ge deiın ölım-jıtımnıŋ 7,5%-ǧa tömendeuı baiqalady, aurudyŋ 1-2-satysynyŋ erte diagnostikasy jaqsardy jäne 90,2% – (2021 jyly – 87,0%) 3,7%-ǧa joǧary körsetkıştı qūrady. Bügıngı taŋda 3 myŋnan astam äiel süt bezı obyry bar dispanserlık esepte tūrady, – dedı Iý.Jukov.
Onkolog-mammolog mamannyŋ aituynşa, qaterlı dertke şaldyǧatyndar qatary «jasaryp» keledı. Jaǧdaidyŋ 50-60%-y 40-60 jas aralyǧyndaǧy nauqastar arasynda tırkelgen. Alaida qaterlı ısık 20-30 jastaǧy nauqastarda da kezdesedı.
– Qaterlı ısıktıŋ tuyndauyna tömendegı jaǧdailar sebep bolady. Aldymen tūqym qualauşylyq. Naqtyraq aitsaq, jaqyn tuystarynda, äsırese jas kezınde süt bezı qaterlı ısıgı anyqtalǧan jaǧdaida qauıp 3-5 ese joǧary. Fizikalyq jaraqattar, iaǧni jaraqat alǧan kezde süt bezınıŋ auruyna şaldyǧu paiyzy 4 paiyzdan 44 paiyzǧa deiın artady. Dūrys tamaqtanbau, januar maiyn şamadan tys tūtynu, joǧary kaloriialy taǧamdar, A, E, S, D därumenderınıŋ jetıspeuşılıgı de qaterlı ısıktı tudyruy mümkın, – dedı därıger.
Därıger qaterlı ısıkke uaiym-qaiǧy da ülken sebep bolatynyn atap öttı.