Astana törınde qazaq küresınen älem chempionaty märesıne jettı. Bairaqty bäsekede 40 eldıŋ baluany baq synady.
«Barys Arena» sport keşenınde töselgen bozkılemde beldesken baluandardyŋ osaly bolǧan joq. Osy jarystyŋ barysynda taǧy bır baiqaǧanymyz, qazaq küresın şeteldık baluandar meŋgerıp-aq alypty. Qai salmaqta bolmasyn tartysty küreske köz jetkızdık. Jalpy qazaq küresınıŋ qazırgı damu ürdısıne qarap keleşekte ūlttyq küresımız Aziia jäne Olimpiada oiyndarynyŋ baǧdarlamasyna qabaldanyp qalar dep te ümıttenemız. Qazaq küresı älem küresınıŋ qatarynan körınıp jatsa, nūr üstıne nūr emes pe?!
Al endı kürestıŋ özıne kelsek, bairaqty bäsekede 40 elden 167 baluan baǧyn synady, älem chempiony ataǧy üşın 8 salmaqta beldesuler ötse, absoliuttı salmaqta, iaǧni özımızşe «Tüie baluan» ataǧy üşın de «jan alysyp, jan berısken» aiqastar boldy. Şeteldık baluandar arasynda dziudo, grek-rim, sambo, djiu-djitsu jäne basqa da küres türlerınen älem jäne qūrlyq jeŋımpazdary az bolǧan joq.
Eŋ jeŋıl salmaqta jerlesımız Marat Nyǧmatullaev jarysqa jaqsy daiyndalyp kelgenı bırden aŋǧaryldy. Bırınşı beldesuınen-aq qarsylastaryna oq boiy ozyq körıne bastady. Al onyŋ finalda jolyqqan qarsylasy armeniialyq Pogos Bagalian da osal bolmai şyqty. Degenmen, qalyŋ janküierdıŋ qoldauyn sezıngen Marat jeŋıske jetıp, älem chempiony ataǧyn jeŋıp aldy. 60 kelı salmaqta Türkiia baluany Resul Sonmezdıŋ küresı köpşılıktıŋ köŋılınen şyqqan edı. Alaida aqtyq beldesuge deiın qarsylastarynyŋ bärınen basym tüsken türkiialyq baluandy qazaq jıgıtı Quanyş Ysqaqov toqtatty. Öte tartysty ötken kezdesude töreşılerdıŋ şeşımımen Qazaqstan baluany jeŋıske jettı.
Osy jarysta Özbekstan baluandary jaqsy qyrynan körındı deuge negız bar. Solardyŋ bırı Abror Jabborov 66 kelı salmaqta finalǧa şyqty. Onyŋ qarsylasy jerlesımız Qasymhan Tölenbai da aqtyq synǧa deiın aptyqpai jetkenderdıŋ bırı boldy. Al şeşuşı beldesude özbek baluany jaraqat alǧanyna qaramastan bas jülde üşın baryn salmaq bolǧan. Alaida Qasymhannyŋ şeberlıgıne eşkım şübä keltırmedı. 74 kelı salmaqta altyn üşın öte tartysty beldesu öttı. Kuba qabylany Sotero Karlos pen qazaq baluany Ǧalymjan Abdrahmanov bır-bırıne sai boldy. Degenmen, öz janküierlerı aldynda namysty qoldan bermeuge baryn salǧan Ǧalymjannyŋ baǧy janyp, älem chempiony atandy. Qazaqstan namysyn qorǧaǧan Ersūltan Mūzafarov ta 82 kelıde üzdık şyqty.
Altyn üşın eŋ ūzaq ötken beldesu küresten älem jäne Aziia chempiony täjıkstandyq Hurşed Şaripov pen bızdıŋ Ädıljan Ystybaev arasynda öttı. Toqsan kelıden tartatyn qos myqty bırın-bırı ala almai köp aŋdysty. Naǧyz itjyǧys küres kördık. Körermennıŋ qoşemetıne bölengen būl jekpe-jekte töreşıler şeşımımen Ädıljan jeŋıske jettı.
Ökınışke qarai, auyr salmaqtaǧy baluandarymyz ümıttı aqtai almady. 100 kelıde synǧa tüsken Aleksandr Kasachev bırınşı kezdesuınde-aq jeŋılıstıŋ aşy dämın tatyp, jarys jolynan şyǧyp qaldy. Al eŋ auyr, iaǧni 100 kelıden joǧary salmaqta Ruslan Äbdırazaqov bırınşı beldesude kubalyq Ernandes Melgarehomen kezdesıp, ūpai sanymen ūtylyp qaldy. Degenmen, Ruslan basqa qarsylastarymen jaqsy küresıp, qola jüldege qol sozdy. Būl salmaqta altyn medal üşın özbek baluany Muhsin Hisomiddinov pen kubalyq Ernandes kezdestı. Tartysty küreste Özbekstan baluany basym tüstı.
Al absoliuttı salmaqta, iaǧni «tüie baluandar» bäsekesınde ükılep qosqan ümıtımız Aibat Seiten bırınşı kezdesuın Bolgariia baluany Veselin İvanovqa qarsy ötkızıp, jarysty jeŋıspen bastaǧan edı. Alaida onyŋ jolyn ekınşı beldesude täjık baluany Dadahon Qūrbanäliev kestı. Söitıp, Aibatty jeŋgen Qūrbanäliev finalǧa bıra-aq şyqty. Al ony aqtyq synda Gruziia baluany Guga Kibordzaidze kütıp tūrǧan edı. Al absoliuttı salmaqta älem chempiony ataǧy üşın talasqan ekı alyptyŋ alysy da öte tartysty öttı. Kürestıŋ negızgı uaqyty aiaqtalar sätte gruzin baluany sättı ädıs qoldanyp kettı. Osylaişa, gruziialyq baluan qazaq küresınen absoliuttı salmaqta jeŋıske jetıp, «tüie baluan» ataǧyna ie boldy. Qanjyǧasyna 5 myŋ AQŞ dollar bailady.
Sonymen, ūlttyq önerımız qazaq küresınen ötken älem chempionaty öz märesıne jettı. Bairaqty jarystyŋ jeŋımpazdary 2000 AQŞ dollardan, kümıs jüldegerlerı – 1000 dollardan, qola jüldegerler 500 dollardan syiaqy aldy. Jeŋımpazdar men jüldegerlerdı QR Mädeniet jäne sport ministrı Arystanbek Mūhamediiaūly, Halyqaralyq qazaq küresı federasiiasynyŋ prezidentı Qanat Bozymbaev jäne ataqty sportşylar marapattady.
Ǧalym QOJABEKOV
