Önersüier qauymǧa ruhani bailyq syilap, muzyka älemınıŋ tereŋ syrynan susyndatar taǧylymy mol öner ordasy – «Qazaqkonsert» memlekettık konserttık ūiymy qazaq muzyka önerınıŋ naǧyz qara şaŋyraǧyna ainaldy. Tarihy bai, tamyry tereŋ «Qazaqkonsert» ärdaiym ūlttyŋ ruhani müddesın ūlyqtap, elımızdegı muzykalyq önerdıŋ damuyna zor üles qosyp keledı. Biyl alpystyŋ asuyn baǧyndyrǧan «Qazaqkonsert» dästür men jaŋaşyldyqty qatar ūştastyra aldy ma, qazırgı uaqyttyŋ kürdelı ahualyna beiımdele aldy ma? Osy jäne öner töŋıregındegı özge de özektı mäseleler turaly «Qazaqkonsert» MKŪ direktory, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Jeŋıs Seidullaūly äŋgımelep berdı.
ALPYS JYLDYQ ASU
– Jeŋıs Seidullaūly, «Qazaqkonserttıŋ» aldaǧy alpysynşy mereitoilyq mausymy nesımen qyzyq bolmaq?
– Jaŋa konserttık mausym – bız üşın airyqşa beles. Körermendermen qauyşuǧa asyqqan «Qazaqkonsert» ūjymynyŋ jaŋa mausymda jūrtşylyqqa ūsynar jaŋalyǧy az emes. Mereitoilyq jyldyŋ aiasynda ärtısterımız körermenderdı onlain jäne dästürlı formattaǧy jaŋa konserttık baǧdarlamalarmen, keremet premeralar jäne tyŋ jobalarmen quantpaq.
– Ädette ärtürlı şyǧarmaşylyq ūjymdar mereitoilarynda kıtap, küitabaq şyǧaru siiaqty ısterdı qolǧa alyp jatady. Sızder körermenderge ne daiyndap otyrsyzdar?
– Juyrda «Qazaqkonserttıŋ» aŋyz tūlǧalary oryndaǧan ataqty änder men qazırgı talanttary ūsynyp jürgen tanymal tuyndylar engen onlain mediateka jaryq köredı. Taǧy bır ülken eŋbegımız – ūiymnyŋ 60 jyldyǧyna arnalǧan mereitoilyq kıtap. Būl ekı tuyndymyz elektrondy formatta jariialanyp, qoldanysta yŋǧaily ärı qoljetımdı bolmaq. Muzykalyq mädeniet tarihynda qalatyn taǧy bır qūndy dünie – «Qazaqkonsert» tarihy men bügıngı jetıstıkterıne arnalǧan derektı film. Mereitoilyq konserttık mausymnyŋ şymyldyǧy ülken onlain konsertpen aşylmaq. Būnyŋ barlyǧy önersüier qauymǧa tartu etetın keremet tosyn syilarymyzdyŋ bastamasy ǧana.
– Al elu toǧyzynşy konserttık mausym qalai öttı? Qorytyndylaryn öz auzyŋyzdan estısek…
– Ötken konserttık mausym jaŋa konsertter men qoiylymdarǧa, aituly jetıstıkterge jäne kütpegen jaŋalyqtarǧa toly boldy. «Qazaqkonserttıŋ» şyǧarmaşylyq ūjymdary önersüier qauymǧa türlı janrlyq baǧyttaǧy erekşe 43 konserttık ıs-şarany ūsyndy.
59-şy konserttık jyl talǧampaz tyŋdarmannyŋ jandy dauystaǧy muzykaǧa, joǧary sapaly konserttık baǧdarlamalarǧa degen yqylasyn arttyra tüstı. Osy oraida «Qazaqkonserttıŋ» qūramyndaǧy Qazaq memlekettık simfoniialyq orkestrı, «Forte trio» memlekettık triosy, «Astana sazy» qazaq memlekettık folklorlyq ansamblı, «Astana miuzikl» teatry, «Halyq qazynasy» memlekettık folklorlyq öner bölımı, «Estrada bölımı», «Saz&soul» vokaldyq-aspaptyq ansamblınıŋ ärtısterı men solisterdıŋ şyǧarmaşylyq eŋbegı zor.
Basqaşa aitqanda, muzykalyq, tanymdyq jäne estetikalyq talǧamdary ärtürlı önersüier qauym özınıŋ süiıp tyŋdaityn ruhani dünielerın bır «Qazaqkonserttıŋ» özınen taba bıldı.
Būǧan qosa, premeralar men joǧary sapaly öner tuyndylarynan respublika aimaqtary da, şeteldık körermender de qūr qalǧan joq. Ötken konserttık mausymda el aimaqtarynda – 25, şetelderde 15 gastroldık sapar sättı jüzege asty.
KARANTİN JAŊA MÜMKINDIKTER KEZEŊI BOLDY
– Karantin engızılgen şaqta «Qazaqkonsert» üşın jaŋa baǧytqa betbūrys jasau qanşalyqty qiyn boldy?
– İä, karantin kezınde körermenderımız üşın aldyn ala daiyndalǧan köptegen ıs-şaralar ötkızılmei, şyǧarmaşylyq josparǧa edäuır özgerıster engızuge tura keldı. Alaida mol täjıribesı bar «Qazaqkonsert» üşın karantin jaŋa mümkındıkter kezeŋıne ainaldy.
Būl kezeŋde körermenge paidaly, tanymdyq ärı pozitivtı onlain jobalardy ūsyndyq. Solardyŋ ışınde eŋ auqymdy joba – Mädeniet jäne sport ministrlıgınıŋ bastamasymen jäne «Qazaqtelekommen» bırlesıp jüzege asqan «Karantindegı jūldyz» onlain jobasy. Būl jobadaǧy onlain konsertter bırden körermen jüregıne jol taba bıldı. 50 onlain konsert ūsynylyp, 140 qazaqstandyq ärtıs qatysqan jäne 20 million körermen tamaşalaǧan būl joba karantindegı üzdık bastamalardyŋ bırıne ainaldy. Būǧan öner süier qauymnyŋ köptegen jyly lebızderı men alǧysy dälel.
KELBETIN TAPQAN KÄSIBİ ŪJYM
– Tamyryn tereŋge jaiǧan «Qazaqkonsert» 60 jyldyŋ ışınde özındık kelbetın tapty ma?
– «Qazaqkonserttıŋ» kelbetın qalyptastyratyn ekı faktor bar dep bılemın. Sonyŋ bırı – ūiymnyŋ qūramyndaǧy öner ūjymdary men solister. «Qazaqkonsert» tyŋdarman men öner arasyndaǧy altyn köpır bolsa, konserttık ūiymnyŋ tırşılıgıne jan berıp, ruhani mūramyz ben tyŋdarman arasyn jalǧauşy – öner ūjymdarymyz ben solisterımız.
Arydan berı qarai tartsaq, «Qazaqkonsert» tarihynda Şara Jienqūlova, Jamal Omarova, Jüsıpbek Elebekov, Rabiǧa Esımjanova, Jappas Qalambaev, Ǧarifolla Qūrmanǧaliev, Maǧauiia Hamzin, Erkeǧali Rahmadiev, Roza Baǧlanova, taǧy basqa qazaq muzyka mädenietınıŋ qazyǧyn qaqqan köptegen ırı tūlǧalardyŋ aiqyn ızı qaldy.
Olardyŋ jarqyn ızın Altynbek Qorazbaev, Sara Tynyştyǧūlova, Aiman Mūsaqojaeva, Roza Rymbaeva, Maqpal Jünısova, Aijan Nūrmaǧambetova, Dimaş Qūdaibergen, Erlan Rysqali, Azamat Jyltyrközov, Möldır Äuelbekova syndy belgılı, beldı talantty önerpazdar laiyqty jalǧady.
Qazaqkonsert bolmysyn qalyptastyratyn ekınşı maŋyzdy faktor – bız ūsynatyn konserttık ıs-şaralar. Körermenderdı bırden bauraityn erekşelık – sapaly ärı tek jandy dauystaǧy äuenderdıŋ, joǧary muzykalyq-estetikalyq talǧamnyŋ, ruhani tälım-tärbie berer jäne tanym kökjiegın keŋeiter tyŋ şyǧarmaşylyq dünielerdıŋ şeber üilesım tabuy.
Bırneşe muzykalyq janrdy toǧystyrǧan «Qazaqkonsert» būl erekşelıgın körsetıp kele jatyr. Onyŋ jarqyn ülgılerı – «Köşpendıler ruhy» konsertı, «Tūran» etno-folklorlyq ansamblınıŋ ülken konsertı, «Elın süigen, elı süigen Elbasy», «Jaŋa jyldyq kezdesu», «Ūlystyŋ ūly künı» taǧy basqa konsertter. Konsertter men qoiylymdarymyz ärdaiym halyqqa qoljetımdı jäne ärtürlı jas şamasyndaǧy ülkendı-kışılı körermenderge arnalǧan.
«Qazaqkonserttıŋ» alpys jyldaǧy jetıstıkterın bır auyz sözben aityp tauysu mümkın emes. «Bız osyndaimyz» dep maqtanǧannan görı, endı qai biıkten asamyz degen ülken maqsat bar aldymyzda.
– Äŋgımeŋızge raqmet! Öner ūjymy aldaǧy maqsattaryna jete bersın!
