Astanadaǧy Täuelsızdık saraiynda Qazaqstan men Resei öŋıraralyq yntymaqtastyǧy XIII forumy öttı. Alqaly jiyn aiasynda Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaev Resei Federasiiasynyŋ Prezidentı Vladimir Putinmen kezdestı.
Basqosuda ekı el basşylary keŋ auqymdy mäselelerdı, sonyŋ ışınde yntymaqtastyqty damytudyŋ basty baǧyttaryn talqylady.
Būdan bölek, älemdık jäne öŋırlık kün tärtıbındegı özektı jaittar da qarastyryldy.
Qazaqstan men Resei memlekettık organdarynyŋ, kvazimemlekettık sektor men ıskerlık ortanyŋ 1300-den astam ökılı qatysqan Qazaqstan men Resei öŋıraralyq yntymaqtastyǧy forumynda investisiia jäne sauda-ekonomika salasyndaǧy ekıjaqty yntymaqtastyq aiasyn keŋeitu joldary qaraldy. Qazaqstan Prezidentı öz sözınde Resei Federasiiasy elımızdıŋ strategiialyq odaqtasy jäne maŋyzdy sauda-ekonomikalyq serıktesı bolyp sanalatynyn atap öttı.
Ekonomikalyq yntymaqtastyq serpındı
«Bız keŋ auqymdy baǧyttar boiynşa özara tiımdı ıskerlık yntymaqtastyqty jüzege asyryp kelemız… Biylǧy bırınşı jartyjyldyqta özara sauda-sattyqtyŋ kölemı 6 milliard dollarǧa juyqtady. Sonymen qatar, daǧdarysqa deiıngı kezeŋmen salystyrǧanda būl körsetkıştıŋ 30 paiyzǧa tömendegenı baiqalady. Köp jaǧdaida onyŋ qarqyny bäseŋdeuı syrtqy jahandyq ahualdarǧa bailanysty bolyp otyr» dedı Nūrsūltan Nazarbaev. Osy oraida, Memleket basşysy ekıjaqty ekonomikalyq yntymaqtastyqty damytuǧa serpın beru qajettıgın aitty.
– Bız Euraziialyq ekonomikalyq odaq aiasynda jūmys jürgızıp otyrmyz. Bız maqsatty türde barlyq öndıruşıler men investorlar üşın ortaq aiqyn erejeler qalyptastyrudamyz. Europa men Aziia arasyndaǧy quatty kölık-logistika infraqūrylymyn qalyptastyru mäselesınde elderımızdıŋ ortaq müddesı toǧysyp jatyr, – dedı Memleket basşysy.
Sondai-aq, Qazaqstan Prezidentı respublikadaǧy investisiialyq ahualdyŋ jaqsaryp, ekonomikanyŋ ärtaraptandyryluyna küş-
jıger jūmyldyrylyp jatqanyna nazar audardy.
Nūrsūltan Nazarbaev ekonomikany jandandyru salasyndaǧy, sonyŋ ışınde salyq rejımın yryqtandyru, auqymdy jekeşelendıru ısınıŋ kelesı kezeŋın jüzege asyru jäne Astana men Almatyda innovasiialyq ekı klaster qūru baǧytynda memleket qabyldap otyrǧan şaralar turaly aityp öttı.
Memleket basşysy aldaǧy uaqytta «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǧy aşylyp, «EKSPO-2017: Bolaşaqtyŋ energiiasy» halyqaralyq mamandandyrylǧan körmesı ötetının de eske saldy.
Kölık salasy – ekı el damuynyŋ qozǧauşy küşı
Qazaqstan men Resei öŋıraralyq yntymaqtastyǧy forumynyŋ plenarlyq otyrysyna qatysqan Elbasy şaranyŋ kün tärtıbıne özektı mäsele retınde kölık pen logistikany şyǧaryp otyrǧanymyzdy aitty.
– Qazaqstan men Reseige tän ortaq erekşelık – olardyŋ aumaǧynyŋ keŋdıgı men geografiialyq orny. Osyny bäsekelestık tūrǧydaǧy artyqşylyqqa ainaldyra bılu kerek. Atap aitqanda, bızdıŋ elder tranzittık tasymal salasynda zor äleuetke ie. Būl baǧytta bızder bäsekeles emes, strategiialyq ärıptes ekenımızdı erekşe atap aitqym keledı. Sondyqtan kölık-logistika jüiesın bırlese damytu qajet. Kölık salasy ekı el ekonomikasy ösımınıŋ qozǧauşy küşıne ainaluǧa tiıs, – dedı Qazaqstan Prezidentı.
Nūrsūltan Nazarbaev Euraziialyq ekonomikalyq odaqtyŋ bügıngı taŋda Ūly Jıbek jolyn jaŋǧyrtudyŋ negızgı buyny bolyp otyrǧanyn aitty.
– Ekonomikalyq saiasatymyzdy üilestıru qajettıgı turaly taiauda ötken G20 sammitınde de aityldy. Däl osy ıs-şarada bızdıŋ «Nūrly jol» infraqūrylymdyq baǧdarlamamyz ben Qytaidyŋ «Jıbek jolynyŋ ekonomikalyq beldeuı» atty bastamasyn ūştastyru josparyna qol qoiylǧany da beker emes. Bız jobalardy Reseimen qatarlasa otyryp, bırlese jüzege asyrǧanymyz dūrys bolar edı, – dedı Memleket basşysy.
Qazaqstan Prezidentı elımız jüzege asyrǧan, halyqaralyq kölık dälızderınıŋ konfigurasiiasyn oŋtailandyruǧa mümkındık bergen
ırı infraqūrylymdyq jobalarǧa toqtaldy.
– Bırın-bırı tolyqtyratyn türlı baǧdarlar tüzıldı. Sonyŋ barlyǧy halyqaralyq tranzittı teŋızden qūrlyqtaǧy baǧdarlarǧa qaita beiımdeuge tiıs. Būl oraida küş-jıgerımızdı jūmyldyryp, osy baǧyttaǧy jūmysymyzdy üilestıru qajet, – dedı Nūrsūltan Nazarbaev.
Memleket basşysy forum barysynda talqylanǧan mäselelerdı eskere kelıp, ekı el ükımetıne kölık-logistika jüiesın damytu jönındegı ıs-qimyldy üilestıru jūmystaryn küşeitu jönınde tapsyrma berudı ūsyndy.
– Jük tasymalynyŋ, eŋ aldymen tranzittıŋ kölemın tübegeilı özgertu üşın barlyq jaǧdaidy jasau qajet. Äkımşılık räsımderın oŋtailandyru kerek, özara sauda-sattyq barysynda räsımderdıŋ barynşa jariialylyǧy men räsımdeudıŋ jeŋıl boluy qajet.
Nūrsūltan Nazarbaev bırıkken kölık-logistika kompaniiasynyŋ qyzmet aiasyn keŋeitu qajettıgın aityp, Euraziia damu bankı jūmysynyŋ aspektılerıne de toqtalyp öttı.
Söz soŋynda Memleket basşysy EKSPO-2017 halyqaralyq körmesıne daiyndyq barysynda Reseidıŋ bırqatar öŋırımen memorandumdarǧa qol qoiu josparlanyp otyrǧanyn, körmege 5 millionnan astam adam keledı dep boljanǧanyn, sondyqtan logistikanyŋ dūrys jolǧa qoiyluy maŋyzdy ekendıgın atap körsettı.
Resei basşysy V.Putin qūttyqtau sözınde Reseidıŋ Qazaqstanmen köp josparly sauda jäne investisiialyq qarym-qatynasyn damytuǧa basa nazar audaratynyn aitty. Ol «EKSPO-2017» halyqaralyq körmesı jūmysyna belsene qatysatynyn jäne onyŋ baǧdarlamasyndaǧy 100-den astam ıs-şarany bırge ūiymdastyruǧa daiyn ekenın äŋgımeledı.
Resei köşbasşysynyŋ Qazaqstanǧa jūmys sapary Nūrsūltan Nazarbaev pen Vladimir Putinnıŋ «Jiyrma segız panfilovşy» filmın bırge köruımen aiaqtaldy.
Tauar ainalymynyŋ 16 paiyzy Astanaǧa tiesılı
Qazaqstan men Resei forumynyŋ plenarlyq otyrysyna Astana äkımı Äset İsekeşev te qatysyp, elordanyŋ damuy jönınde baiandama jasady. «Memleket basşysy qalany jäne onyŋ infraqūrylymyn damytuǧa ǧana emes, jasyl beldeuge de basa nazar audarady. Astana özınıŋ bıregei kelbetımen tanymal, ony jasauǧa älemnıŋ jetekşı säuletşılerı qatysqan. Qalada tūrǧyn üi qūrylysy da damyp keledı. 18 jylda 20 mln şarşy metr tūrǧyn üi salyndy, biyl 2 mln şarşy metr baspana tapsyrylady» dedı Ä.İsekeşev. Elorda basşysy Resei aimaqtarymen yntymaqtastyq jönınde de aityp, qalanyŋ tiımdı geografiialyq ortada ornalasqanyn, al jaŋa temırjol jäne avtomobil joldary Astanany Qazaqstannyŋ öŋırlerımen ǧana emes, Reseidıŋ şekaralas aimaqtarymen de bailanystyratynyn baiandady. Būl fizikalyq jäne ekonomikalyq qaşyqtyqty qysqartuǧa mümkındık beredı. Al Astana – Resei aimaqtary üşın senımdı serıktes, bügınde ekı el arasyndaǧy tauar ainalymynyŋ 16 paiyzy Astanaǧa tiesılı.
Qazırgı kezde reseilık biznesmender önerkäsıp, ŞOB salalarynda jūmys ısteidı. Jalpy Astanada 800 reseilık kompaniia qyzmet etedı, bırqatar maŋyzdy bırlesken jobalar jüzege asyryldy. Aldaǧy uaqytta qala üşın maŋyzdy basymdyqtardyŋ bırı qarjylyq habty damytu bolady. Ǧylym men innovasiia salasynda yntymaqtastyqty belsendı etu de maŋyzdy. Bügınde intellektualdy infraqūrylym qūruǧa basa nazar audarylady, aqyldy qala tehnologiialary paidalanylady.
Äzırlegen:
Ashat RAIQŪL
