Qazaqstan halqyna arnalǧan Joldaumen oqyp-tanysqanda, el damuynyŋ jaŋa kezeŋderı men örkendeu örısterıne jetudıŋ mol mümkındıkterı baiqaldy. Äsırese, Ūlt josparyn jüzege asyrudyŋ qajettılıgı basty nazarǧa alynady. Zaman talabyna qatysty memlekettık müddeler, qoǧamdyq saiasi ömırdı jaŋǧyrtu jaiy, ekonomikalyq reformalardyŋ ıske asyrudyŋ basty qaǧidattary alǧa tartylady.
Būdan basqa, bilık pen qoǧam arasyndaǧy tūraqty dialog ornatu, azamattyq qoǧamǧa qoldau körsetu, Ūlttyq qoǧamdyq senım keŋesınıŋ mänıne zor maŋyz berıledı. Osy arqyly halyqpen tiımdı kerı bailanys ornatu, adamdardyŋ äleumettık ahualyna, mūŋ-mūqtajyna nazar audaru basty basymdyqtar retınde atalady. El bırlıgı men onyŋ äraluandylyǧy, qoǧamdyq kelısımdı nyǧaitu, mitingter turaly zaŋnamany jetıldıru, azamattyq qoǧam qūru jolyndaǧy ökımettık emes ūiymdardyŋ bedelıne män berıledı. Qalyŋ jūrtşylyq, jas ūrpaq ta būǧan ümıt-senımmen qaraidy. El bırlıgı, tatulyq pen tūtastyq – qoǧamdyq kelısımnıŋ qainar közı. Ol üşın qoǧamdyq dialog, halyqpen kerı bailanys ornatu – uaqyt talaby.
Sondai-aq el ömırındegı maŋyzdy merekeler men mereitoilarǧa airyqşa toqtalyp, erekşe mın berıledı. Atap aitqanda, Täuelsızdıktıŋ 30 jyldyǧy, Äl-Farabidıŋ 1150 jäne Abai Qūnanbaiūlynyŋ 175 jyldyq mereitoilary, ony öz deŋgeiınde, laiyqty atap ötumen därıpteuge erekşe oryn berıledı. Onyŋ maŋyzy, söz joq qazaq tarihy men ruhaniiatyna qūrmet. Ärı örkenietımızdıŋ qainar közı – bılım-ǧylym, aqyl-parasatqa aşylǧan keŋ örıs ekenı da anyq jaittardyŋ bırı. Ūlt pen onyŋ tanymal tūlǧalaryna degen qūrmet pen taǧzym ekenı de tereŋ tanylady. Sonymen bırge azamattardyŋ negızgı qūqyqtary, äkımşılıktegı ädılet qūrylymy, brakonerlık problemasy, sybailas jemqorlyqpen küres, qūqyq qorǧau jüiesın reformalau, tabiǧi qūbylystar men tehnogendık sipattaǧy apattardan qorǧau jaiy, eŋbek önımdılıgın arttyru, innovasiiany damytu, Ortalyq Aziiadaǧy bedelımızdı arttyru syndy strategiialyq mındetter de barynşa aiqyn oryn alady.
Qazaqstandaǧy sifrlyq ekonomika, qala men auyldy damytu, şaǧyn jäne orta bizneske keŋ örıs aşu, jer resurstaryn tiımdı paidalanu, ädılettı salyq jüiesı, Ūlttyq qordy tiımdı paidalanu, eŋbekaqy töleu deŋgeiın arttyru, jūmys beruşılerdı yntalandyru mäselelerı de bügıngı künı ötkır qalpynda qalyp otyr. Öitkenı jer-jahandaǧy damu baǧyttary men jetıstık nätijelerı, aşyq qoǧam qūru men sifrlyq jüie mänı, ony jüzege asyrudyŋ tiımdı tetıkterı osynda jatar. Būǧan da jıtı män berıp, sergek qaraǧan jön.
Äleumettık jaŋǧyrudyŋ jaŋa kezeŋderın aitqanda bırneşe baǧyttarǧa män berıledı. Olardyŋ qatarynda bılım berı sapasyn jaqsartu, mamandar daiarlaudyŋ otandyq jüiesı, jas ūrpaqqa käsıbi baǧyt-baǧdar beru saiasaty, orta jäne joǧary bılımnıŋ sandyq jäne sapalyq qyrlary aiqyndalady. Jas ūrpaqtyŋ bılımı men tärbiesı negızgı nazarǧa alynady. Eldık mūrat, dästür men tarih mänı de tiısınşe oryn alady. Mūǧalımder men oqytuşylardyŋ äleumettık jaǧdaiyna, eŋbekaqysyna köp köŋıl bölınedı. Otbasy jäne bala institutyn qoldau, būqaralyq sportty damytu, mädeniet qyzmetkerlerınıŋ mümkındıkterın eskeru, zeinetaqy jüiesı, tūrǧyn üi saiasaty, infroqūrylymdy damytu, zaŋnama jüiesın zerdeleu men saraptau institutyn qūru, qoǧamdyq dialogtyŋ negızı – tatulyq pen tūraqtylyqqa barynşa maŋyz beru mäselelerı keŋınen qozǧalady. Asyly, atalǧan jaittardyŋ bärı – el damuyna, ūlttyq mūratqa negızdelıp, ony örkeniet deŋgeiıne köteru baǧytyna arnalǧany köŋılge quanyş ornatady. Qysqasy, el erteŋı men kemel keleşegıne qatysty naqty jūmystar, maŋyzdy mäseleler, sapaly özgerıster mändı de nanymdy, jüielı jetkızıledı. Būdan söz joq, el eŋsesı köterıledı. Ūlt mūraty aiqyndalady. Jasampazdyqqa jol aşylady. Jas ūrpaq ülgı-önege alady. Köpke keregı de osy.
Janna TŪRYSBEKOVA,
L. Gumilev atyndaǧy
Euraziia ūlttyq
universitetınıŋ
magistranty
