Myna zamanda tūrmys qūruǧa asyqpaityn bikeşter sany kün saiyn köbeimese, azaimai tūr. Äitse de mūndai qyzdar közın aşyp-jūmǧanşa qalai kärı qyz atanǧanyn bılmei qalady. «Kärı qyz» desem, bıraz şamyna tiıp ketermın. Sondyqtan «oŋ bosaǧanda otyrǧan qyz» dep jūmsaq jetkızeiın. Bıraq qalai aitsaq ta, äŋgıme tūrmys qūrmaǧan qyzdar jönınde bolǧandyqtan, mäselege köşeiın…
Qazırgı taŋda köptegen qyzdar mansap jolynda jürıp, jeke ömırıne köŋıl böluge uaqyt tappai jatady. Sondyqtan bolar, köpşılıgı otyzǧa taiaǧanda otbasyn qūryp, balaly bolyp jatsa, endı bıreulerı älı künge deiın sättılık saǧatyn kütude. Tıptı keibırı tūrmys qūruǧa asyqpaidy. Rasymen, Otanymyzda oŋ bosaǧada otyryp qalǧan qyzdar jyl ötken saiyn köbeiıp barady. Statistikalyq derekterge sensek, bügınde tündıgı jelbıremei otyryp qalǧan qyzdardyŋ sany 400 myŋnan asyp jyǧylady eken. Iаǧni elımızde otbasyn qūruǧa asyqpaityn boijetkenderımız köp degen söz. Kön etıktını közge ılmei, kök etıktını kütkender köp qazırgı zamanda. Tūrmysy tüzu, jaqsy atauly qasiettıŋ barlyǧyn boiyna sıŋırgen er jıgıttı kezdestırıp, sonymen bırge öz baqytyn qūrǧysy keledı bügıngı būrymdylar. Alaida qyzmet qūryǧyna tüsıp, bır belesten ekınşısıne ötıp jürgen näzık jandylarymyz uaqyttyŋ şeksız emes ekendıgın esten şyǧaryp jürgen syŋaily. Öz babyn özderı jasap jürgen qyzdardyŋ denı «jaman attan jaidaǧym, jaman baidan boidaǧym» degendı alǧa tartady. Tıptı olar közdı jūmyp, körıngennıŋ etegınen ūstaǧymyz kelmeidı deidı.
Jasyratyny joq, bügınde qazaq qyzdarynyŋ denı qiiaǧa qonuǧa asyqpaidy. Sebebı oqyǧan-toqyǧan boijetkender oquyn bıtırgen soŋ, özı qalaǧan mansapqa qol jetkızgısı keledı. Bırı ata-anama kömektesemın dep qolǧabys etse, endı bırı armandaǧan jūmysyn ıstep, kalaǧan temır tūlparyn satyp alu jolynda baryn salady. Al kelesısı qoldyŋ kırın uaqytşa ekenın ūmytyp, qu dünienıŋ soŋynan quamyn dep äbden äbıgerge tüsedı. Osylaişa jūmys ısteidı, üi satyp alady, qymbat kölıgın tızgındeidı. Ne kerek? Armany şyndyqqa ainalady. Alaida armanyn oryndaimyn dep jürıp bıraz qyz öz baqytynan keşıgıp, orta jasqa qalai kelıp qalǧanyn baiqamaidy. Mansap jolynda barlyǧyna qol jetkızgen qyz qyryqqa kelgende qylyq şyǧaryp, qūstai ūşyp ketkısı keledı öz mekenıne. Ärine, barlyǧy baqytty boluǧa laiyq qoi. Bıraq «ättegen-ai» dep qalatyn tūstary köp bolady kärı qyzdardyŋ. Öitkenı qazaqta «eludegı jıgıt qyz alady, eludegı qyzdy kım alady?» degen mätel baryn esten şyǧarmasaq, aitpaǧymnyŋ astaryn özıŋız tüsınıp alarsyz. Ras-aq! Erkek atauly seksenge kelse de, 18 jastaǧy boijetkendı jar etıp alǧysy kep tūrady. Al kärı qyzdar karera quamyn dep jürıp jüregın ūsynyp, qolyn sūraǧan jıgıtterden terıs ainalady. Sonan soŋ jasy kelgende, «qolymdy mezgılınen keş sermedım» dep, barmaq tıstegennıŋ kökesın köredı. Hoş. Ärkım özı bıledı. Kım qanşa jasta tūrmysqa şyqsa da, taǧdyrdan asyp eşqaida kete almaimyz. Sonda da bar kınänı taǧdyrǧa jaba salu dūrys emes. Äreket jasasaŋ, Qūdai bereketın beredı.
Oŋ bosaǧada otyrǧan qyzdar qartaisa, halyq sany ortaiatyny ras. Qyz mūraty ketu emes pe? Endeşe jat jūrttyqqa jaralǧan būrymdylarymyz jarastyqpen jūbyn tapsa deimız…
Symbat SŪLTAN
